ถ้าไม่มี ดัชท์ หรือ มหาอำนาจทางตะวันตก แต่มองภาพรวมๆ ต้องมีศึกทั้งกับทางพม่า ก็ต้องระแวงเขมร ไม่ก็ญวนที่เริ่มมีบทบาทมากขึ้น ที่ตะวันตกก็ต้องระแวงพม่า กับ ตะวันออกระแวงญวน ทางเหนือก็สุ่มเสี่ยงที่พม่าจะ

พอดี แน่นอนว่าสถานการณ์แบบนี้ คงไม่ค่อยมีใครจะออกนอกบ้านหรือไปทำอะไรกันเท่าไร เลยมีโอกาสได้อ่านหนังสือเกี่ยวกับเจ้านายฝ่ายเหนือขึ้นมา หนังสือที่อ่านส่วนหนึ่ง เป็นของอาจารย์ วรชาติ มีชูบท ซึ่งเพิ่งทราบ

ระยะทางไกล เมืองใหญ่ กองทัพก้มีคนเยอะ ทำไมไม่ไปตีทวาย เมาะตะมะหรือไปตีเขมรแทน ถ้าสมมติพระเจ้าตากไปตีเมืองอื่นก่อนนครศรี ก๊กนครศรีจะขยายดินแดนถึงมลายูไหม

ตามความเข้าใจของผมคือรัฐที่จะเรียกตัวเองว่าเป็นจักรวรรดิได้ต้องมีขนาดใหญ่และปกครองชนชาติอื่นอยู่ ซึ่งอย่างสยามเองในสมัครพระเจ้าตากสิน หรือสมัยต้นรัตนโกสินทร์เองก็ปกครองทั้งลาว เขมร และมลายูบางส่วน มีป

ในยุคจีนโบราณพวกยุคราชวงศ์ต่างๆนี่สมัยนั้นใครมีอำนาจตัดสินประหารชีวิตมากสุดครับหมายถึงทั้งในวังและนอกวังน่าจะเป็นฮ่องเต้ใช่มั๊ยครับถ้าตามความเข้าใจเพราะคือผู้มีอำนาจสูงสุดของแผ่นดิน แล้วอย่างพวกไทเฮา

คือถ้าไม่เสียดินแดนตอนนั้นลาวก็จะอยู่ภายใต้อำนาจของสยามเรื่อยมาจนรวมเป็นประเทศเดียวกันในที่สุดเหมือนกับล้านนา หรือว่าต่อให้ไม่เสียดินแดนให้ฝรั่งเศส ต่อมาลาวก็จะเรียกร้องเอกราชจากสยามแล้วเป็นประเทศเอก

เกดะห์ หรือ ไทรบุรี ปัจจุบันคือรัฐหนึ่งในประเทศมาเลเซีย เป็นรัฐที่คนไทยค่อนข้างจะรู้จักมากกว่ารัฐชายแดนที่อื่น เพราะอยู่ฝั่งตรงข้ามกับด่านนอก เกดะห์ มีเมืองหลวงคือ อโลร์ซะตาร์ เมืองใหญ่ที่สุดคือ