BRIEF: “เป็นพิษ” ทั้งอากาศ ความสัมพันธ์ จนถึงผู้ชาย คือคำศัพท์แห่งปีของพจนานุกรม Oxford
.
พจนานุกรมชื่อดังของโลก Oxford Dictionaries ได้ประกาศคำแห่งปี 2018 ออกมาแล้ว และคำๆ นั้นได้แก่คำว่า Toxic ที่แปลไทยว่า “เป็นพิษ”
.
สำหรับคนเลยวัยรุ่นมาสักหน่อย พอพูดถึง Toxic อาจจะถึงไปนึกถึงเพลงของนักร้องสาว บริตนีย์ สเปียร์ (ใครนึกถึงเพลงนี้บ้าง สารภาพมา!)
.
แต่ผลการค้นหาในเว็บไซต์ของพจนานุกรม Oxford เองบอกว่า คำๆ นี้ถูกค้นหาเพิ่มขึ้น 45% ในปีเดียว โดยมันมักถูกค้นหาคู่กับคำอื่นๆ ในความหมายทั้ง ‘ตรงตัว’ และ ‘เปรียบเปรย’ ทั้งก๊าซพิษ (-gas) สสารพิษ (-substance) สาหร่ายพิษ (-algae) อากาศเป็นพิษ (-air) ฯลฯ ไปจนถึงความสัมพันธ์เป็นพิษ (-relationship) ความเป็นชายเป็นพิษ (-masculinity) วัฒนธรรมเป็นพิษ (-culture) ฯลฯ
.
รากของคำศัพท์ toxic มาจากภาษากรีกโบราณ toxikon pharmakon ที่แปลว่า ‘ธนูอาบยาพิษ’ จากนั้นภาษาละตินก็หยิบยืมคำว่า toxikon มาใช้แทนคำว่า “เป็นพิษ” (ทั้งๆ ที่คำนี้ในภาษากรีกโบราณ toxon แปลว่าธนู ส่วนพิษคือ pharmakon ต่างหาก) อย่างไรก็ตาม ภาษาอังกฤษก็รับอิทธิพลจากจากภาษาละติน จน toxic ถูกใช้ในความหมายเช่นปัจจุบัน
.
เหตุที่คำว่า “เป็นพิษ” กลายเป็นคำแห่งปี ทางพจนานุกรม Oxford มองว่า น่าจะมาจากสารพัดข่าวต่างๆ ที่มีคำว่า toxic ประกอบอยู่ ทั้งการวางยาพิษอดีตสายลับรัสเซียในอังกฤษ ปัญหาสิ่งแวดล้อมและมลพิษทั่วโลก ไปจนถึงกระแส #MeToo ที่ทำให้ความเป็นชายเป็นพิษติดโผด้วย
.
ในปี 2016 พจนานุกรม Oxford เคยระบุให้คำว่า Post-Truth ที่หมายถึง “ยุคสมัยที่คนสนใจความจริงน้อยกว่าอารมณ์ความรู้สึก” จนกลายเป็นคำโด่งดังและถูกใช้ทั่วไปในทางการเมือง โดยเฉพาะอย่างยิ่งหลังจากโดนัลด์ ทรัมป์ ขึ้นมาเป็น ปธน.สหรัฐฯ