13 เรื่องของค้างคาว

.
.

.
ค้างคาวเผือก Hondurus ขนาดยาว 1.9 นิ้ว
© Andre Gilden via Getty Images
.

ค้างคาว นกมีหู หนูมีปีก
พวกมันถูกเรียกว่าน่าขนลุก น่ากลัว 
แต่ค้างคาวเป็นสายพันธุ์สำคัญ
ที่ส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวันของคนเรา
ในแบบที่คนเราอาจไม่รู้ด้วยซ้ำ
ตั้งแต่การผสมเกสรผลไม้ที่คนเราชื่นชอบ
การกินแมลงที่น่ารำคาญ
ไปจนถึงสิ่งมหัศจรรย์ทางการแพทย์
ที่สร้างแรงบันดาลใจในเรื่องต่าง ๆ

ค้างคาว คือ วีรบุรุษแห่งราตรี

1. มีค้างคาวมากกว่า 1,400 สายพันธุ์ทั่วโลก 
ค้างคาวพบได้ในเกือบทุกส่วนของโลก 
ยกเว้นในทะเลทรายที่รุนแรง/บริเวณขั้วโลก 
ความแตกต่างของขนาดและรูปร่าง
ก็น่าประทับใจไม่แพ้กัน

ค้างคาวมีขนาดตั้งแต่ค้างคาวจมูกหมู Kitti
(หรือที่เรียกว่าค้างคาว Bumblebee) 
ซึ่งมีน้ำหนักน้อยกว่าเหรียญบาท
เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่เล็กที่สุดในโลก
ไปจนถึงค้างคาวสุนัขจิ้งจอกบิน
ทีมีปีกกว้างได้ถึง 6 ฟุต

สหรัฐอเมริกาและแคนาดาเป็นที่อยู่อาศัย
ของค้างคาวประมาณ 45 สายพันธุ์
และสายพันธุ์อื่นๆ ที่พบในดินแดน
ของสหรัฐอเมริกา ในมหาสมุทรแปซิฟิก
และแถบทะเลแคริบเบียน
.
.

.
ค้างคาวสีน้ำตาลตัวน้อย
มีชีวิตสมชื่อเรียกของมัน
มีน้ำหนักเพียง 1/4-1/3 ออนซ์ 
ยาวประมาณ 2 นิ้ว มีปีกกว้าง 6 นิ้ว
และไม่มีทางเดาได้เลยว่ามันเป็นสีอะไร
©  Ann Froschauer, USFWS
.

.
ค้างคาวจมูกหมู Kitti หรือ Bumblebee
.

.
ค้างคาวจมูกหมู Kitti หรือ Bumblebee
.
.
.

2. ค้างคาวไม่ได้จำศีลทุกชนิด
แม้ว่าหมีและค้างคาวมักจะเป็นผู้จำศีล
จะใช้เวลาช่วงฤดูหนาวอยู่ในถ้ำ 
แต่ค้างคาวบางชนิด เช่น ค้างคาวลายจุด
จะอยู่รอดได้โดยการย้ายถิ่นหากิน
ไปยังบริเวณที่อากาศอบอุ่นขึ้น
เมื่ออากาศหนาวเย็นขึ้นกว่าเดิม
.
.

.
ค้างคาวอินเดียนาที่สุขภาพดี 
(Myotis sodalis)
© Ann Froschauer, USFWS
.
.
.

3. ค้างคาวมีศัตรูนักล่าตามธรรมชาติน้อยมาก
เช่น นกฮูก เหยี่ยว และ งู
โรคเป็นภัยคุกคามที่ใหญ่ที่สุดประการหนึ่ง
ค้างคาวหลายล้านตัวตายด้วยโรคจมูกขาว
(White-nose Syndrome) เชื้อราขาว
บนปาก ขากรรไกรปืนและปีกของค้างคาว
ส่งผลกระทบต่อค้างคาวจำศีล
และตรวจพบใน 37 รัฐในสหรัฐ
และใน 7 แคว้นของแคนาดา

โรคร้ายแรงนี้ได้ทำลายมากกว่าศัตรูชนิดอื่น
มันคร่าชีวิตค้างคาวหูยาวสีน้ำตาลเล็กน้อย
และค้างคาวสามสีทางตอนเหนือ
ไปมากกว่า 90% ภายในเวลาไม่ถึง 10 ปี

นักวิทยาศาสตร์กำลังทำความเข้าใจโรคนี้
คนเราจะสามารถช่วยได้โดยหลีกเลี่ยง
สถานที่ที่ค้างคาวกำลังจำศีล
หากจะไปใต้ดิน/ถ้ำค้างคาว
ให้ฆ่าเชื้อเสื้อผ้า รองเท้า และอุปกรณ์
เพื่อช่วยไม่แพร่โรคนี้ไปยังพื้นที่อื่น
.
.

