ต้นเหตุของการล่าอาณานิคมจริงๆ มันเริ่มต้นมาจากการล่มสลายของจักรวรรดิไบแซนไทน์ เพราะสมัยโบราณกาลยุโรปจะติดต่อค้าขายกับเอเชียผ่านเส้นทางสายใหม เพราะยุโรปเป็นทวีปขนาดเล็ก ทรัพยากรธรรมชาติการเกษตรน้อยกว่าเอเชีย ฉะนั้นการติดต่อกับเอเชีย(จีน อินเดีย)ที่มีแหล่งวัตถุดิบที่ยุโรปจึงเป็นทางเลือกที่คุ้มค้า นอกจากจะค้าขายผ่านเส้นทางสายไหม ยังมีการค้าขายทางเรือผ่านทะเลแดง มหาสมุทรอินเดีย โดยพ่อค้าที่ค้าขายมักจะเป็นชาวอิตาเลียนเพราะพวกนี้เดินเรือเก่ง (เป็นที่มาของชื่อพ่อค้าวานิช) ในขณะที่ชาติยุโรปอื่นยังป่าเถื่อนมัวสู้รบกันอยู่  แต่พออิสลามเริ่มตั้งจักรวรรดิในตะวันออกกลาง การผ่านเส้นทางนี้ก็เริ่มลำบากขึ้นเพราะมีสงครามครูเสดด้วย แต่ก็ยังค้าขายได้อยู่ จนกระทั่งพวกเติร์กทำลายจักรวรรดิไบแซนไทน์และตั้งจักรวรรดิออตโตมัน ความขัดแย้งจึงเกิดขึ้น การผ่านเส้นทางไปค้าขายในเอเชียยากลำบากขึ้น พวกเครื่องเทศที่ยุโรปต้องใช้ก็เริ่มไม่พอเพียง ฉะนั้นหนทางเดียวที่จะทำให้ยุโรปอยู่รอดได้ คือหาเส้นทางใหม่เพื่อค้าขายกับเอเชียให้ได้ ฉะนั้นโปรตุเกสจึงสำรวจเส้นทางและอ้อมแหลมกู้ดโฮปได้สำเร็จ และไปเจออินเดียจนได้ จากนั้นจึงเปลี่ยนจากการค้าขายเหมือนแต่ก่อน มาเป็นการปกครองโดยตรงเพื่อจัดการกอบโกยทรัพยากรด้วยตัวเองโดยใช้อำนาจการเมืองและทหารมากกว่าการพานิชย์ ขณะเดียวกันสเปนก็ได้นักเดินเรือชาวอิตาเลียนผู้ทะเยอทะยานสูงที่ชื่อโคลัมบัส ขออาสาไปสำรวจเส้นทางตะวันตกเพื่อค้าขายกับจีนและอินเดีย(ไม่อยากทับเส้นทางตะวันออกของโปรตุเกส) แต่หารู้ไม่ว่ามีทวีปใหม่(อเมริกา)ขวางกั้นอยู่ โดยที่โคลัมบัสเชื่อมาตลอดว่าทวีปใหม่นี้คือส่วนหนึ่งของจีนและอินเดีย แต่พอรู้ว่านี่คือทวีปใหม่สเปน อังกฤษ จึงรีบเข้ามาจับจองเพื่อสร้างผลประโยชน์ขนกลับประเทศตัวเอง

สรุป   จุดเริ่มต้นการล่าอาณานิคมมาจาก การค้าขายแลกเปลี่ยนสินค้าตามปกติก่อน แต่พอประเทศยุโรปมีอำนาจทางทหารมั่นคงขึ้นแข็งแกร่งขึ้น ความต้องการและความโลภก็มีมากขึ้นด้วย ฉะนั้นเพื่อให้ฝ่ายตัวเองได้ประโยชน์มากที่สุด ประเทศในยุโรปจึงต้องหาดินแดนนอกทวีปเพื่อหาทรัพยากรที่ตนไม่มี และจัดการสร้างเอง ทำเอง โดยที่คนท้องถิ่นไม่ได้ผลประโยชน์ เพื่อป้อนผลประโยชน์เหล่านี้ให้ชาติตัวเองมากที่สุด โดยไม่เห็นหัวคนในดินแดนที่ตัวเองยึดมา   ซึ่งทรัพยากรที่ประเทศจักรวรรดินิยมยุโรปสมัยก่อนต้องการส่วนใหญ่จะเป็นสินค้าเกษตร อย่างเช่น ฝ้ายที่ปลูกมากในอเมริกาเหนือ อ้อยที่ปลูกมากในแคริบเบียนและบราซิลเพื่อส่งน้ำตาลไปขายยุโรป หรือเครื่องเทศในอินโดนีเซีย

แต่พอเข้าสู่ยุคปฏิวัติอุตสาหกรรม ก็เริ่มมีประเทศจ้าวอาณานิคมใหม่เกิดขึ้นเช่น เยอรมัน ญี่ปุ่น เพื่อตักตวงทรัพยากรใต้พื้นโลกอย่างเช่นเหล็ก เพื่อเอาไปเสริมสร้างกองทัพ อย่างเช่นกรณีญี่ปุ่นยึดเกาหลีเป็นอาณานิคม เพื่อตักตวงแร่เหล็กไปเสริมสร้างกองทัพญี่ปุ่น

เปรียบเทียบง่ายๆ คือ แรกๆเอ็งขายขนมให้ข้ากิน ตอนนั้นข้าฐานะปานกลางซื้อพอกิน แต่หลังจากนั้นพอข้ารวยบารมีข้าก็อยากได้ขนมกินทุกวัน เช้า เที่ยง ค่ำ แต่เอ็งทำไม่ได้ดั่งใจ และทำไมข้าต้องเสียตังซื้อด้วย ยึดร้านแมร่งเอาเลย จะได้ทำกินเองทั้งวันทั้งคืนก็หมดเรื่อง