อสม. เป็นกลไกที่สำคัญของกระทรวงสาธารณสุข คือประชาชนคนธรรมดาที่ผ่านการฝึกอบรม เป็นจิตอาสา 

เมื่อมีเหตุการณ์ ปิดห้างสรรพสินค้า  ผู้คนเดินทางกลับภูมิลำเนาเป็นจำนวนมาก ก็มีกลไก อสม. นี่แหละ ที่เข้าถึงทุกหมู่บ้านทุกหลังคาเรือนช่วยทางด้านทีมแพทย์สาธารณสุขในการประสาน จับตาดู อาการไข้อาการป่วยของผู้คนในทุกหลังคาเรือน เป็นนิ้วมือเล็กๆโยงใย สุ่แขนขาของระบบสาธารณสุข ทำให้ประเทศไทย มีกลไก ที่สามารถติดตามการติดต่อของโรคได้อย่างต่อเนื่อง สามารถนำผู้ที่สงสัยว่าจะติดเชื้อกลับเข้าสู่ระบบการกักตัวกักโรคได้อย่างทันท่วงที ควบคุมการระบาดอย่างได้ผล