พระอภัยมณีฉบับเร่งรัด  ๔ มี.ค.๕๘

ชุดที่ ๑๒ ไฟหมดเชื้อ

ตอนที่ ๒ ไม่ข้องขัดขึ้งเคียดคิดเดียดฉันท์

ฑ.มณฑา

แต่เมื่อทั้งสองพี่น้องได้เข้าไปถึงข้างในวังแล้ว สุดสาครกก็กลับถูกนางสุลาลีวันทำเสน่ห์เข้าให้อีกคนหนึ่ง
โดยมีพระอภัยมณีให้ความร่วมมืออย่างเต็มที่

ฝ่ายองค์พระอภัยพิไรสอน
สุดสาครบิดเบือนไม่เหมือนหมาย
จนจวนค่ำทำเล่ห์เพทุบาย
กริ้วลูกชายช่างไม่รู้รักผู้ดี
มาพบเห็นเป็นลูกจะปลูกฝัง
ว่าไม่ฟังปล่อยปละก็จะหนี
พลางตรัสเรียกธิดาสุลาลี
มาข้างที่พระบัลลังก์สั่งกำชับ
ช่วยคุมเขาเจ้าคนนี้ไว้ทีหนึ่ง
เขาดื้อดึงอยู่อย่าปล่อยคอยกำกับ
หัสไชยไว้ธุระพ่อจะรับ
อยู่นอนกับบิดาได้พาที
สุดสาครอ่อนหวานประทานโทษ
แม้ไม่โปรดให้ไปก็ไม่หนี
ถวายชีวิตสิทธิ์ขาดแล้วชาตินี้
ตามแต่ที่บุญกรรมได้ทำมา
ถึงเนื้อเลือดเชือดถวายเหมือนหมายมาด
ขอแต่อย่าให้ขาดพระศาสนา
ถ้าเดี๋ยวนี้มิสงสารพระมารดา
ลูกจะฆ่าตัวถวายให้หายแคลง
นี่ห่วงใยไม่ตายเป็นกายอยู่
ก็จะสู้ปรนนิบัติไม่ขัดแข็ง
พลางนึกแค้นแสนเทวษพระเนตรแดง
ก้มกันแสงเศร้าจิตด้วยบิดร ฯ

แล้วสุดสาครก็ถูกนางสุลาลีวัน คุมตัวไปกักไว้ในห้อง และใช้เล่ห์กลมารยาต่าง ๆ นา ๆ ที่จะให้สุดสาครใจอ่อนแต่ไม่เป็นผลสำเร็จ
จึงแกล้งแย่งไม้เท้าคู่กาย แต่ด้วยอาคมของพระเจ้าตาที่กำกับไว้ ไม้เท้าก็กลับกลายเป็นงูไล่ขู่ผู้หญิงแล้วก็หายไป
สุดสาครก็แสนจะเสียดายไม้เท้า เที่ยวตามหาก็ไม่เจอ

สุดสาครร้อนรุ่มให้กลุ้มอก
เหมือนมาตกกลางทะเลเสน่หา
จะพึ่งพี่มิได้พึ่งมาถึงอา
อาก็พาผูกรักชักโชลง
โอ้เหมือนอย่างช้างเถื่อนที่เพื่อนเบียด
เข้าเพนียดแดดิ้นจนสิ้นโขลง
เหมือนตัวเราเล่าจะถูกเขาผูกโรง
เพราะญาติโยงยั่วเย้าให้เข้าซอง ฯ

เมื่อขาดไม้เท้าเสียแล้ว ฤทธิ์มนต์เสน่ห์ของนางสุลาลีวันก็บังเกิดผล ทำให้สุดสาครต้องตกอยู่ในอำนาจเสน่หาของนาง
เช่นเดียวกับผู้อื่น นางสุลาลีวันก็ร้องว่า

สาธุสะพระก็ถือเป็นฤาษี
มายวนยียุ่งหยาบไม่บาปหรือ
แม้รักจริงทิ้งเมืองให้เลื่องลือ
เชิญมาถือเพศฝรั่งเมืองลังกา
หนังเสือเหลืองเครื่องพรตจงปลดเสีย
จึงมีเมียจะได้ขาดพระศาสนา
แม้ทำตามความฉันจำนรรจา
จะเห็นว่ารักจริงไม่กริ่งใจ ฯ

สุดสาครแม้จะได้สติบ้างแต่ก็เพียงครู่เดียว สุดท้ายก็ต้องลาสิกขา ปลดเปลื้องเครื่องฤาษีออกจากตัว
ลืมสัจจะที่ได้ตั้งไว้เมื่อก่อนออกจากเกาะแก้วพิศดารสิ้น

