โครงการแก้หนี้ครัวเรือน “คุณสู้ เราช่วย” อาจดูเหมือนเป็นการช่วยเหลือที่ดีสำหรับลูกหนี้ที่มีปัญหา แต่ในทางปฏิบัติกลับสร้างความไม่เท่าเทียมและส่งเสริมพฤติกรรมที่ไม่รับผิดชอบทางการเงิน โครงการนี้เน้นการช่วยเหลือผู้ที่มีประวัติการค้างชำระหรือหนี้เสีย โดยละเลยคนที่ปฏิบัติตามกฎ ชำระหนี้ตรงเวลา และพยายามรักษาวินัยทางการเงิน ชี้ นโยบายลักษณะนี้อาจส่งผลให้เกิดวัฒนธรรมการพึ่งพารัฐมากเกินไป และไม่สนับสนุนความพยายามของคนที่รับผิดชอบในสังคม


นี่เป็นคำถามที่สะท้อนความไม่พอใจของหลายคนในสังคมเกี่ยวกับการจัดสรรทรัพยากรและนโยบายของรัฐ บทความเชิงข่าวหรือบทวิเคราะห์ที่เกี่ยวกับเรื่องนี้มักพูดถึง 3 ประเด็นหลัก ได้แก่:

1. ระบบภาษีและผลตอบแทนจากการเสียภาษี
    •    คนที่ทำงานหนักและเสียภาษีอย่างถูกต้องตามกฎหมายอาจรู้สึกว่าไม่ได้รับผลตอบแทนที่สมเหตุสมผลจากรัฐ เช่น สวัสดิการที่เข้าถึงยาก การบริการสาธารณะที่ไม่ได้คุณภาพ หรือโครงการที่ดูเหมือนเน้นประชานิยมโดยไม่สนใจกลุ่มผู้เสียภาษีหลัก
    •    บางประเทศมีระบบที่คนเสียภาษีสามารถเห็นผลของเงินภาษี เช่น ระบบถนน การศึกษา หรือระบบสาธารณสุขที่ดี ในขณะที่บางประเทศผลตอบแทนยังดูไม่คุ้มค่า

2. ความเหลื่อมล้ำระหว่างคนที่รับผิดชอบและไม่รับผิดชอบ
    •    ผู้ที่ทำตามกฎและจ่ายหนี้ตรงเวลา เช่น ผ่อนบ้าน ผ่อนรถ หรือชำระหนี้บัตรเครดิตอย่างมีวินัย อาจไม่ได้รับความช่วยเหลือใด ๆ จากรัฐ แม้จะประสบปัญหาทางการเงิน
    •    ในทางกลับกัน ผู้ที่ไม่รับผิดชอบ เช่น ไม่ชำระหนี้ ไม่ทำงาน หรือหลีกเลี่ยงภาษี กลับได้รับการช่วยเหลือจากโครงการเยียวยา หรือการพักชำระหนี้ ซึ่งทำให้คนกลุ่มที่รับผิดชอบรู้สึกว่า “ไม่ยุติธรรม”

3. คำถามต่อหลักการและทิศทางของนโยบายรัฐ
    •    หลายคนวิจารณ์ว่ารัฐบาลบางประเทศเน้นใช้งบประมาณไปกับโครงการประชานิยมที่ช่วยเฉพาะคนบางกลุ่ม โดยไม่ได้คำนึงถึงการสร้างความยั่งยืน เช่น การเพิ่มทักษะแรงงาน การสร้างงาน หรือการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐาน
    •    นอกจากนี้ ยังมีคำถามว่าแนวทางนี้ส่งเสริม “วัฒนธรรมความรับผิดชอบ” หรือกลับไปสอนให้คน “พึ่งพารัฐ” มากขึ้น

รัฐบาลกำลังสอนให้เราเป็นคนแบบไหน?
    •    เมื่อพิจารณาคำถามนี้ คำตอบอาจสะท้อนมุมมองว่า นโยบายรัฐมีผลต่อพฤติกรรมและค่านิยมในสังคม หากการช่วยเหลือมุ่งเน้นเฉพาะผู้ที่ไม่มีความรับผิดชอบ อาจสร้างแรงจูงใจที่ผิด ๆ และลดความมุ่งมั่นของคนที่พยายามรับผิดชอบ
    •    ในทางตรงกันข้าม หากรัฐสนับสนุนคนที่ทำงานหนักและมีวินัย เช่น ให้สิทธิประโยชน์เพิ่มเติมแก่ผู้เสียภาษี หรือสร้างระบบที่ส่งเสริมความเท่าเทียม อาจช่วยสร้างวัฒนธรรมที่มุ่งเน้นการพัฒนาและการพึ่งพาตนเองในระยะยาว

สรุป

นี่ไม่ใช่แค่ปัญหาที่เกี่ยวข้องกับความรู้สึกส่วนตัว แต่สะท้อนปัญหาเชิงโครงสร้างและนโยบายในระดับใหญ่ คนในสังคมอาจต้องร่วมกันตั้งคำถามและผลักดันให้รัฐปรับเปลี่ยนนโยบาย เพื่อสร้างความสมดุลระหว่างการดูแลผู้ที่ต้องการความช่วยเหลือและการส่งเสริมความรับผิดชอบในสังคม