ญาณ 3 ในการหยั่งรู้อริยสัจ

สัจจญาณ หมายถึง ญาณในการหยั่งรู้อริยสัจแต่ละอย่าง
ทำให้รู้ปริยัติ  ว่ามีความจริงอย่างไร
ไม่ใช่อ่านตำรามา เรียนจบมหาฯ แล้วบอกว่ารู้ปริยัติ
ที่เป็นบัญญัติสัจจะ มี่สมมุติบัญญัติ  มีปรมัติบัญญัติ
รู้สมมุติคำว่าทุกข์ แปลว่าอะไร ไม่ใช่รู้ปริยัติ
ต้องรู้ว่าทุกข์เกิดอารมณ์อย่างไรมีปรมัติอารมณ์อย่างไร
รู้สมมุติคำว่าสมุทัย แปลว่าอะไร ไม่ใช่รู้ปริยัติ
ต้องรู้ว่าสมุทัย เกิดอารมณ์อย่างไรมีปรมัติอารมณ์อย่างไร
รู้สมมุติคำว่านิโรธ แปลว่าอะไร ไม่ใช่รู้ปริยัติ
ต้องรู้ว่านิโรธ เกิดอารมณ์อย่างไรมีปรมัติอารมณ์อย่างไร
รู้สมมุติคำว่ามรรค แปลว่าอะไร ไม่ใช่รู้ปริยัติ
ต้องรู้ว่ามรรค  เกิดอารมณ์อย่างไรมีปรมัติอารมณ์อย่างไร
คือต้องมีญาณหยั่งรู้ในอริยสัจจ์4 ไม่ใช่ไปรู้บัญญัติ
ไม่ใช่ไปรู้ความหมาย คำแปล ที่เป็นสมมุติ
ต้องรู้ถึงปรม้ติอารมณ์ที่เกิดขึ้นในปัจจุบ้นในสติปัฏฐาน4

กิจจญาณ หมายถึง ญาณในการหยั่งรู้กิจในอริยสัจ

กตญาณ หมายถึง ญาณในการหยั่งรู้กิจอันได้ทำแล้วในอริยสัจ