พลางกอดเกี้ยวเกลียวกลมภิรมย์รื่น
ถนอมชื่นเชยชิมไม่อิ่มหนำ
นางว่าเบื่อเหลือเข็ญเฝ้าเคล้นคลำ
จะชอกช้ำไปเสียแล้วไม่แคล้วเลย
ห้ามเท่าไรไม่ยั้งไม่ฟังห้าม
ตามเถิดตามบุญกรรมแกล้งทำเฉย
พระกอดช้อนกรต้องประคองเชย
ต่างไม่เคยขามเขินเผอิญเป็น ฯ

เมื่อเหตุการณ์ได้ผ่านไปหกบรรทัดแล้ว ท่านสุนทรภู่จึงได้ออกตัวให้กับสุดสาคร อย่างที่ไม่สามารถจะแย้งได้
แม้เวลาจะล่วงมากี่ร้อยปีก็ตาม ว่า

อันเรื่องราวคราวสุดสาครคลั่ง
ด้วยกำลังโลกีย์เป็นวิสัย
ถึงนักสิทธ์ฤทธิรงค์ทั้งทรงไตร
เข้าเคียงใกล้โลกีย์แล้วมิพ้น ฯ

ฝ่ายหัสไชยหนีออกมาจากวังของนางละเวงได้ ก็รีบกลับมาเล่าความให้นางสุวรรณมาลีทราบเรื่องราวโดยตลอด
นางสุวรรณมาลีก็ยังไม่ท้อถอย รีบมีหนังสือไปถึงวงศาคณาญาติให้มาช่วยกันอีก คราวนี้จึงเป็นการรวมญาติทั้งหมด
ตั้งแต่ท้าวทศวงศ์ พระบิดาของนางเกษรามเหสีของศรีสุวรรณ ก็พาพระธิดาและนางอรุณรัศมีหลานสาวมาด้วย
ส่วนเจ้าเมืองการะเวกก็ให้นางเสาวคนธ์พี่สาวของหัสไชยและอาจารย์ทิศาปาโมกข์มาสมทบ ด้วย

อาจารย์ทิศาปาโมกข์ก็เสกดอกไม้และธงให้หัสไชยนำไปแก้เสน่ห์สินสมุทและสุดสาครกลับมาได้
แต่ยังไม่ทันจะแก้เสน่ห์พระอภัยมณีกับศรีสุวรรณได้ สังฆราชบาทหลวงก็กลับช่วยเหลือสะกดเอาสินสมุทกับสุดสาครคืนไปอีก

ท่านทิศาปาโมกข์โลกเชษฐ์จก็ได้ทำพิธีเรียกพระฤาษีจากเกาะแก้วพิศดารให้มาช่วย

ข้ามีครูรู้เรียนจุดเทียนชัย
ออกชื่อไปก็จะรู้ถึงหูกัน
อันโยคีที่เป็นครูอยู่ที่เกาะ
เธอรู้เหาะเหินเวทย์วิเศษขยัน
คงแจ้งเหตุเจตนาบูชายัญ
กำหนดวันหนึ่งจะมาไม่ช้านาน
แม้โยคีมิช่วยจะม้วยมอด
เอาตัวรอดเถิดท้าวเหล่าทหาร
ข้าจะอยู่ภูผาสมาทาน
กระทำการแก้ไขช่วยไพร่พล

คราวนี้แม่ทัพสตรีของกรุงผลึกกับแม่ทัพสตรีของกรุงลังกา ก็เข้าทำศึกแย่งชิงสามีกันเป็นการใหญ่
ทัพของนางละเวงทำท่าจะแตกพ่าย จึงขอร้องให้พระอภัยมณีออกไปช่วย พระอภัยมณีกับศรีสุวรรณและสินสมุท
จึงยกทัพไปถึงสนามรบในเวลาค่ำ คิดจะเป่าปี่ช่วยกองทัพของนางละเวง
และหวังจะขับไล่กองทัพของกรุงผลึกด้วยพร้อม ๆ กัน แต่ยังไม่ทันจะทำตามที่คิด

