ที่ดินเนื้อที่แค่ 3 ไร่กว่าๆ เป็นของพี่สาวค่ะ แต่ได้ยกให้เราด้วยวาจา รอก็แต่ว่าถ้าสะดวกพร้อมกันเมื่อไรก็จะไปทำเรื่องโอนกรรมสิทธิ์ให้ถูกต้องตามกฎหมาย  

แต่ก่อนหน้านี้ มีเจ้าของที่นาแปลงติดกันมาขอซื้อที่ส่วนหนึ่งจากพี่สาวเราเพื่อใช้เป็นทางออก เพราะที่ของเขาเป็นที่ตาบอด  ในทางปฎิบัติ เขาไม่ได้ออกทางที่เขาขอซื้อนี่หรอก แต่ออกอีกทางหนึ่งซึ่งสะดวกกับการสัญจรของเขามากกว่า เจ้าของที่ที่ให้ผ่านเป็นคนหมู่บ้านเดียวกันยอมให้ผ่านทางมาเป็นเวลานานตามวิถีชีวิตของชาวบ้านที่ถ้อยทีถ้อยอาศัยกัน  แต่เนื่องจากราคาที่ดินสูงขึ้นเรื่อยๆ สักวันก็คงจะต้องมีการซื้อขายเปลี่ยนมือ เขาอาจจะออกทางเดิมไม่ได้อีกต่อไป และถ้าเขาคิดจะขาย ที่ตาบอดอาจไม่ได้ราคาเท่าที่ควร  เราเดาเอาว่าเขามาขอซื้อที่ก็เพื่อที่จะช่วยให้ที่ของเขามีราคาสูงขึ้น  

พี่สาวเราได้ตอบตกลงไปแล้วว่าจะแบ่งที่ขายให้เป็นแนวแคบๆยาวตลอดแปลงเพื่อให้เป็นทางเข้าออกที่นาของเขาได้ แต่ไม่ได้ตกลงเรื่องราคาขาย และยังไม่รู้เแน่นอนว่าเนื้อที่ที่จะแบ่งขายนี้มีกี่ตารางวา กะเอาคร่าวๆว่าคงสัก 100 ตารางวา มากน้อยกว่านั้นก็คงไม่มาก  

ประเด็นก็คือว่าเราไม่อยากให้ที่ดิน(ที่จะเป็นของเราในอนาคต)มีเนื้อที่ลดลง ไม่อยากให้พี่ขาย ได้คัดค้านพี่ไปหลายครั้ง แต่พี่ก็บอกว่าได้รับปากเขาแล้ว ไม่อยากเสียคำพูด (พี่เราไม่ได้เดือดร้อนเรื่องเงิน ไม่มีความจำเป็นจะต้องขายที่แต่อย่างใดเลย) และที่สำคัญก็คือ พี่เราเกรงว่าเขาจะมาอ้างว่าที่เขาตาบอดต้องมีทางออก และพี่จะถูกบังคับให้ขายในลักษณะ "ภาระจำยอม"  เราไม่มีความรู้เรื่องนี้เลยว่ามันเป็นไปได้ไหมว่าเขาจะมาบังคับซื้อแบบนี้ได้  

ล่าสุดเรามีความคิดว่าถ้าเราให้พี่สาวเสนอขอแลกที่ดินแทน ก็จะสมประโยชน์ด้วยกันทั้งสองฝ่าย คือเนื้อที่แปลงเราก็ไม่ลดลง และเขาก็มีทางออก โดยที่เราอาจจะแลกที่ของเรา 100 ตารางวา กับที่ของเขา 120 ตารางวา (สมมุติตัวเลขเท่านั้นนะคะ ไม่รู้ว่าจริงๆจะเป็นเท่าไร) อะไรประมาณนี้ พี่สาวเราก็เห็นคล้อยตาม และตกลงว่าให้เราเป็นคนเจรจากับเขาแทน แต่ก็ยังคงมีปัญหานิดนึงว่า ทั้งพี่และเรายังไม่รู้ว่ารูปแปลงที่ดินมันเป็นอย่างไร ทั้งที่ของเราและที่ของเขา ถ้าแลกกันจะได้เป็นที่ติดกันในรูปแปลงที่สวยดีพอควร หรือเป็นติ่งแบบไม่สวย หรือเป็นสองแปลงที่ไม่ติดกันเลย (ถ้าเป็นกรณีหลัง ที่แปลงนี้ก็จะมีปัญหาอีก ซึ่งเราก็จะไม่เลือกการแลกแบบนี้)

มาถึงคำถามที่อยากจะได้คำตอบและคำแนะนำค่ะ ว่า

1) มันมีจริงรึเปล่าคะ ที่เราจะถูกบังคับให้ขายที่ในลักษณะที่เป็น "ภาระจำยอม" เพราะเขาไม่มีทางออก  ถ้าเป็นจริง เราจะปฏิเสธ โดยอ้างว่าที่ผ่านมาเขาก็ไม่ได้ใช้ทางออกผ่านทางของเราอยู่แล้วได้ไหมคะ

2) ที่ดินของเราเป็นที่รกร้าง มีแต่ไม้พุ่มระเกะระกะ พื้นที่เป็นเนินเป็นที่ลาด แต่อยู่ติดถนนซื่งมีคลองชลประทานผ่านตลอดแนวด้านหน้า  ส่วนที่ของเขาเป็นที่นา ถ้าจะเจรจาขอแลกกัน(ผ่านการซื้อขาย) ที่ของเราควรจะมีมูลค่าสูงกว่าที่ของเขาหรือเปล่า เมื่อเทียบกันตารางวาต่อตารางวา  และถ้าเราจะขอแลกที่ของเรา 100 ตารางวา กับที่ของเขา 120 ตารางวา  มันจะสมเหตุสมผลหรือไม่  ถ้าเป็นท่าน ท่านจะยอมแลกรึเปล่าคะ

3) เราควรระมัดระวังหรือพิจารณาประเด็นอะไรเพิ่มเติมอีกไหมคะ ถ้าจะไปเจรจากับเขา

ขอบคุณทุกท่านที่เข้ามาอ่านและให้ความเห็นค่ะ