ตัณหา หมายถึง ความอยาก ความปรารถนา ความทะยานอยากในสิ่งต่างๆ เป็นกิเลสอย่างหนึ่ง  และเป็นตัวการที่ทำให้คนเราต้องเวียนว่ายตายเกิดอยู่ในวัฏสงสาร ไม่รู้จักจบสิ้น การปรารถนาในพุทธภูมิ คือ ค

รู้อย่างหนึ่ง แต่รู้ทะลุทะลวงไปรู้อีกอย่างหนึ่งหรือหลายอย่าง คือ ตื่นรู้ อินทรีย์สัมโพชฌงค์ รู้การดับของวิญญานที่ผุดขึ้นกลางอก แต่จิตไปรู้ทั้งสภาพจิตใจ และรู้การดับของธรรมที่ผุดขึ้นกลางอกนั้น วิญญานกั