“เขาไปดูอะไรกัน เห็นบอกว่าไปอยุธยา อยุธยาสวย” ป้าถามขณะขับรถไปไหว้พระ
 “ใช่พี่ คน ก็พูดกันไปพูดแล้วก็ไปดูอิฐเก่าๆ ประวัติอะไรไม่ได้รู้ แถมที่ตลกคืออะไรรู้ไหมพี่” ผมถาม
 “อะไรหรือ”

 “เขาพูดกันกระทั่ง พม่า นี่ขนอิฐ จากกรุงศรีอยุธยาไปพม่าด้วย มันจะขนไปทำไม มันเผาเอาที่บ้านมันไม่สบายกว่าหรือ”
 “แล้ว ที่ บ้านเมืองเหลืออยู่แค่นี้ล่ะ” ป้าคงอยากรู้ ท้องอิ่มแล้ว คงอยากรู้เยอะ
 “ส่วนหนึ่งพม่าเผา แต่ไม่น่าจะมาก พม่าก็เมืองพุทธ อาจจะเอาทอง มันตั้งเตาหลอมทอง กันเลย แล้วก็ต้องรีบไปรบกับจีนต่อ แต่ที่ทำลาย เมืองเยอะก็พวกขุดกรุ มันทุบผ่าเจดีย์เลย แล้วก็ ตั้งแต่ยุคพระเจ้าตากฯ จน รัชกาลที่ 1 ที่ท่าน ต้องรื้อเมือง เพราะอย่างแรก เอาอิฐอยุธยา มาสร้างเมืองใหม่ อย่างกรุงเทพฯ มันคือการย้ายจิตวิญญาณคนอยุธยา ไปสู่กรุงเทพฯ เพราะท่านก็คนอยุธยา เหมือนกัน ย้ายมาอยู่ที่ใหม่ อย่างวัดพระแก้วผมก็เชื่อว่า ใช้อิฐอยุธยา เยอะ 
สำคัญอีกเรื่อง หนึ่งมากๆ คือ อยุธยาต้อง ใช้เป็นฐานให้พม่า มาตีกรุงเทพฯไม่ได้ ถ้าบ้านเมืองสมบูรณ์พม่าบุกอีก ซวยเลยนะ” 
 “รถติดเยอะแน่เลย วันเสาร์อาทิตย์” ป้ามองยาวไปที่ หน้า โลตัส อยุธยา รถต่อแถว หน้าศูนย์ราชการ ยาวเลย 
 “ไปครับ ไปที่อื่น คืนนี้ไงนอนอยุธยา เช้าพรุ่งนี้ค่อยมา เที่ยวไหว้พระ ตอนเช้าได้” ผมรีบแก้ปัญหา ทุกอย่างสำหรับผม กรรมกรไอที เด็ดขาดแต่ไม่แน่นอน เจอแบบนี้ประจำต้องแก้ ปัญหาให้จบ
 “ไปไหนล่ะ” ป้าเริ่มงงๆ ก็แหมบอกว่ามาอยุธยา แล้วทำไม ไม่เข้าเมือง จะออกไปไหน
 “ไปวัดไชโยอ่างทอง แล้ว ขากลับวน มาแวะ นครหลวง วัดละมุด อ้อ แวะวัดช้างก่อน วัดที่เก็บอัฐิ พระราชมนู ทหารเอกสมเด็จพระองค์ดำ แล้วเราก็ค่อยมาหาที่พักในอยุธยา” 
หลายคน มาอยุธยา แล้วชอบ คิดแต่ว่าอยุธยา มีเจดีย์ เก่าวัดเก่าเฉพาะในเมือง ไม่ใช่เลยนะครับไม่เฉพาะในเมือง เอาว่า จะเล่าเรื่องพื้นที่ภาคกลางตั้งแต่ บางปะอิน ไปจนถึงชัยนาท ไม่ใช่ เมืองเล็กๆ หรือชุมชนเล็กๆนะครับ
เฉพาะ อยุธยา นี่มีเมือง ในบริเวณนี้ ถึง 3 เมืองด้วยกัน ตั้งแต่ อโยธยา ที่อยู่ตั้งแต่ ศูนย์ราชการ ในปัจจุบัน จนถึง เจดีย์ นักเลง วัดมเหยงค์ วัดกุฏีดาว พื้นที่ใหญ่ไม่น้อย 
มีกษัตริย์ ไม่ว่าจะ พระเจ้าสายน้ำผึ้ง พระยาแกลบ พระยาธรรมมิกราช หลายองค์เลย 
แล้ว ด้าน วัดคลองตะเคียน ไม่ใช่ปากคลองขุนละครชัย นะครับ 
แหมมมมมมมมมมม คงคิดถึงสำนักชำเราชาย ตลาดบ้านจีนซิ
ตรงนั้น เป็นเมืองอีกเมืองชื่อ ปทาคูจาม นั่นก็อีกเมืองหนึ่ง

