การผ่าตัดส่องกล้องข้อเข่า คืออะไร?
คือการผ่าตัดที่แพทย์ผู้ทำการผ่าตัดใช้กล้องขนาดเล็กเจาะผ่านผิวหนังและสอดกล้องเข้าไป เพื่อมองสำรวจสภาพความผิดปกติภายในข้อเข่า เพื่อประเมินและทำการรักษาโดยการใช้เครื่องมือ อุปกรณ์ เทคนิคที่ออกแบบมาโดยเฉพาะเพื่อทำการผ่าตัดรักษาโดยผ่านแผลเจาะเล็กๆขนาดน้อยกว่า 1 ซม.
ด้วยเทคนิคนี้ ผู้ป่วยจะมีแผลผ่าตัดเล็กๆเพียง 2-3 แผล ทำให้อาการปวดแผลภายหลังผ่าตัดลดลงมากเมื่อเทียบกับการผ่าตัดแบบดั้งเดิมที่ใช้การเปิดแผลกว้างๆ ผู้ป่วยฟื้นตัวไว เข่ากลับไปใช้งานได้เร็วขึ้น ได้คุณภาพชีวิตคืนมาอย่างรวดเร็ว
การเตรียมตัวก่อนการผ่าตัดส่องกล้องข้อเข่า
1. ผู้ป่วยจะได้รับการซักประวัติ ตรวจร่างกาย
2. ควรแจ้งแพทย์หากมีโรคประจำตัว ประวัติการใช้ยาโดยเฉพาะยาละลายลิ่มเลือด ซึ่งมีผลต่อการแข็งตัวของเลือดและประวัติแพ้ยา
3. ผู้ป่วยจะต้องงดอาหารและน้ำอย่างน้อย 6 ชั่วโมงก่อนการผ่าตัด
4. การผ่าตัดส่องกล้องข้อเข่าผู้ป่วยจะต้องนอนในโรงพยาบาลหลังการผ่าตัด ประมาณ 1 – 2 วัน แต่ในบางกรณีแพทย์อาจอนุญาตให้ผู้ป่วยกลับบ้านได้หลังการผ่าตัด โดยไม่ต้องนอนในโรงพยาบาลถ้าเป็นการผ่าตัดที่ไม่ใหญ่มาก
เมื่อไหร่ควรจะใช้กล้องผ่าตัดข้อเข่า?
1. เพื่อผ่าตัดเกี่ยวกับหมอนรองเข่า
2. เพื่อผ่าตัดสร้างเส้นเอ็นไขว้หน้าหรือไขว้หลังภายในข้อเข่า
3. เพื่อผ่าตัดรักษากระดูกอ่อนที่แตกอยู่ในข้อเข่า
4. เพื่อตัดชิ้นเนื้อภายในข้อเข่ามาตรวจทางพยาธิวิทยา (Biopsy)
5. เพื่อมองสำรวจภายในข้อเข่าอย่างละเอียดโดยตรง ในบางกรณีที่สงสัยพยาธิสภาพภายในข้อเข่า แต่ไม่สามารถตรวจด้วยวิธีปกติจากภายนอกได้
การพักฟื้นหลังผ่าตัด
- ผู้ป่วยควรจะปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์โดยเคร่งครัด
- ผู้ป่วยควรยกขาสูงกว่าระดับหัวใจ เพื่อลดการบวมให้น้อยที่สุด
- ไม่ควรเดินมากเกินความจำเป็นในช่วงแรกหลังผ่าตัด และควรประคบเย็นรอบๆ เข่าทุก 4 – 6 ชั่วโมง เพื่อลดอาการบวมและปวด
- แผลผ่าตัดจะถูกปิดไว้ แพทย์จะแนะนำถึงการดูแลแผล และจะนัดตัดไหมในวันที่ 7 - 10 หลังผ่าตัด
- การเดินหลังผ่าตัด ส่วนใหญ่จะต้องใช้ไม้ค้ำยันในการช่วยเดินในช่วงแรกหลังผ่าตัด
ภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัด
การส่องกล้อง ก็เช่นเดียวกับการผ่าตัดทุกชนิด การผ่าตัดส่องกล้องข้อเข่าก็มีอัตราเสี่ยงในการเกิดภาวะแทรกซ้อนในการผ่าตัด ได้ แต่มีโอกาสเกิดขึ้นน้อยมากๆ และมักเป็นภาวะแทรกซ้อนที่ไม่รุนแรง
ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น ได้แก่
- การติดเชื้อ (พบน้อยมาก)
- ภาวะลิ่มเลือดอุดตัน อาจเกิดในผู้สูงวัยที่ไม่ขยับตัว ไม่เคลื่อนไหวหลังผ่าตัดใหม่ๆ
- ภาวะเลือดออกในข้อเข่า
- ข้อติด อาจเกิดได้ในผู้ป่วยที่ไม่ขยับในระยะเวลาที่แพทย์อนุญาตให้ทำ
เมื่อไหร่ควรรีบกลับมาพบแพทย์
- ไข้ หนาวสั่น
- อาการ บวม แดง ร้อนของข้อเข่าที่ผ่าตัดที่ไม่ดีขึ้น
ผลการผ่าตัดส่องกล้องข้อเข่า
ส่วนใหญ่ผลการรักษาค่อนข้างดี แต่ต้องขึ้นอยู่กับสภาพการบาดเจ็บของข้อเข่าด้วยว่ารุนแรงมากน้อยระดับใด เช่น ในรายที่มีกระดูกอ่อนผิวข้อที่แตกและสึกกร่อนมาก แต่แพทย์จะพยายามรักษาฟื้นฟูให้เข่ากลับมาใช้งานได้ดีใกล้เคียงเดิมให้ได้ มากที่สุด โดยเฉพาะในรายที่เป็นนักกีฬาอาชีพ
ขอขอบคุณบทความจาก
นพ.วิชิต ศิริทัตธำรง
สาขา: ศัลยกรรมออร์โธปิดิกส์ (กระดูกและข้อ)
โรงพยาบาลจุฬารัตน์ 3 อินเตอร์
https://www.chularat3.com
ผ่าตัดส่องกล้องข้อเข่า
คือการผ่าตัดที่แพทย์ผู้ทำการผ่าตัดใช้กล้องขนาดเล็กเจาะผ่านผิวหนังและสอดกล้องเข้าไป เพื่อมองสำรวจสภาพความผิดปกติภายในข้อเข่า เพื่อประเมินและทำการรักษาโดยการใช้เครื่องมือ อุปกรณ์ เทคนิคที่ออกแบบมาโดยเฉพาะเพื่อทำการผ่าตัดรักษาโดยผ่านแผลเจาะเล็กๆขนาดน้อยกว่า 1 ซม.
ด้วยเทคนิคนี้ ผู้ป่วยจะมีแผลผ่าตัดเล็กๆเพียง 2-3 แผล ทำให้อาการปวดแผลภายหลังผ่าตัดลดลงมากเมื่อเทียบกับการผ่าตัดแบบดั้งเดิมที่ใช้การเปิดแผลกว้างๆ ผู้ป่วยฟื้นตัวไว เข่ากลับไปใช้งานได้เร็วขึ้น ได้คุณภาพชีวิตคืนมาอย่างรวดเร็ว
การเตรียมตัวก่อนการผ่าตัดส่องกล้องข้อเข่า
1. ผู้ป่วยจะได้รับการซักประวัติ ตรวจร่างกาย
2. ควรแจ้งแพทย์หากมีโรคประจำตัว ประวัติการใช้ยาโดยเฉพาะยาละลายลิ่มเลือด ซึ่งมีผลต่อการแข็งตัวของเลือดและประวัติแพ้ยา
3. ผู้ป่วยจะต้องงดอาหารและน้ำอย่างน้อย 6 ชั่วโมงก่อนการผ่าตัด
4. การผ่าตัดส่องกล้องข้อเข่าผู้ป่วยจะต้องนอนในโรงพยาบาลหลังการผ่าตัด ประมาณ 1 – 2 วัน แต่ในบางกรณีแพทย์อาจอนุญาตให้ผู้ป่วยกลับบ้านได้หลังการผ่าตัด โดยไม่ต้องนอนในโรงพยาบาลถ้าเป็นการผ่าตัดที่ไม่ใหญ่มาก
เมื่อไหร่ควรจะใช้กล้องผ่าตัดข้อเข่า?