พออากาศฟาดเปรี้ยงเสียงสนั่น
เป็นหมอกควันมืดมิดทุกทิศา
พวกรบสู้เหมือนไม่มีตา
ไม่รู้ว่าจะไปหนตำบลใด
ประเดี๋ยวดังหง่างเหง่งเสียงเครงครึก
ลั่นพิลึกโลกาสุธาไหว
เป็นฝนฟุ้งทุ่งท่าพนาลัย
ทุกนายไพร่หนาวทั่วทุกตัวคน
ไม่รู้ที่หนีไปข้างไหนรอด
เหมือนตาบอดมืดเขม้นไม่เห็นหน
หนาวสะท้านคลานคลำด้วยจำจน
เสียงแต่ฝนซู่ซู่เข้าหูตา
ดูมืดสิ้นดินสวรรค์เป็นควันโขมง
แต่เพลิงโพลงพลุ่งอยู่ที่ภูผา
เห็นหนทางต่างคลานทะยานมา
พวกโยธาโถมชิงเข้าผิงไฟ
แต่บรรดาข้าศึกไม่นึกร้าย
ทั้งสองฝ่ายเหลือทนปนกันได้
ด้วยเพลิงอุ่นรุนเบียดเสียดเข้าไป
ทั้งนายไพร่ล้อมรอบขอบคีรี
บรรดาเหล่าเผ่าพงษ์องค์กษัตริย์
มาเยียดยัดอยู่กับเหล่านางสาวศรี
เพลิงสว่างต่างอุ่นเห็นมุนี
พระโยคีนั่งอยู่ในกองไฟฮือ

เมื่อกองทัพของทั้งสองฝ่ายมารวมกันได้แล้ว พระฤาษีก็ได้เทศน์สั่งสอนให้ปรองดองกันเสีย

ขณะนั้นค่อนดึกศึกสงบ
ต่างนอบนบนับถือพระฤๅษี
ไม่กริบเกรียบเงียบสงัดทั้งปัถพี
พระโยคีเทศนาในอาการ
คือรูปรสกลิ่นเสียงไม่เที่ยงแท้
ย่อมเฒ่าแก่เกิดโรคโศกสงสาร
ความตายหนึ่งพึงให้เห็นเป็นประธาน
หวังนิพพานพ้นทุกข์สนุกสบาย
ซึ่งบ้านเมืองเคืองเข็ญถึงเช่นนี้
เพราะโลกีย์ตัณหาพา...หาย
อันศีลห้าว่าอย่าทำให้จำตาย
จะตกอบายภูมิขุมนรก

พระอาจารย์ได้กล่าวย้อนไปถึงความหลังก่อนที่จะเกิดศึกครั้งนี้ แล้วก็สรุปว่า

อย่าโทษเขาเราก็ผิดให้คิดเห็น
จึงจะเป็นสัตย์ธรรมในสัณฐาน
จงปรองดองครองสัตย์ปฏิญาณ
ถือศีลทานเถิดอย่าหมายทำร้ายกัน
ทั้งชาตินี้มีสุขไม่ทุกข์ร้อน
เมื่อม้วยมรณ์ก็จะได้ไปสวรรค์
เป็นผัวเมียเสียตัวได้พัวพัน
จงรักกันเถิดสีกาดีกว่าชัง
มีลูกเต้าเล่าก็คงเป็นวงศ์ญาติ
ได้สืบชาติเชื้อสายไปภายหลัง
กูว่านี้ดีเหลือแม้เชื่อฟัง
จงเร่งตั้งสัจจาอย่าช้าที ฯ

ทั้งสองฝ่ายก็ใจอ่อนหมดความหึงสาพยาบาท แก่งแย่งชิงดีกันโดยสิ้นเชิง ยอมสามัคคีปรองดองกันทั้งสองฝ่าย

ฝ่ายกษัตริย์ขัตติยาสิบห้ากษัตริย์
ต่างจบหัตถ์สาธุสะพระฤาษี
โปรดปรึกษาว่าให้เป็นไมตรี
ข้าเห็นดีพร้อมพรักจะรักกัน
แล้วองค์พระอภัยจึงให้สัตย์
ไม่ข้องขัดขึ้งเคียดคิดเดียดฉันท์
จะปกครองสองนางด้วยทางธรรม์
จนถึงวันเวลาชีวาวาย
สุมาลีศรีสวัสดิ์ให้สัตย์บ้าง
ไม่โกรธนางฝรั่งสิ้นทั้งหลาย
จะรักใคร่ให้เหมือนญาติไม่คลาดคลาย
ขอถวายสัจจาเหมือนพาที
ฝ่ายละเวงเกรงกราบไม่หยาบหยาม
ข้าสิ้นความแค้นพระมเหสี
จะสู้ซื่อถือสัตย์สวัสดี
หมายเหมือนพี่ร่วมครรภ์จนบรรลัย ฯ

สันติภาพก็กลับคืนมาสู่สองนครนี้อีกครั้งหนึ่ง

##############