จากที่ฝึกนั่งสมาธิมาระยะนึง(2-3ปี)  จนค่อนข้างมั่นใจว่าตั้งมั่นพอสมควรแล้ว
เคยไปถามพระที่ท่านหยั่งรู้วาระจิตได้  ท่านก็ช่วย confirm ให้ว่าเฉียดฌานแล้ว

มาในช่วงหลังๆนี้รู้สึกว่าจะสัมผัสแปลกๆมากขึ้นครับ
เช่น บางทีก็เห็นแสงสว่างวาบขึ้นในห้อง  บางทีก็เห็นเงาลอยอยู่แว๊บๆ 
คือเห็นแบบไวมากจนไม่ทันสังเกต  และมักจะเห็นตอนนั่งนอนคนเดียว  ทำใจลอยๆสบายไม่คิดอะไร
แล้วเห็นแว็บๆตรงหางตา  พอตั้งใจจะไปดูมันก็หายไป  คืออันนี้ไม่ได้กำลังทำสมาธิอยู่ครับ  มันมาของมันเอง
บางทีก็มาเป็นกลิ่นธูปหรือกลิ่นดอกไม้  แต่กลิ่นธูปนี้บ่อยสุด

อยากทราบว่าอันนี้เป็น"สิ่งภายนอก"ของจริงหรือเปล่าครับ  เช่นภูตผีเทวดา
หรือว่ามันก็ยังคงเป็นแค่นิมิตของจิตเราเอง  เหมือนนิมิตที่เกิดในสมาธิ 
เพียงแต่เราฝึกสมาธิจนจิตมีกำลังแล้วนิมิตมันก็เลยบังเอิญเกิดตอนตื่นอยู่นอกสมาธิได้

ขอบคุณสำหรับคำแนะนำครับ