วัดญาณเวศกวัน ต.บางกระทึก อ.สามพราน จ.นครปฐม

ปาฐกถาธรรม จัดโดย ชุมนุมพุทธธรรมศิริราช ณ โรงพยาบาลศิริราช

เมื่อวันที่ 25 กุมภาพันธ์ 2536

คัดลอกจาก http://www.clinicrak.com

^^^^^^^^^^^^^^^^^
ทีนี้ก็มีปัญหาต่อไปว่า จิตแรก หรือ วิญญาณอันเป็นปฐมหรือปฐมจิตนั้นคือตอนไหน

ถึงตอนนี้อรรถกถาก็อธิบายถ้อยคำและข้อความในพระไตรปิฎกบ้าง ท่านบอกว่า จิตเป็นปฐมนั้นได้แก่ ปฏิสนธิจิต (จิตที่ปฏิสนธิ) แล้วก็อธิบายต่อไปว่าที่ท่านแสดงไว้นี้หมายถึงปฏิสนธิสัตว์ที่มีขันธ์ 5

ขันธ์ 5 ได้แก่ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เพราะฉะนั้น จิตแรกนี่ก็พร้อมด้วยอรูปขันธ์ทั้ง 3 คือ เวทนา สัญญา และสังขาร จุดนี้ก็ยังไม่สำคัญ อันนี้เป็นเรื่องธรรมดา

ทีนี้ ท่านบอกต่อไปว่า “กับทั้ง กลลรูป ที่เกิดพร้อมด้วยปฐมจิตนั้น” นี่ละคำนี้ตัดสินเลย เป็นอันว่าท่านบอกไว้ครบแล้วทั้งด้านจิตใจและด้านร่างกาย คือ

ก. ทางด้านจิตใจ หรือนามธรรม ได้แก่

1. ปฐมจิต

2. อรูปขันธ์ทั้ง 3 ที่เกิดร่วมกับปฐมจิตนั้น

ข. ส่วนทางด้านร่างกาย หรือรูปธรรม ก็บอกว่า “และ กลลรูป ที่เกิดพร้อมด้วยปฐมจิต”

เป็นอันตัดสินได้แล้วว่าฝ่ายรูปธรรมได้แก่ กลลรูป

กลลรูปนี้คืออะไร เดี๋ยวเราจะต้องมาพิจารณาเรื่องนี้กันอีกที

แล้วท่านก็สรุปว่า “นี้แหละชื่อว่า มนุสฺสวิคฺคห ที่เป็นเบื้องแรกที่สุด” หมายความว่า จุดเริ่มแรกที่สุดของชีวิตมนุษย์อยู่ที่นี่ แล้วก็มีคำอธิบายสรุปท้ายอีกว่า

“พรากมนุษย์จากชีวิตแม้ในเวลาที่เป็นกลละ” 1 นี่ชื่อว่าทำแท้ง หรือทำครรภ์ให้ตกไป ฉะนั้นก็ได้ความหมายของการทำแท้ง หรือฆ่ามนุษย์ในครรภ์ตั้งแต่รูปเล็กที่สุดเป็นกลลรูป

ตกลงว่า สำหรับภิกษุนี่ชัดเจนแล้ว ถ้าทำลายชีวิตมนุษย์ตั้งต้นแต่เขาอยู่ในครรภ์มารดา ชื่อว่าทำลายชีวิตมนุษย์ทั้งสิ้น

............................................

ความเห็นส่วนตัว

ปฐมจิต  หรือ  ปฐมวิญญาณ  คือ  จักขุวิญญาณ  โสตะวิญญาณ  ชิวหาวิญญาณ  ฆานะวิญญาณ  กายะวิญญาณ  มโนวิญญาณ

นั่นคือ  หู  ตา  จมูก  ลิ้น  กาย  ใจ

.............................................

มีต่อ