 “พี่ไม่เข้าใจเลย เห็น น้องกับ พี สนใจของเก่าๆ มันสวยตรงไหน” ป้าบ่นๆ ไปในรถ คงเบื่อ นะ เพราะลูกชาย ป้าก็ชอบเจดีย์ วัด ป้ามาคบกับผม ผมก็ชอบของเก่าๆ อีก ก็นะ 
 “เวลาเราเห็นเจดีย์ นะ คนที่ชอบ เข้าใจในพุทธศิลป์ เรียน ประวัติศาสตร์ เรียนโบราณคดี นะครับ เห็นจะเห็นในสิ่งที่ลึกกว่า คนปรกติ”
 “ลึกยังไง”
 “เอาว่าเจดีย์ คนทั่วไปเรียน รู้แค่ เจดีย์ทรงระฆังแล้วจบ แต่ผมจะ ดูแบบละเอียด ตั้งแต่ ฐานกระดาน ฐานเขียง ที่เป็นแผ่นกลมๆ ที่ฐานเจดีย์ กลีบบัว บัวคว่ำ บัวหงาย บัวถลา เลยทรงเจดีย์ ที่เหมือนระฆังคว่ำ ขึ้นไป ศิลปะมันจะบอก ได้ว่าสร้างแต่สมัยไหน ก่อนถึงปล้องไฉน เจดีย์ จะมี เหมือนเสาเล็กๆ ค้ำฐานสี่เหลี่ยม เราเรียกว่า บัลลังค์ บางที ปล้องไฉน จะมี ลูกกลมๆ ด้วยเราเรียกว่าลูกแก้ว สูงสุดของเจดีย์ จะมีลูกกลมๆ อีก เรียกหยดน้ำค้าง” 
 “ ดูกันขนาดนั้นเลย เหรอ............” ป้าอ้าปากเหวอ
 “ใช่ครับ ชัยนาทนะ มี ราชินีเจดีย์ของ ภูมิภาคนี้ด้วยนะอยุ่ที่วัดพระแก้ว สวยงามและยิ่งใหญ่ ตั้งแต่ อยุธยา ขึ้นไปมีวัดเยอะมาก อย่างสิงห์บุรี คนมักคิดแต่ บางระจัน วัดพระนอนฯ คนเล่นพระก็สนใจแต่ วัดหลวงพ่อแพ แต่ ไม่ไกลจากวัดพระนอน มีวัดพระแก้ว หรืออีกชื่อวัดเจดีย์กลางทุ่ง อีกนะครับ” 
 “เยี่ยมเลย ไว้พาพี่ไป ด้วยนะ” ป้าคงอยากไปเห็น

นี่แหละ อยุธยา อ่างทอง สิงห์บุรี ชัยนาท ที่หลายคนมองข้าม มองแค่ทางผ่าน จาก บางปะอิน ตรงเข้า นครสวรรค์แล้วก็ ตรง ขึ้นเหนือไปเลย ที่เที่ยวสำหรับคนรัก โบราณสถาน และรักของเก่าๆ มีเยอะไป อย่า คิดแค่ว่ามาอยุธยาต้องกระจุกในเมือง 
เสาร์อาทิตย์แค่รถติดใน ตัวเมือง แถวหน้าโรงพยาบาล แย่งกันซื้อ โรตี สายไหม ก็เบือ่แล้ว 
สำหรับพวกนักลุย ทุ่งเข้าเมือง หรือออกนอกเมือง ช่วงนี้หน้าฝนใส่รองเท้าหุ้ม ส้นหน่อยก็ดีนะครับ ไปเหยียบ สัตว์มีพิษจะลำบาก 
ต้นเดือนหน้าหยุดยาวหลายวัน พ้นโควิดใหม่ๆ อย่าเพิ่งเที่ยวไกล เลยเก็บเงิน ไว้ ก่อนดีกว่าอะไรจะเกิดอีกก็ไม่รู้ เที่ยวใกล้ๆ เที่ยววัดทำบุญไหว้พระ มีความสุขดี