ชาติปิ ทุกขา, แม้ความเกิดก็เป็นทุกข์ ชะราปิ ทุกขา, แม้ความแก่ก็เป็นทุกข์ มะระณัมปิ ทุกขัง, แม้ความตายก็เป็นทุกข์ โสกะปะริเทวะทุกขะโทมะนัสสุปายาสาปิ ทุกขา, แม้ความโศก ความร่ำไรรำพัน ความไม่สบายกาย

ตอนผมบวชเป็นพระศึกษาธรรมกับหลวงปู่จันทร์เรียน วัดถ้ำสหายเมื่อปี 2559 ผมปฏิบัติอานาปานสติจนถึง ฌาน 4 เห็นขันธ์ 5 ไม่ใช่เรา เป็นธาตุ 4 คือ ดิน น้ำ ลม ไฟ มาประชุมกัน เกิดขึ้นและแตกสลายไป โดยไม่เคยท่องตำร

อานาปานุสสติกรรมฐาน ตอนที่ 18.1 บัดนี้ ท่านทั้งหลายได้พากันสมาทานศีล สมาทานพระกรรมฐานแล้ว ระยะนี้ท่านทั้งหลายกำลังศึกษาอยู่ในอาปานุสสติกรรมฐาน แต่ว่าตอนนี้ตอนอรหัตตผล ขอให้ทร

อวิชชามันฉลาดหลอกให้จิตหลงยึดขันธ์ 5 คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เป็นตัวเราของเรา คนทั่วไป 90% ที่ไม่ได้ศึกษาหลงยึดว่า รูป (กาย) เป็นตัวเรา เป็นจิต นักท่องตำราที่ขาดการปฏิบัติหลงยึดวิญญาณเป็นตัว

สัมโมหวิโนทนี อรรถกถาพระวิภังคปกรณ์ แปล (หน้า1/316) ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น อารัมภกถา พระสัมพุทธเจ้าเป็นนาถะ ทรงเห็นสัจจะทั้ง 4 ทรงประกาศพระธรรมสังคณีปกรณ์เป็น 4 กัณฑ์

มีสติระลึกรู้ลมหายใจเข้าออก มีจิตนึกตึกตรองรู้ว่าลมเข้า ลมออก ลมสั้น ลมยาว ลมหยาบ ลมละเอียด เรียกว่า วิตก มีสติใคร่ครวญรู้ว่าลมเข้า ลมออกแล้ว เรียกว่า วิจารณ์ เมื่อมีสติรู้ลมหายใจ เกิดวิตก วิจารต่อเนื

https://84000.org/tipitaka/pitaka3/ จึงหาในพระไตรปิฎกเล่มที่ 35 /พระอภิธรรมปิฎก เล่มที่ 2  เล่ม ๓๕ วิภังค์ ยกหลักธรรมสำคัญ ๆ ขึ้นมาแจกแจงแยกแยะอธิบายกระจายออกให้เห็นทุกแง

 การปรินิพพาน 3 อย่างในพระพุทธศาสนา: กิเลสปรินิพพาน, ขันธปรินิพพาน และธาตุปรินิพพาน ในพระพุทธศาสนา "ปรินิพพาน" หมายถึงการดับทุกข์โดยสิ้นเชิง ซึ่ง