.
       ถามตอบเรื่อง - อธิบาย “ นิพพาน” เหยียบย่ำการตรัสรู้
                                                          
                              ต่อจากตอน ๑

  Pt 26 . ท่านอาจารย์ อธิบาย " นิพพาน " เหยียบย่ำการตรัสรู้ ?
                                                       
                                    .....

          คำว่า นิพพาน นี้ ตัวหนังสือแท้ ๆ แปลว่า เย็น ขอยืมเอา

ไปจากคำว่าเย็นของชาวบ้าน ไปใช้ในเรื่องของพระธรรมหรือเรื่อง

ของพระศาสนา. เรื่องของพระศาสนาเพิ่งพบทีหลัง เมื่อฤาษี มุนี

โยคี เข้าใจพระนิพพานตามความหมายของท่านแล้วก็ยืมคำนี้ไป

ใช้. เมื่อพระพุทธเจ้าตรัสรู้เรื่องนิพพาน ท่านก็ยืมคำคำนี้ไปใช้

            ฉะนั้น คำว่า นิพพานมีอยู่ด้วยกันในลัทธิทุก ๆ ลัทธิ แต่

ความหมายมันต่างกัน. แต่ความหมายอันแท้จริงนี้ มันหมายถึงเย็น

ปราศจากร้อน. อะไรร้อน ? ก็คือกิเลส ( เช่น ความโลภ ความโกรธ

ความหลง ) เมื่อไม่มีกิเลสก็ไม่ร้อน เมื่อไม่ร้อนก็คือเย็น. สำหรับภา

ษาชาวบ้าน นั้น วัตถุเย็น เขาก็เรียก วัตถุนิพพาน สัตว์เดรัจฉานเย็น

ไม่มีพิษร้าย เขาก็เรียกว่า สัตว์เดรัจฉานนิพพาน จิตใจเย็นก็เรียกว่า

จิตใจมันนิพพาน.

            ทีนี้ คำว่า “ เย็น ” มันหลายขนาด บางพวกถือว่ามีกามา

รมณ์แล้ว ใจมันก็เย็น อิ่มไปด้วยกามารมณ์ใจมันก็เย็น พวกนี้ก็เอา

กามารมณ์เป็นนิพพาน . พวกที่สูงขึ้นไปกว่านั้นก็ว่า “ ไม่ใช่ ๆ ”

จิตเป็นสมาธิเป็นฌาน เป็นสมาบัติ นี้เย็น สมาบัตินี้ก็เป็นนิพพาน

พระพุทธเจ้าก็ว่าไม่ใช่ ๆ ต้องหมดกิเลสต้องสิ้นกิเลส ( เช่น ความ

โลภ ความโกรธ ความหลง ) แล้วก็เย็น. แล้วก็เป็นนิพพาน. นี่มัน

จริงกว่าอย่างนี้. นี้เราก็ยกตัวอย่าง เพื่อให้คนทั่วไปเข้าใจคำว่านิพ

พาน ให้เข้าใจเรื่องที่ลึกได้ด้วยการยกตัวอย่าง อย่างนี้ไม่มีอะไรที่

ได้เป็นการเหยียดหยามต่อการตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า.


                                                  จากหนังสือ

                                          ธรรมะน้ำ ล้างธรรมะโคลน
  
                                                  พ.ศ. ๒๕๒๓

                                     ของท่านอาจารย์ พระพุทธทาสภิกขุ