ภพ ในปฏิจจสมุปบาท

ภพ  แปลว่า  โลกอันเป็นที่อยู่ของสัตว์,  ภาวะชีวิตของสัตว์

        ภพ ในปฏิจจสมุปบาท จึงหมายถึง ภาวะของชีวิตหรือภาวะของจิตที่อยู่ภายใต้การครอบงำของอุปาทาน ณ ช่วงระยะเวลาหนึ่งๆ

        ภพ ในวงจรปฏิจจสมุปบาทเป็นองค์ธรรมที่แสดงการดำเนินและเป็นไปของกระบวนจิตให้ครบถ้วนบริบูรณ์ถูกต้องเท่านั้น  ไม่สามารถดับทุกข์ลงไปได้โดยตรงๆ

        กล่าวคือ  เมื่อกระบวนจิตดำเนินไปตามวงจรการเกิดขึ้นแห่งทุกข์หรือปฏิจจสมุปบาทจนถึง ตัณหาความอยากแล้ว จึงเป็นเหตุปัจจัยจึงมีอุปาทาน อันเป็นความยึดมั่นถือมั่นเพื่อให้เป็นไปตามตัณหา ก็เพื่อสนองตอบให้บรรลุผลหรือเป้าหมายเป็นไปความต้องการของตัวตนหรือตัณหาความอยากนั้น  คือ เกิดความยึดมั่นถือมั่นที่จะให้เป็นไปหรือเกิดขึ้นเพื่อสนองความพึงพอใจของตัวของตนนั่นเอง  จึงเป็นเหตุปัจจัยให้เกิดภพของจิตขึ้น กล่าวคือ จิตตกลงใจในภาวะชีวิตหรือจิตของตนในเรื่องนั้นๆ  ที่จะให้ดำเนินและเป็นไป  แต่ล้วนอยู่ภายใต้อำนาจของเหตุปัจจัยที่ทำให้เกิดขึ้นอันคืออุปาทาน  

        อันกล่าวได้ดังนี้ว่า คือ มีความต้องการหรือความอยาก(ตัณหา)แล้ว  ย่อมเกิดการยึดถือ(อุปาทาน)ให้เป็นไปเพื่อสนองความตามความต้องการนั้นให้เกิดเป็นตัวตนขึ้นจริงๆ หรือสัมฤทธิ์ผล   แล้วจึงเกิดการตัดสินใจ หรือตกลงใจ(ภพ)ที่จะให้เกิดขึ้นและเป็นไปเช่นนั้นเป็นที่สุด

        หรือพอจะกล่าวสั้นๆในกระบวนธรรมของ ตัณหา >> อุปาทาน >> ภพ  ได้ดังนี้   เมื่อเกิดความอยาก, จึงยึดสนองตอบความอยากนั้น,  แล้วตกลงใจในที่สุด
แสดงความคิดเห็น
โปรดศึกษาและยอมรับนโยบายข้อมูลส่วนบุคคลก่อนเริ่มใช้งาน อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่