ยาริคันนะ

เครื่องมือมีคมที่มีประวัติยาวนานร่วมสองพันปี เครื่องมือแกะสลักชั้นสูง ของที่ได้รับการยกย่องว่าราชาแห่งเครื่องแกะสลักทั้งปวง

槍鉋 หรือ ヤリガンナ เครื่องมือมีคมปลายแหลม มีคมสองข้างเหมือนมีดเดกเกอร์แต่ปาดแนวคมด้านเดียวแบบยาริหรือหอกญี่ปุ่น ที่ด้านล่างแบนหรือเว้าและด้านบนมีสันจั่วแบบที่ไทยๆเราเรียกว่ากลีบมะเฟือง

คำว่ายาริคันนะประกอบด้วยตัวคันจิสองตัวคือ 槍 ยาริ หมายถึงหอก และ 鉋 หมายถึงกบไสไม้ ยาริคันนะก็คือกบไสไม้แบบหอก เป็นเครื่องมือช่างไม้ใช้ขูด มีแบบยาวและแบบสั้น ที่เอามาให้ชมวันนี้เป็นแบบสั้นมีด้ามในตัว ถ้าแบบยาวจะเป็นแบบกั่นแหลมแล้วเอาไปประกอบด้ามไม้ตรงๆยาวซักแขนนึงครับ ใช้งานได้ทั้งซ้ายและขวาและทำงานได้ทั้งจังหวะดึงเข้าและดันออก

เป็นของค่อนข้างหายาก โดยเฉพาะในปัจจุบันมีสถานะแทบจะกลายเป็นของศักดิ์สิทธิ์คล้ายๆกริชหรือมีดหมอ นิยมใช้ในงานเกี่ยวกับวัด ศาลเจ้า พิธีกรรมต่างๆ หาชมได้ค่อนข้างยาก ทำยาก ใช้ยากและลับยาก

เป็นเครื่องมือสำคัญประจำชุมหรือสำนักช่างไม้ จะใช้งานแต่ละทีเรียกได้ว่าเป็นการอัญเชิญ ทุกวันนี้ของใหม่ที่ผลิตขึ้นมามีไม่มาก ส่วนใหญ่เป็นของเก่าดั้งเดิม

ลักษณะชิ้นงานเป็นของแหลมและโค้งนะครับ ด้านท้องใบนอกจากโค้งแล้วส่วนกลางใบยังเว้าเพื่อลดแรงเสียดทานในการใช้งาน เว้าเหมือนๆคิริดาชินั่นแหละ เป็นเครื่องมือแกะไม้เหมือนกัน มีตัวอย่างของเก่าหรือวัตถุโบราณตั้งแต่สมัยยาโยอิหรือสมัยแรกเริ่มของวัญนธรรมญี่ปุ่น มีมาตั้งแต่ยุคสำริด ยุคเหล็ก มีตัวอย่างชิ้นงานร่วมสมัยกับยุคสำริด ยุคเหล็ก และยุคเหล็กทามะฮากาเนะ

การลับก็เหมือนของมีคมในแบบซิงเกิ้ลบีเวลของญี่ปุ่น คือเน้นลับด้านองศาก่อนแล้วทำสตอปเปอร์หรือเก็บเกสรจัดแต่งหน้าคมจากฝั่งที่แบน เล่มนี้เป็นแบบโค้งเว้า ต้องลับด้วยหินที่โค้งนูน แล้วเก็บคมด้วยหินหน้าแบนก็ได้ครับ เท่าที่ลองใช้ดู มีดคมและทำงานได้ดีเยี่ยม ขูดไม้ออกมาเป็นวงม้วนๆ แต่ค่อนข้างใช้งานยากเพราะมีสองคม จังหวะการดึงต้องใช้อีกนิ้วประคองอีกฝั่ง ถ้าเป็นแบบใหญ่หรือแบบด้ามยาวน่าจะใช้งานได้ง่ายกว่า อีกอย่างก็คือผมทำไม่เป็นแหละ นอกจากใช้กบไสไม้แล้วก็ไม่เชี่ยวชาญเครื่องมือช่างไม้หรือแกะสลักอื่นๆซักอย่างเดียว ถ้าอยู่ในมือของช่างไม้แท้ๆน่าจะได้ข้อมูลมากกว่านี้