ชาวโรมันเป็นผู้ประดิษฐ์สิ่งของหลายอย่างที่ยังคงใช้อยู่ในปัจจุบันเช่น ถนน ทางหลวง ระบบบำบัดน้ำเสีย ฯลฯ ทั้งยังเป็นผู้บุกเบิกการสื่อสารมวลชนยุคใหม่ด้วย โดยบรรณาธิการหนังสือพิมพ์ฉบับแรกของโลกไม่ใช่ใครอื่นนอกจาก จูเลียส ซีซาร์ (Caius Julius Caesar) ที่ตระหนักว่าข้อมูลคือพลัง เขาใช้ความรู้นี้เพื่อสร้างช่องทางสำหรับแนวคิดทางการเมืองของเขา ในขณะที่ก็จัดการกับความคิดเห็นของสาธารณชนผ่านสื่อรูปแบบแรกๆ หรือที่รู้จักกันดีในชื่อวารสารศาสตร์ (Journalism)

หนังสือพิมพ์ฉบับแรกของกรุงโรมนี้เกิดขึ้นในรัชสมัยของ Augustus Caesar (27 BC – 14 AD) เรียกว่า Roman Acta Diurna (แปลจากภาษาละตินว่า Daily Acts หรือ Daily Public Records) ซึ่งจะประกาศในสถานที่สาธารณะรอบเมืองโบราณของกรุงโรม ประกาศเหล่านี้ทำให้ชาวกรุงโรมในสมัยโบราณได้รับข้อมูลล่าสุดเกี่ยวกับเหตุการณ์ปัจจุบัน โดยข่าวจะมีรูปแบบต่างๆ ตั้งแต่ทางการไปจนถึงความบันเทิงและโหราศาสตร์ จากทั่วจักรวรรดิโรมัน แต่ไม่ได้เผยแพร่ทุกวัน บางครั้งพวกมันออกมาครั้งหรือสองครั้งต่อสัปดาห์ บางครั้งก็มากถึงสี่ครั้งต่อวันหากข่าวเป็นปัจจุบันและเร่งด่วน

คำว่า Acta Diurna หมายถึง "กิจวัตรประจำวัน" เดิมทีมีจุดมุ่งหมายเพื่อเป็นเครื่องมือสื่อสารระหว่างข้าราชการระดับสูงและผู้พิพากษาของโรมันเท่านั้น อย่างไรก็ตาม ซีซาร์มองว่านี่เป็นโอกาสที่คำพูดหรือการสื่อสารของเขาเกี่ยวกับการพิชิตกอล (Gallic Wars) จะเข้าถึงทุกคนได้โดยตรงมากขึ้น ดังนั้น ข้อความเหล่านี้ไม่เพียงเข้าถึงได้เฉพาะกับคนสำคัญเท่านั้น แต่ยังเสนอสำเนาต่อสาธารณะเพื่อให้ทุกคนเห็นว่าอาณาจักรของโรมยิ่งใหญ่เพียงใด 

ตามคำกล่าวของนักปรัชญาชาวโรมันโบราณ Cicero  ตั้งแต่เริ่มต้นของประวัติศาสตร์โรมันก่อนมี Acta Diurna  หัวหน้านักบวช Pontifex Maximus ได้รวบรวมเหตุการณ์ที่สำคัญที่สุดที่เกิดขึ้นในกรุงโรมในระหว่างปี รวมทั้งชื่อของกงสุลและผู้พิพากษาคนอื่นๆ ของสาธารณรัฐ จากนั้นนำไปวางไว้บนโต๊ะสีขาวในที่สาธารณะที่ทุกคนสามารถอ่านได้ บันทึกเหล่านี้ถูกเรียกว่า Annales Maximi และได้ถูกรวบรวมมาทุกปีด้วยเหตุผลที่ Cicero ไม่สามารถอธิบายได้ จนกระทั่งหยุดทำใน 131 ปีก่อนคริสตกาล แต่บันทึกได้ถูกรวบรวมใหม่เป็นการส่วนตัวโดยนักเขียน Cato หลังจากนั้นเป็นต้นมา
 
