ตอนผมบวชเป็นพระศึกษาธรรมกับหลวงปู่จันทร์เรียน วัดถ้ำสหายเมื่อปี 2559 ผมปฏิบัติอานาปานสติจนถึง ฌาน 4 เห็นขันธ์ 5 ไม่ใช่เรา เป็นธาตุ 4 คือ ดิน น้ำ ลม ไฟ มาประชุมกัน เกิดขึ้นและแตกสลายไป โดยไม่เคยท่องตำร

การเข้า-ออกสมาธิระดับฌาน อุปมาเหมือนเดินขึ้น-ลง ตึก 11 ชั้น ชั้นแรก คือ ขณิกสมาธิ สมาธิชั่วขณะจิตเป็นสมาธิเบื้องต้น เมื่อจิตเริ่มสงบเป็นสมาธิ จะขึ้นชั้นสอง คือ อุปจารสมาธิ สมาธิจวนจะแน่วแน่หรือจวนนิ่

สมาธิแต่ละระดับ จิตอยู่กับอะไร ขณิกสมาธิ จิตอยู่กับความความคิดที่ฟุ้งซ่าน อุปจารสมาธิ จิตอยู่กับความคิดที่ตั้งมั่นไม่ฟุ้งซ่าน อัปนาสมาธิ รูปฌาน ปฐมฌาน จิตตั้งมั่นอยู่กับคำบริกรรม หรือ วิตก วิจารณ์