ขอความเมตตารับฟังคำอธิบาย เรื่อง โสฬสญาณ หรือญาณ ๑๖ จากครูอาจารย์สายปฎิบัติที่ผ่านญาณ ในระดับต่าง ๆ หรือท่านผู้รู้สัจจะ เรื่องโสฬสญาณ ๑๖ เพื่อเป็นวิทยาทาน ให้กับผู้ไม่รู้ ด้วยนะคะ
....ไม่เข้าใจและสงสัย ดังนี้ ค่ะ
๑.ญาณ คือ ปัญญา? ถ้าได้ญาณ ขั้นต่าง ๆ คือ มีปัญญา ในระดับนั้น ๆ ใช่ไหมคะ
๒. การได้ญาณในระดับต่าง ๆ ได้หรือมีหรือเกิด ในขณะนั่งสมาธิ หรือ ในชีวิตประจำวัน ที่เรารู้ตัวว่า เช่น เรามีปัญญาเห็นว่าสังขารเป็นของน่าเกลียด (ญาณ ๓)
๓.การได้ญาณ ๑๖ ได้ ไปทีละขั้น (หรือระดับ) ตามวันเวลา ที่เพียรปฏิบัติ หรือ ได้ครั้งเดียว ตั้งแต่ ญาณ ๑ - ญาณ ๑๖ ไปเลยคะ
๑. อุทยัพพยานุปัสสนาญาณ ญาณตามเห็นความเกิดและความดับแห่งนามรูป
๒. ภังคานุปัสสนาญาณ ญาณตามเห็นจำเพาะความดับเด่นขึ้นมา
๓. ภยตูปัฏฐานญาณ ญาณอันมองเห็นสังขารปรากฏเป็นของน่ากลัว
๔. อาทีนวานุปัสสนาญาณ ญาณคำนึงเห็นโทษ
๕. นิพพิทานุปัสสนาญาณ ญาณคำนึงเห็นด้วยความหน่าย
๖. มุจจิตุกัมยตาญาณ ญาณหยั่งรู้อันให้ใคร่จะพ้นไปเสีย
๗. ปฏิสังขานุปัสสนาญาณ ญาณอันพิจารณาทบทวนเพื่อจะหาทาง
๘. สังขารุเปกขาญาณ ญาณอันเป็นไปโดยความเป็นกลางต่อสังขาร
๙. สัจจานุโลมิกญาณ ญาณเป็นไปโดยควรแก่การหยั่งรู้อริยสัจจ์
๑๐. ปฏิสังขาญาณ ญาณพิจารณาทบทวนเพื่อให้เห็นทางหลุดพ้นไปเสียจากภัยเหล่านั้น
๑๑. สังขารุเปกขาญาณ ญาณอันเป็นไปโดยความเป็นกลาง(อุเบกขา)ต่อสังขาร
๑๒. อนุโลมญาณ ญาณอันเป็นไปโดยการหยั่งรู้อริยสัจ
๑๓. โคตรภูญาณ ญาณครอบโคตรคือหัวต่อที่ข้ามพ้นภาวะปุถุชน
๑๔. มรรคญาณ(มัคคญาณ) ญาณในอริยมรรค เช่น โสดาปัตติมรรค
๑๕. ผลญาณ ญาณในอริยผล เช่น โสดาปัตติผล เป็นพระโสดาบัน
๑๖. ปัจจเวกขณญาณ ญาณที่พิจารณาทบทวน
(.....คัดลอก ญาณ ๑๖ มาประกอบคำถาม ....)
๕. ถ้าเมื่อก่อนเวลาเรารู้สึกเสียใจ เศร้าใจมาก ถ้าคิดว่าพี่สาวหรือญาติ ที่มีชีวิตอยู่ปัจจุบัน จะตายจากเราไปเราต้องอยู่คนเดียว เราคงจะเสียใจมาก เศร้าใจมาก เราไม่อยากให้เป็นอย่างนั้นเลย คิดมาทีไรก็เศร้าใจ แต่ตอนนี้ เราทำใจได้ คิดถึงเรื่องญาติจะต้องตายเราก็ จิตใจปกติ ไม่มีอาการใด ๆ (ตัวอย่างนะคะ) หรือ เมื่อก่อน ถ้าคิดเห็นสภาพตนเองตอนแก่ หนังเหี่ยว ก็จะรับไม่ได้ แต่ตอนนี้ก็รู้สึกรับได้ เฉยๆ ไม่ทุกข์ ไม่เดือดร้อน ยอมรับตามสภาพความเป็นจริงที่จะเกิด คำถามว่า... แบบนี้ คือเราพอจะมีปัญญา ที่จะพัฒนาจิตมากขึ้น ได้หรือไม่ อย่างไร หรือเป็นแค่คิดไปเอง
..ขอรับฟังคำชี้แนะ นะคะ เพื่อเป็นแนวทาง ในการปฏิบัต และเป็นกำลังใจในการพากเพียร ต่อไป...ค่ะ ...สาธุ...
