จิตเดิมผ่องใส เป็นจิตที่มีกิเลสเต็มตัว ได้ขัดเกลาด้วย ศีล สมาธิ ปัญญา ทำให้จิตผ่องใสเมื่อออกไปคลุกเคล้ากับ การงาน ทางหู ตา จมูก ลิ้น กาย ใจ หรือเรียกว่า ทวารหก ก็ทำให้จิตเศร้าหมอง เหมือนหินทับหญ้า เอาหินออกหญ้าก็ขึ้นมาใหม่แล้วเราก็ทำใหม่ แต่ใช่ว่าเราไม่ก้าวหน้าในขณะที่แพ้กิเลส เมื่อแพ้แล้วเราหาทางแก้ไข พัฒนาดัดแปลงแก้ไขตัวเองด้วยสติของตัวเอง มองเห็นกิเลสในตัวเองยับยั้งได้รู้ทันได้ แปรว่าเราไม่ได้แพ้อย่างเดียว แต่เราได้เลื่อนชั้นขึ้นไปแล้วในขณะเดียวกัน พระที่ปฎิบัติถึงต้องเข้าป่าเพราะเหตุผลนี้เอง
จิตเดิมประภัสสร จิตผ่องใส แต่ไม่ใช่จิตบริสุทธิ์