กล้วยไม้หายากสายพันธุ์ใหม่ 3 สายพันธุ์ถูกค้นพบในเทือกเขา Ecuadoran Andes




เอกวาดอร์ (Ecuador) เป็นหนึ่งในประเทศที่มีความหลากหลายทางชีวภาพที่ซ่อนไว้อีกมากมายเพื่อรอการสำรวจ สำหรับขนาดของมัน เอกวาดอร์มีความหลากหลายทางชีวภาพที่น่าประทับใจ โดยเป็นแหล่งรวมของชนิดพันธุ์และระบบนิเวศที่มีเอกลักษณ์ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นพันธุ์เฉพาะถิ่นหรือถูกคุกคาม เนื่องจากความหลากหลายทางชีวภาพที่ยิ่งใหญ่นี้  แม้ไม่ค่อยมีใครทราบเกี่ยวกับปฏิสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิตเหล่านี้จริงๆ แต่การศึกษาส่วนใหญ่ยังคงเน้นไปที่การบันทึกความสมบูรณ์ของสายพันธุ์

นี่คือเหตุผลที่ในปี 2017 Dr. Catherine H. Graham จากสถาบันวิจัยป่าไม้ หิมะ และภูมิทัศน์แห่งสหพันธรัฐสวิส (Swiss Federal Institute for Forest, Snow and Landscape Research / WSL) ได้รับการสนับสนุนจากสภาวิจัยแห่งยุโรป (European Research Council) และองค์กรคุ้มครองสัตว์ Aves y Conservation ของ NGO ในท้องถิ่น ริเริ่มโครงการที่มีความทะเยอทะยานทางตะวันตกเฉียงเหนือของเทือกเขา Andes ในเอกวาดอร์ เพื่อศึกษานิเวศวิทยาของปฏิสัมพันธ์ระหว่างพืชกับนก hummingbird ตามแนวลาดชันและพื้นที่การใช้ประโยชน์ที่ดิน

ด้วยเหตุนี้ นักวิจัยจึงได้สร้าง 18 ภาพตัดขวางในพื้นที่ของป่าเมฆที่ได้รับการอนุรักษ์ไว้อย่างดีนี้ รวมทั้งไซต์ต่างๆ ที่มีระดับความสูง และระดับการรบกวนที่แตกต่างกัน โดยเดินทางเข้าไปทุกเดือนเพื่อนับดอกไม้ที่ดึงดูดนก hummingbird และวางกล้อง time-lapse ไว้ในพืชดอกเหล่านั้น ในระหว่างการศึกษา
ทางพฤกษศาสตร์อย่างเข้มข้นดังกล่าว มากกว่า 400 สายพันธุ์พืชถูกบันทึกไว้โดยการสำรวจและกล้อง  รวมทั้งกล้วยไม้พันธุ์ใหม่ 3 สายพันธุ์

ถิ่นที่อยู่ตามธรรมชาติของ L.microprosartima บนเนินเขาด้านตะวันตกของภูเขาไฟ Pichincha
 (A) เขตสงวน Yanacocha และ (B) เขตสงวน Verdecocha Cr.ภาพ Suarez et al 2021
กล้วยไม้พันธุ์ใหม่ทั้งสามสายพันธุ์ได้รับการอธิบายไว้ในวารสารพฤกษศาสตร์ออนไลน์  PhytoKeys ฉบับปรับปรุงใหม่เมื่อวันที่ 9 สิงหาคม 2021 ระบุว่าเป็นกล้วยไม้ในสกุลใหญ่ Lepanthes ซึ่งเป็นกลุ่มที่มีความหลากหลายอย่างยิ่งประมาณ 1,100 สายพันธุ์ สายพันธุ์ใหม่นี้ถูกบันทึกไว้ในป่าดิบเขา ป่าดิบชื้น และในระบบนิเวศ Páramo Andino ในเทือกเขา Andes การค้นพบเป็นส่วนหนึ่งของโครงการวิจัยต่างๆ 3 โครงการที่ดำเนินการในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา ระหว่างปี 2016 - 2021 โดยชื่อที่กำหนดสำหรับ Lepanthes ใหม่ ได้แก่ oro-lojaensis, microprosartima และ caranqui

Lepanthes นั้นเป็นกล้วยไม้สกุลใหญ่ที่กระจายอยู่ใน Neotropics (หนึ่งในแปดอาณาจักรทางชีวภูมิศาสตร์ที่ประกอบเป็นพื้นผิวโลก) ตั้งแต่กลุ่มเกาะ Antilles เม็กซิโกตอนใต้ เทือกเขา Andes ทางใต้ไปจนถึงโบลิเวีย โดยมีเพียงไม่กี่สายพันธุ์ที่รู้จักในบราซิล ในขณะที่จำนวนสปีชีส์ที่ใหญ่ที่สุดกระจุกตัวอยู่ในเทือกเขา Andes ของโคลัมเบีย เอกวาดอร์ และเปรู แต่ส่วนหนึ่งที่สำคัญยังกระจายอยู่ในคอสตาริกาและปานามาด้วย

