ผมสงสัยในมุมมองของหลายๆ ท่านว่า ถ้าทำสมาธิยังไม่ถึงขั้น เราทำผิด ทำถูก ได้แค่นั้นหรือ เพราะมีการกล่าวว่ามิจฉา สัมมา แค่นั้น
ถ้าผมจะไปเขาใหญ่ตามแผนที่นี้ ยังไปไม่ถึง แวะกินข้าว ผมเดินทางผิดหรือ.

- ถ้าพระพุทธเจ้ากล่าวถึง มรรคแปด ก็กล่าวโดยสมาธิจัดเป็นองค์มรรค
- ถ้าพระพุทธเจ้ากล่าวถึง สมาธิของพระอริยะ ท่านก็กล่าวโดยสมาธิที่เป็นของพระอริยะ
- ถ้าพระพุทธเจ้ากล่าวเพียง สัมมาสมาธิตัวเดียว ท่านก็กล่าวโดย อ้างความปราศจากนิวรณ์ห้าขึ้นไป โดยแสดงฌาน ๔ เป็นต้น
- รู้หรือไม่ว่า พระพุทธเจ้ากล่าวถึง มิจฉามรรคแปด ถ้าได้มรรคคือเป็นอริยะ แล้วได้มิจฉามรรคจะเป็นอะไร

ปัญหามันอยู่ตรงที่การกล่าวว่า ได้มรรค เป็นเกณวัด มรรคคือทาง ท่านก็ทราบดี คือทางผิดทางถูก
ปัญหาอีกอันคือการอรรถาว่า ได้มรรคแล้วได้ผลทันที เลยเป็นข้อสนับสนุนสรุปว่าสัมมาสมาธิมีแต่ในพระอริยะ คือผู้ได้มรรค

จะมรรค หรือ บ่อมัก ก็ลองทำให้มันได้ฌาน ๔ ดูสักตั้ง อย่าไปบั่นความเพียรในตนว่าเราห่างไกลจนท้อ เอาแค่ชั่วเวลาลัดนิ้วมือก็ยังดี

กระทู้นี้ผมไม่ได้ตัดสินใครๆ เชิญแสดงความเห็นผมแสดงแล้ว