สำหรับพลเมืองของกรุงโรม ไม่มีแหล่งข้อมูลที่เป็นทางการในชีวิตประจำวันของพวกเขาที่จะให้ความรู้แก่พวกเขาเกี่ยวกับสิ่งที่เกิดขึ้นในเมือง นอกเหนือจากการนินทาและคำพูดจากปากต่อปาก นั่นคือเหตุผลที่เมื่อ 59 ปีก่อนคริสตกาล ซีซาร์ตัดสินใจว่า จำเป็นต้องสร้างกระดานข่าวรายวันเพื่อเติมเต็มช่องว่างนี้ โดยในปีนั้น เขาสั่งให้เจ้าหน้าที่ของรัฐเผยแพร่บันทึกประจำวัน ลงบนกระดานที่ทาสีขาวที่เรียกว่า album (ภาษาละติน : albus หมายถึง white) ที่ใช้สำหรับพงศาวดารในสมัยโบราณ จากนั้นนำไปไว้ในสถานที่สาธารณะ เช่น จัตุรัสโรมัน (Forum of Rome) ตลาดต่างๆ หรืออ่างอาบน้ำร้อน เพื่อให้ทุกคนได้อ่าน

กล่าวกันว่า Acta Diruna ปรากฏตัวครั้งแรกโดยถูกแกะสลักบนหินหรือโลหะ ในขั้นต้น ประกาศเหล่านี้รายงานข่าวที่ 'ร้ายแรง' ที่มีความสำคัญต่อชาวโรมัน เช่น ผลของกระบวนการทางกฎหมาย และผลของการพิจารณาคดี เมื่อเวลาผ่านไป ช่วงของหัวข้อที่รายงานใน Acta Diurna ก็เพิ่มขึ้น โดยเริ่มรวมการประกาศสาธารณะ เช่น ชัยชนะทางทหาร และราคาของธัญพืช นอกจากนี้ยังมีข้อมูลสำคัญอื่นๆ เช่น การเกิด การแต่งงาน การตายที่น่าสนใจ การต่อสู้และเกมที่จัดขึ้นในเมือง รวมถึง คอลัมน์ซุบซิบของคนดังในกรุงโรม

เมื่อถึงศตวรรษที่ 1 ก่อนคริสต์ศักราช Acta Diurna ไม่ได้แกะสลักบนหินหรือโลหะอีกต่อไป แต่กลับถูกเขียนด้วยลายมือ โดยส่วนใหญ่จะอยู่บนกระดาษปาปิรัสแต่ยังคงถูกโพสต์ในที่สาธารณะ หลังจากนั้นสองสามวันก็ถูกลบออกเพื่อเก็บถาวร น่าเสียดายที่ต้นปาปิรัสไม่ใช่วัสดุที่ทนทานที่สุด จึงไม่มีสำเนาที่สมบูรณ์ของ Acta Diurna รอดมาจนถึงทุกวันนี้

อย่างไรก็ตาม Acta Diurna เป็นที่นิยมอย่างมากโดยเฉพาะคนที่อยู่นอกเมือง ซึ่งมักจะส่งอาลักษณ์เข้าไปยังเมืองเพื่อคัดลอกฉบับล่าสุดของมันเพื่อทันเหตุการณ์ล่าสุดในเมืองหลวง และยังถูกใช้เป็นแหล่งข้อมูลโดยนักเขียนโบราณหลายคนเช่น Suetonius ผู้เขียน The Lives of the Twelve Caesars สำหรับข้อมูลเกี่ยวกับวันเดือนปี สถานที่เกิด การตาย และเหตุการณ์สำคัญอื่นๆ แม้แต่ผู้เฒ่าพลินี (Pliny the Elder) ผู้เขียนสารานุกรมประวัติศาสตร์ธรรมชาติ ยังเคยอ่านและนำเสนอประกาศเหล่านี้