1. เพื่อผ่าตัดเกี่ยวกับหมอนรองเข่า
2. เพื่อผ่าตัดสร้างเส้นเอ็นไขว้หน้าหรือไขว้หลังภายในข้อเข่า
3. เพื่อผ่าตัดรักษากระดูกอ่อนที่แตกอยู่ในข้อเข่า
4. เพื่อตัดชิ้นเนื้อภายในข้อเข่ามาตรวจทางพยาธิวิทยา (Biopsy)
5. เพื่อมองสำรวจภายในข้อเข่าอย่างละเอียดโดยตรง ในบางกรณีที่สงสัยพยาธิสภาพภายในข้อเข่า แต่ไม่สามารถตรวจด้วยวิธีปกติจากภายนอกได้
การพักฟื้นหลังผ่าตัด
- ผู้ป่วยควรจะปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์โดยเคร่งครัด
- ผู้ป่วยควรยกขาสูงกว่าระดับหัวใจ เพื่อลดการบวมให้น้อยที่สุด
- ไม่ควรเดินมากเกินความจำเป็นในช่วงแรกหลังผ่าตัด และควรประคบเย็นรอบๆ เข่าทุก 4 – 6 ชั่วโมง เพื่อลดอาการบวมและปวด
- แผลผ่าตัดจะถูกปิดไว้ แพทย์จะแนะนำถึงการดูแลแผล และจะนัดตัดไหมในวันที่ 7 - 10 หลังผ่าตัด
- การเดินหลังผ่าตัด ส่วนใหญ่จะต้องใช้ไม้ค้ำยันในการช่วยเดินในช่วงแรกหลังผ่าตัด
ภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัด
การส่องกล้อง ก็เช่นเดียวกับการผ่าตัดทุกชนิด การผ่าตัดส่องกล้องข้อเข่าก็มีอัตราเสี่ยงในการเกิดภาวะแทรกซ้อนในการผ่าตัด ได้ แต่มีโอกาสเกิดขึ้นน้อยมากๆ และมักเป็นภาวะแทรกซ้อนที่ไม่รุนแรง
ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น ได้แก่
- การติดเชื้อ (พบน้อยมาก)
- ภาวะลิ่มเลือดอุดตัน อาจเกิดในผู้สูงวัยที่ไม่ขยับตัว ไม่เคลื่อนไหวหลังผ่าตัดใหม่ๆ
- ภาวะเลือดออกในข้อเข่า
- ข้อติด อาจเกิดได้ในผู้ป่วยที่ไม่ขยับในระยะเวลาที่แพทย์อนุญาตให้ทำ
เมื่อไหร่ควรรีบกลับมาพบแพทย์
- ไข้ หนาวสั่น
- อาการ บวม แดง ร้อนของข้อเข่าที่ผ่าตัดที่ไม่ดีขึ้น
ผลการผ่าตัดส่องกล้องข้อเข่า
ส่วนใหญ่ผลการรักษาค่อนข้างดี แต่ต้องขึ้นอยู่กับสภาพการบาดเจ็บของข้อเข่าด้วยว่ารุนแรงมากน้อยระดับใด เช่น ในรายที่มีกระดูกอ่อนผิวข้อที่แตกและสึกกร่อนมาก แต่แพทย์จะพยายามรักษาฟื้นฟูให้เข่ากลับมาใช้งานได้ดีใกล้เคียงเดิมให้ได้ มากที่สุด โดยเฉพาะในรายที่เป็นนักกีฬาอาชีพ
ขอขอบคุณบทความจาก
นพ.วิชิต ศิริทัตธำรง
สาขา: ศัลยกรรมออร์โธปิดิกส์ (กระดูกและข้อ)
โรงพยาบาลจุฬารัตน์ 3 อินเตอร์
https://www.chularat3.com