ตอนที่ ๑  : แรกพบ

รุงรังดั่งหนึ่งอนาถา
แต่ดวงตามิใช่ตาไพร่
จ้องดูไม่หลบตาไป
นี่มิใช่คนทรามต่ำช้า
            ท้าวแสนปม

ชั่ววินาทีที่ชายหนุ่มผู้ที่ยืนหันหลังให้ขณะที่เธอเดินเข้ามาในห้องทรงพระอักษรของเสด็จพ่อหันกลับมา  หน้าตามอมแมมราวกับคลุกฝุ่นนั้น กลับสะกิดใจดวงเล็กๆของเธอให้อดขันอย่างเสียไม่ได้  ...ท้าวแสนเปื้อน เธอปรารภในใจ พร้อมรอยยิ้มเล็กๆที่มุมปาก ชายหนุ่มหน้าตาคมคาย คิ้วพาดเฉียงหนาตรงหน้า มองเธอไม่วางตา หลังจากถามไถ่ได้ความว่าเขาและคนของเขามาทำอะไรกัน เธอเดินผ่านเขาเข้าไปหยิบหนังสือพระราชนิพนธ์ท้าวแสนปม หนังสือ... มรดกตกทอดเดียวของเสด็จพ่อที่เธอประสงค์จะเก็บไว้ วิชาความรู้นานาที่ถูกส่งผ่านมายังลูกสาวคนเล็กสุด

เขาคงไม่ทราบ ว่าเธอเป็นใคร ถึงไม่ได้ใช้คำราชาศัพท์ แต่วาจานั้นก็สุภาพอย่างคนที่ถูกอบรบมาเป็นอย่างดี เธอไม่ถือสาหาความ แต่กลับเป็นจัน เด็กรับใช้ที่ฮึดอัดไปกับวาจาที่จาบจ้วงนั้น ช่างปะไร คนเจอกันเพียงครั้งเดียว... เขาคงไม่รู้ความนัย อาการถอดถอนใจนี้ หลังจากได้ยินคำถามเรื่องการขนย้าย ย้ายทุกสิ่งทุกอย่าง ที่เป็นของดูต่างหน้าของเสด็จพ่อออกไปจนหมด ..  จึงตอบได้เพียง เธอไม่มีสิทธิ์สั่งการเรื่องนี้หรอก

พลันได้ยินน้ำเสียงหวานเอ่ยถามมาจากด้านหลัง ว่าพวกเขามา...ทำอะไรกัน.. ในห้องนี้ เขาหันกลับมาตอบรับอย่างตื่นตะลึง งาม.. เธอช่างงามประทับไปในดวงจิตของเขาได้ในเพียงชั่วพริบตาที่สบตากันอย่างนั้นหรือ ชั่วชีวิตนี้หาเคยถูกตาต้องใจใครไม่ แต่บัดนี้อนลรู้แล้ว "รักแรกพบ" เป็นเยี่ยงไร  เมื่อรู้สึกตัว จึงตอบถ้อยคำถามนั้นอย่างสุภาพ เธอคงเป็นคุณข้าหลวงประจำตำหนักนี้กระมัง เขาฉงนใจมากขึ้นไปอีก โอ...ผู้หญิงคนนี้สนใจหนังสือ ผิดแปลกไปจากหญิงสาวคนอื่นเหลือเกิน  เมื่อฉุกคิดได้ว่าเขาต้องเข้ามาขนย้ายตู้และโต๊ะในห้องทรงพระอักษรอีกครั้งในวันรุ่งขึ้น ปากจึงเอ่ยถามไปไวเท่าหัวใจ หวังจะได้พบเธอผู้นี้อีกครา อนลหมายใจว่าจะกลับไปเรียนคุณแม่ คุณหญิงผู้มีความสัมพันธ์อันดีกับหม่อมเจ้าของวัง หากเขาจะทอดสะพานมายังคุณข้าหลวงของวังนี้ เห็นทีคงไม่ยากนัก

เพียงข้ามวัน... สถานะที่แท้จริงที่รับรู้จากปากของจัน เด็กรับใช้ของเธอนั้น ราวกับสายฟ้าฟาด เธอมิใช่คุณข้าหลวง หากเป็นหม่อมเจ้า... พระธิดาของเสด็จในกรมฯเจ้าของวังต่างหาก อนลเอ๋ย ช่างโง่นัก  ความหวังอันเรืองรองกลับถูกดับในชั่วข้ามคืน  เธอ..ผู้อยู่สูงเกินกว่าเขาจะมีวันเอื้อมถึง  การส่งหนังสือ กราบบังคมทูลขอประทานอภัยของเขาที่ตาหามีแววไม่ คือ สิ่งเดียวที่จะทำให้เธอรับรู้ว่าเขาผิดไปแล้วที่จาบจ้วงเธอ บังอาจเหลือเกินอนลเอ๋ย...

น้อมเศียรแทบพระบาท
อนงค์นาถพิลาศพิไล
เพื่อขอประทานอภัย
ที่มิได้ระวังการ

มีตาหามีแวว
ผิดไปแล้วโปรดสงสาร
รับผิดมิเนิ่นนาน
จึงส่งสารมาทูลความ

ขอรับซึ่งโทษทัณฑ์
ด้วยใจอันมิครั่นคร้าม
มิว่าคำประณาม
หรืออภัยใจพร้อมรับ
ขอเพียงฝ่าพระบาท
ให้โอกาสทรงสดับ
ถ้อยคำน้อมคำนับ
ขอถวายจากใจจริง
       ควรมิควรแล้วแต่จะโปรด อนล

ซองจดหมายสีน้ำตาล ที่ทำด้วยกระดาษเนื้อดีจากเมืองฝรั่งถูกส่งมาถวาย ความรู้สึกผิดที่แอบรับสินน้ำใจจากอนลมาแล้วทำให้เด็กสาว ถวายหนังสือเสร็จก็นั่งกุมมือ ก้มหน้าอยู่ข้างๆไม่พูดไม่จา แม้จะฉงนใจในทีแรกว่านี่เป็นหนังสือจากใคร แต่เธอก็รับมาเปิดอ่าน นี่มัน...คำกวีนี่นะ คำขอโทษที่เป็นคำกวีเสียด้วย สายตาคมตวัดไปที่เด็กรับใช้ พร้อมถามอออกไป หนังสือจากใคร..จัน... คำตอบที่ได้รับ พลันทำให้นึกไปถึง ชายหนุ่มรูปร่างหน้าตาท่าทางเป็นลูกผู้ดีที่เธอพบเมื่อวาน อ้อ..เขานั่นเอง ผู้ชายที่หน้าตามอมแมม ดั่งท้าวแสนเปื้อน บังอาจนัก!  หลังจากไต่สวนจันที่ละล่ำละลักตอบเธออย่างอ้อมแอ้มว่า เห็นว่าเขาดูมิใช่ไพร่ และประสงค์จะส่งสารมาทูลขออภัย จึงรับฝากมาถวาย  

เมื่อเด็กรับใช้เผ่นแน่บออกไปก่อนจะโดนลงโทษ เธอจึงหยิบจดหมายนั้นมาอ่านทวนอีกครั้ง เธอมิได้ติดใจเอาความที่เขาไม่ทราบว่าเธอคือใคร แต่การหาญกล้าส่งหนังสือมาให้ แถมมิใช่คำขอโทษอย่างหนังสือราชการแบบที่เคยเห็นตอนถวายรับใช้เสด็จพ่ออีกด้วย ชายหนุ่มผู้เป็นบุตรชายคนเล็กของพระยารัชปาลีกล้าทำเพียงนี้เชียวหรือ