ในเอกวาดอร์ Lepanthes มีประมาณ 350 สปีชีส์ โดย 240 สายพันธุ์ถูกจัดว่าเป็นพืชเฉพาะถิ่น อย่างไรก็ตาม ความสมบูรณ์ของพวกมันยังห่างไกลจากการถูกค้นพบอย่างเต็มที่ เนื่องจากมีการค้นพบและอธิบายสายพันธุ์ใหม่ของพวกมันจากการสำรวจป่าอย่างต่อเนื่องตลอดมา และล่าสุดโดย Dr.Graham 

L.microprosartima ขนาด 13 ซม. (5 นิ้ว) ภาพโดย Diego Francisco Tobar Suàrez
หนึ่งในกล้วยไม้สายพันธุ์ใหม่เรียกว่า Lepanthes microprosartima ถูกพบบนเนินเขาด้านตะวันตกของภูเขาไฟ Pichincha ทางตอนเหนือของเอกวาดอร์ มีถิ่นกำเนิดในเขตสงวน Yanacocha และ Verdecocha ซึ่งเติบโตที่ระดับความสูง 3200 - 3800 เมตรเหนือระดับน้ำทะเล ในป่าดิบเขียวชอุ่ม ที่มีร่มเงา  
กว่าสามปีของการตรวจสอบพบว่า L. microprosartimaเพียง 40 ต้นเท่านั้น ซึ่งแสดงให้เห็นว่าเป็นสายพันธุ์ที่หายาก และเนื่องจากพบได้ในพื้นที่เล็กๆ เท่านั้น ดังนั้น สายพันธุ์นี้จึงได้รับการประเมินในเบื้องต้นว่าใกล้สูญพันธุ์อย่างยิ่งตามเกณฑ์ของ IUCN Red List

ภายในโครงการตรวจสอบพืช - นกเดียวกัน ยังพบกล้วยไม้ชนิดใหม่อีกชนิดหนึ่งคือ Lepanthes caranqui ใน Pichincha ตะวันออก ช่วงเวลาเดียวกัน กลุ่มวิจัยอื่นจากมหาวิทยาลัย Pontifical Catholic University of Ecuador ก็พบสายพันธุ์นี้ในเมือง Imbabura  ขณะที่ใน Pichincha มันเติบโตในป่าดิบเขาที่เขียวชอุ่มตลอดปี แต่ที่พบใน Imbabura มันเจริญเติบโตในพุ่มไม้ paramo กลุ่มเล็กๆ ริมถนน ซึ่งทั้งสองที่นี้ ส่วนใหญ่จะเติบโตบนลำต้นหรือกิ่งของต้นไม้
กล้วยไม้ดอกสีเหลืองและสีแดงอันสง่างามนี้ ได้รับการตั้งชื่อเพื่อเป็นเกียรติแก่วัฒนธรรม Caranqui ที่เคยอาศัยอยู่ในพื้นที่ที่พืชเจริญเติบโตในปัจจุบัน เนื่องจากพบพืชที่โตเต็มที่มากกว่า 500 ชนิด นักวิทยาศาสตร์จึงให้พืชชนิดนี้อยู่ในหมวด IUCN Red List ที่มีความกังวลน้อยที่สุด


L.caranqui ดอกมีขนาดเล็กมากเพียง 8 มิลลิเมตร Cr.ภาพ Diego Francisco Tobar Suàrez


แต่ความมหัศจรรย์ของความหลากหลายทางชีวภาพของเอกวาดอร์ไม่ได้หยุดเพียงแค่นั้น โครงการวิจัยของสถาบันความหลากหลายทางชีวภาพแห่งชาติของเอกวาดอร์พบสายพันธุ์ใหม่อีกชนิดที่ให้ชื่อว่า Lepanthes oro-lojaensis มีขนาดเล็กแค่ 3 ซม. ทางตะวันตกเฉียงใต้ของ El Oro ซึ่งที่มาของชื่อมาจากที่ L.oro-lojaensis ถูกค้นพบที่พรมแดนระหว่างจังหวัด El Oro และ Loja 
 
เนื่องจาก L.oro-lojaensis ถูกพบจากท้องถิ่นแห่งเดียวเท่านั้น แต่การเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วจากการเลี้ยงปศุสัตว์ การกระจายตัวของภูมิประเทศที่เกิดจากไฟไหม้ และการเพาะปลูกของชนิดพันธุ์ต่างถิ่น ทำให้นักวิจัยเชื่อว่าควรได้รับการระบุสายพันธุ์นี้ว่า " ใกล้สูญพันธุ์อย่างยิ่ง " ตามเกณฑ์ของ IUCN 
 
