ปฏิจจสมุปบาทนับเป็นแก่นธรรมบทหนึ่ง อันสำคัญยิ่ง ของพระพุทธองค์  อาจนับได้ว่า เป็นบททดสอบความเข้าใจ ในธรรมของพระองค์ก็ว่าได้  พระพุทธองค์ถึงกับตรัสไว้ว่า  " เมื่อเห็นปฏิจจสมุปบาท นับว่าเห็นธรรม"  ผมแสดงภาพของปฏิจจสมุปบาท  ตามที่ผมเข้าใจ ให้ชัดเจนขึ้นว่า มีสัตต์(สตฺตานํ) หรือ จิต หรือ เรา(ไม่ใช่ขันธ์)  ท่านทั้งหลาย จะพิจารณา ปฏิจจฯ ตามทิฏฐิ อย่างไร  โดยไม่ย้อนแย้งต่อ พุทธดำรัส