และเนื่องจากลักษณะเฉพาะของพวกมัน นักประวัติศาสตร์หลายคนจึงพิจารณาว่าพวกมันเป็นผู้บุกเบิกหนังสือพิมพ์สมัยใหม่อย่างชัดเจน ซึ่ง Luis Alberto Hernando กล่าวว่านี่เป็นตัวอย่างแรกของวารสารศาสตร์ที่น่าเชื่อถือในประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ แม้ว่าจะไม่ได้มีลักษณะเฉพาะทั้งหมดที่จำเป็นในปัจจุบัน แต่ก็มีหลายอย่างที่พิเศษมากกว่าที่ใครจะคิด

หลังจากการสิ้นพระชนม์ของซีซาร์ จักรพรรดิ Augustus ยังคงตีพิมพ์พวกมันต่อไป โดยทรงยอมรับประโยชน์ของ Acta ในฐานะการโฆษณาชวนเชื่อของรัฐบาล การเข้าถึงและควบคุมผู้คน และเพื่อส่งเสริมตัวเอง แม้ภายหลังจะไม่ได้รวมรายละเอียดการประชุมของวุฒิสภาของพวกเขา แต่นักวิชาการบางคนเชื่อว่าพวกมันอาจมีภาพของการสู้รบและชัยชนะของจักรวรรดิ คล้ายกับการแสดงบนซุ้มประตูชัย
 
ในช่วงเวลาของ Acta นั้น พวกมันไม่ได้ถูกใช้ในทางที่ผิดโดยผู้มีอำนาจ ทั้งยังเป็นแหล่งข่าวที่ดีที่สุดในกรุงโรมและพื้นที่โดยรอบอย่างแท้จริง แม้จะต้องทำสำเนาด้วยมือ แต่ Acta ก็สามารถแพร่กระจายได้กว้างไกลด้วยถนนโรมันและเส้นทางการค้า โดยรวมแล้ว Acta มีประโยชน์ทั้งกับประชาชนในและนอกเมืองให้ตามทันเหตุการณ์ปัจจุบันของกรุงโรม ทั้งนี้ Acta ได้นำเสนอนิพจน์ "publicare et propagare" (การเผยแพร่สาธารณะ) ไว้ที่ส่วนท้ายของประกาศ นั่นคือภาระหน้าที่สำหรับทั้งพลเมืองโรมันและผู้ที่ไม่ได้เป็นพลเมืองโรมันในการเผยแพร่ต่อๆ ไป

Acta diurna ได้รับการตีพิมพ์อย่างน้อย 235 AD จนถึงประมาณ 330 AD อันเป็นผลมาจากการตัดสินใจของจักรพรรดิ Constantine ที่จะย้ายเมืองหลวงของอาณาจักรของเขาจากโรมไปยังกรุงคอนสแตนติโนเปิล ทำให้ Acta Diurna สิ้นสุดลง น่าเสียดายที่ไม่มีชิ้นส่วนเดิมรอดมาจนถึงทุกวันนี้ มีเพียงการกล่าวถึงในงานเขียนของ Tacitus ผู้เขียน The Annals and The Histories ที่บอกว่า Acta ไม่คู่ควรกับการรายงานเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ที่ยิ่งใหญ่ แต่ก็ดีพอสำหรับเรื่องเล็กน้อยเท่านั้น 

Cr.https://www.amusingplanet.com/2022/02/acta-diurna-first-roman-newspaper.html/ KAUSHIK PATOWARY
Cr.https://www.psprint.com/resources/history-of-the-printed-newspaper/
Cr.https://carmentablog.com/romes-acta-diurna-the-worlds-first-newspaper/2021
Cr.http://historyofjournalism.onmason.com/2016/02/23/roman-contributions-to-journalism-the-acta/  Alec Moore |
Cr.https://www.opennaukri.com/how-julius-caesar-changed-the-world/

(ขอขอบคุณที่มาของข้อมูลทั้งหมดและขออนุญาตนำมา)