ธรรมฝ่ายอกุศลทั้งงหมด มี โลภะ โทสะ โมหะ เป็นต้นเหตุ เรียกได้ว่าธรรมดำ หรือ บาป

อกุศลมูลเหตุ ๓ เป็นเหตุของความเลวร้ายทั้งหมดที่จะเกิดกับชีวิตคนเรา เมื่อการกระทำใดๆ ประกอบด้วยความพอใจไม่พอใจและหลงไปกับความพอใจไม่พอใจนั้น เป็นบาป จะหนักจะเบา มันก็คือบาป แสดงออกมาทางกาย วาจา ใจ เป็นกายทุจริต วจีทุจริต มโนทุจริต หรือ ทำผิดศีลทุกรูปแบบ จิตจะเก็บผลการกระทำนั้นของเราใว้ในสัญญา และจะส่งผลกับเราต่อไปในอนาตค

สัญญาที่เกิดจากจิตที่เป็น โลภะ โทสะ โมหะ เรียกว่า อวิชชา และอวิชชาที่เก็บอยู่ในจิต จะกลับมาสั่งเราให้ทำบาปอีก ทับถมกันอย่างนี้ไม่จบไม่สิ้น เพราะฉะนั้น ถ้าไม่รู้จักอุบายในการระงับ โลภะ โทสะ โมหะ ถือเป็นปุถุชน ปุถุชนจึงไม่สามารถพ้นจากการประกอบธรรมที่เป็นอกุศลได้เลย

อยู่เฉยๆ คิดดี ทำดี อย่าคิดว่าไม่ได้ทำบาปนะครับ เห็นดอกไม้สวย ดูหนังสนุก ฟังเพลงเพราะ ฯ บาปทั้งนั้น ถึงจะไม่รุนแรงเหมือนการผิดศีล ๕ แต่มันสะสมทีละนิด ทุกวัน ตลอดเวลาที่ไม่หลับ ปุถุชนจะเกิดจิตที่เป็นกุศล หรือ บุญ ได้ตอนที่ได้ฟังธรรม ทำบุญ ใส่บาตรเท่านั้น

มีสูตรหนึ่ง มีนักร้องมาถามพระพุทธองค์ว่า ครูบาอาจารย์ของเขาสอนมาว่า ให้ร้องเพลงให้เพราะ แสดงให้ดี ให้ความสุขกับคน จะได้ไปเกิดเป็นเทพ จริงหรือไม่ พระพุทธองค์ไม่ยอมตอบ จนนางต้องถามย้ำสามครั้ง เมื่อระพุทธองค์บอกว่า เธอต้องตกนรก ถึงกับร้องให้ออกมาเลย ไม่ได้ร้องเพราะกลัวนรก แต่ร้องเพราะเจ็บใจที่โดนสอนมาผิดๆ