สำหรับภูเขาไฟ Pichincha หรือที่รู้จักในภาษาสเปนว่า Rucu Pichincha นั้น แม้ว่าจะยังคงเป็นภูเขาไฟที่ยังคุกรุ่นอยู่ แต่ก็เป็นเส้นทางปีนเขาที่ได้รับความนิยมอย่างมาก ด้วยความสูงที่ 4,784 เมตรเหนือระดับน้ำทะเล (15,695 ฟุต) ซึ่งเหมาะสำหรับการเดินป่าและชมวิวที่สวยงาม หรือจะปั่นจักรยานตามเส้นทางคดเคี้ยวลาดชันรอบปากปล่องก็ได้

Pichincha มีภูเขาไฟ 2 ยอดที่ยังคุกรุ่น ยอดหนึ่งของภูเขาไฟชื่อ Guagua แปลว่า “เด็ก” อีกยอดชื่อว่า Ruku หมายถึง “คนแก่” ซึ่งเป็นคำในภาษาเกชัว
วิวอันงดงามจากยอดเขาสามารถมองเห็นยอดเขาอื่นในเทือกเขาแอนดีส ภูเขาไฟนี้ถือเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์สำหรับหลายวัฒนธรรมของชนพื้นเมืองที่อาศัยอยู่ในภูมิภาคนี้เป็นเวลาหลายพันปีก่อนที่จะพบกับชาวสเปนและชาวยุโรปอื่นๆ
 

Lepanthes oro-lojaensis เติบโตในที่อยู่อาศัยตามธรรมชาติ Cr.ภาพ: Francisco Tobar Suarez


เทือกเขา Andes นั้นเป็นเทือกเขาที่ยาวที่สุดในโลกทางด้านตะวันตกของทวีปอเมริกาใต้ ที่มีรูปแบบเขาสูงอย่างต่อเนื่อง เทือกเขามีความสูงเฉลี่ยประมาณ 13,000 ฟุต มีความยาวประมาณ 4,300 ไมล์ และกว้างระหว่าง 120 ถึง 430 ไมล์ เทือกเขาแบ่งออกเป็นหลายช่วงตามความกดอากาศ โดยเทือกเขาถูกแบ่งออกเป็นสามกลุ่ม (Wet Andes, Dry Andes และ Tropical Andes) ตามสภาพอากาศ และยังเป็นเทือกเขาที่สูงที่สุดในโลกที่ตั้งอยู่นอกเอเชีย
Andes เป็นพื้นที่ที่สำคัญที่สุดในโลกสำหรับสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำซึ่งมีประมาณ 1,000 สปีชีส์ โดยเป็นสปีชีส์ปลาประมาณ 400 ชนิด สปีชีส์เลี้ยงลูกด้วยนม 600 ชนิด สปีชีส์สัตว์เลื้อยคลาน 600 ชนิด และสปีชีส์นก 1,700 ชนิด รวมทั้งอีก 4 สายพันธุ์ของนก Toucan ภูเขา กว่าสองในสามของสัตว์ทุกชนิดในเทือกเขา Andes เป็นสัตว์เฉพาะถิ่นในภูมิภาค

เนื่องจาก Andes ตัดผ่านพื้นที่ดอกไม้และธรรมชาติจำนวนมากจากการขยายผ่านเจ็ดประเทศ ทำให้มีกลุ่มพันธุ์พืชขนาดใหญ่ที่เรียกว่า Tracheophyta มากกว่าสามหมื่นชนิด และครึ่งหนึ่งเป็นพืชเฉพาะถิ่นของเทือกเขา Andes โดยเฉพาะ Cinchona pubescens (พืชสมุนไพรในการผลิตยาควินิน) ที่พบ
ได้ทั่วไปบนเทือกเขา รวมทั้งป่า polylepis (ป่าที่มีสีสันสดใสมาก) ที่อยู่สูงในเขตแอนเดียนของชิลี โบลิเวีย โคลอมเบีย เปรู และเอกวาดอร์


นกทูแคนภูเขา plate-billed หนึ่งในสี่สายพันธุ์ที่เหลืออยู่ของนกทูแคนที่พบในเทือกเขาแอนดีสในปัจจุบัน


Rucu Pichincha © Vibeke Johannessen / Thevikingabroad


เทือกเขา Andes ตามแนวชายแดนอาร์เจนตินา-ชิลี




(ขอขอบคุณที่มาของข้อมูลทั้งหมดและขออนุญาตนำมา)

แสดงความคิดเห็น
โปรดศึกษาและยอมรับนโยบายข้อมูลส่วนบุคคลก่อนเริ่มใช้งาน อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่