โสฬสญาณ หรือญาณ ๑๖ ผู้ที่เข้าถึงแล้วเป็นอย่างไร
....ไม่เข้าใจและสงสัย ดังนี้ ค่ะ
๑.ญาณ คือ ปัญญา? ถ้าได้ญาณ ขั้นต่าง ๆ คือ มีปัญญา ในระดับนั้น ๆ ใช่ไหมคะ
๒. การได้ญาณในระดับต่าง ๆ ได้หรือมีหรือเกิด ในขณะนั่งสมาธิ หรือ ในชีวิตประจำวัน ที่เรารู้ตัวว่า เช่น เรามีปัญญาเห็นว่าสังขารเป็นของน่าเกลียด (ญาณ ๓)
๓.การได้ญาณ ๑๖ ได้ ไปทีละขั้น (หรือระดับ) ตามวันเวลา ที่เพียรปฏิบัติ หรือ ได้ครั้งเดียว ตั้งแต่ ญาณ ๑ - ญาณ ๑๖ ไปเลยคะ
๑. อุทยัพพยานุปัสสนาญาณ ญาณตามเห็นความเกิดและความดับแห่งนามรูป
๒. ภังคานุปัสสนาญาณ ญาณตามเห็นจำเพาะความดับเด่นขึ้นมา
๓. ภยตูปัฏฐานญาณ ญาณอันมองเห็นสังขารปรากฏเป็นของน่ากลัว
๔. อาทีนวานุปัสสนาญาณ ญาณคำนึงเห็นโทษ
๕. นิพพิทานุปัสสนาญาณ ญาณคำนึงเห็นด้วยความหน่าย
๖. มุจจิตุกัมยตาญาณ ญาณหยั่งรู้อันให้ใคร่จะพ้นไปเสีย
๗. ปฏิสังขานุปัสสนาญาณ ญาณอันพิจารณาทบทวนเพื่อจะหาทาง
๘. สังขารุเปกขาญาณ ญาณอันเป็นไปโดยความเป็นกลางต่อสังขาร
๙. สัจจานุโลมิกญาณ ญาณเป็นไปโดยควรแก่การหยั่งรู้อริยสัจจ์
๑๐. ปฏิสังขาญาณ ญาณพิจารณาทบทวนเพื่อให้เห็นทางหลุดพ้นไปเสียจากภัยเหล่านั้น
๑๑. สังขารุเปกขาญาณ ญาณอันเป็นไปโดยความเป็นกลาง(อุเบกขา)ต่อสังขาร
๑๒. อนุโลมญาณ ญาณอันเป็นไปโดยการหยั่งรู้อริยสัจ
๑๓. โคตรภูญาณ ญาณครอบโคตรคือหัวต่อที่ข้ามพ้นภาวะปุถุชน
๑๔. มรรคญาณ(มัคคญาณ) ญาณในอริยมรรค เช่น โสดาปัตติมรรค
๑๕. ผลญาณ ญาณในอริยผล เช่น โสดาปัตติผล เป็นพระโสดาบัน
๑๖. ปัจจเวกขณญาณ ญาณที่พิจารณาทบทวน
(.....คัดลอก ญาณ ๑๖ มาประกอบคำถาม ....)
๕. ถ้าเมื่อก่อนเวลาเรารู้สึกเสียใจ เศร้าใจมาก ถ้าคิดว่าพี่สาวหรือญาติ ที่มีชีวิตอยู่ปัจจุบัน จะตายจากเราไปเราต้องอยู่คนเดียว เราคงจะเสียใจมาก เศร้าใจมาก เราไม่อยากให้เป็นอย่างนั้นเลย คิดมาทีไรก็เศร้าใจ แต่ตอนนี้ เราทำใจได้ คิดถึงเรื่องญาติจะต้องตายเราก็ จิตใจปกติ ไม่มีอาการใด ๆ (ตัวอย่างนะคะ) หรือ เมื่อก่อน ถ้าคิดเห็นสภาพตนเองตอนแก่ หนังเหี่ยว ก็จะรับไม่ได้ แต่ตอนนี้ก็รู้สึกรับได้ เฉยๆ ไม่ทุกข์ ไม่เดือดร้อน ยอมรับตามสภาพความเป็นจริงที่จะเกิด คำถามว่า... แบบนี้ คือเราพอจะมีปัญญา ที่จะพัฒนาจิตมากขึ้น ได้หรือไม่ อย่างไร หรือเป็นแค่คิดไปเอง
..ขอรับฟังคำชี้แนะ นะคะ เพื่อเป็นแนวทาง ในการปฏิบัต และเป็นกำลังใจในการพากเพียร ต่อไป...ค่ะ ...สาธุ...