.
ค้างคาวสามสี แสดงอาการของโรคจมูกขาว 
© National Park Service
.
.
.

4. หากไม่มีค้างคาว บอกลา
กล้วย อะโวคาโด และมะม่วง ได้เลย
ผลไม้มากกว่า 300 สายพันธุ์
อาศัยค้างคาวในการผสมเกสร 
เมล็ดถั่ว มะเดื่อ พืชต่าง ๆ
และโกโก้ ส่วนประกอบหลักในช็อกโกแลต 
หากไม่มีค้างคาว ก็ไม่มีพืชอย่าง
อากาเว กระบองเพชรซากัวโร
อันเป็นเอกลักษณ์เช่นกัน
.
.

.

.
เช่นเดียวกับนกฮัมมิ่งเบิร์ด 
ค้างคาวจมูกยาวน้อยกว่าสามารถบินโฉบ
ไปที่ดอกไม้ได้โดยใช้ลิ้นยาว 3 นิ้ว
เท่ากับความยาวลำตัวของค้างคาว
เพื่อกินน้ำหวานในสภาพแวดล้อมทะเลทราย 
© Merlin D. Tuttle
Bat Conservation International
.

.

.
.
.

5. แมลงกลางคืนจะกลัวค้างคาวมากที่สุด 
ในแต่ละคืน ค้างคาวจะกินแมลงได้นับพันตัว
อาหารที่มีแมลงเป็นจำนวนมากนี้
ทำให้ค้างคาวคือ ผู้พิทักษ์เกษตรกร
ปกป้องพืชผลเกษตรกรจากแมลงรบกวนได้
.
.

.
ค้างคาวอินเดียน่าที่ใกล้สูญพันธุ์ 
ซึ่งมีน้ำหนักประมาณ 3 เพนนี
จะกินแมลงมากถึงครึ่งหนึ่งของน้ำหนักตัว
©  Andrew King, USFWS
.
.
.

6. ค้างคาวเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม
เพียงชนิดเดียวในโลกที่บินได้ 
แม้ว่ากระรอกบินจะเหินได้
ก็เพียงในระยะทางสั้นๆ เท่านั้น

ค้างคาวเป็นนักบินที่แท้จริง 
ปีกของค้างคาวมีลักษณะ
คล้ายมือมนุษย์ที่ได้รับการดัดแปลง 
ลองจินตนาการว่าผิวหนังระหว่าง
นิ้วคนเราใหญ่ขึ้น บางลง และยืดออก 
เยื่อหุ้มผิวหนังที่ยืดหยุ่นได้
ซึ่งขยายระหว่างกระดูกนิ้วยาว
แต่ละข้างและข้อต่อที่ขยับได้
ทำให้ค้างคาวบินได้ว่องไว
.
.

.
ค้างคาวจมูกใบไม้แคลิฟอร์เนีย
ออกจากถ้ำ Joshua Tree National Park
การแยกแยะค้างคาวเหล่านี้ได้ง่ายมาก
ด้วยจมูกที่เหมือนใบไม้และหูที่ใหญ่
© Kristen Lalumiere,
National Park Service
.
.
.

7. ค้างคาวอาจมีขนาดเล็ก 
แต่เป็นสิ่งมีชีวิตเล็ก ๆ ที่ว่องไว
การวิจัยใหม่ระบุว่า
ค้างคาวบินได้เร็ว
แค่ไหนนั้นขึ้นอยู่กับสายพันธุ์
แต่พวกมันสามารถบินได้
ด้วยความเร็วมากกว่า 100 ไมล์/ชั่วโมง
.
.

.
ค้างคาวหางอิสระเม็กซิกัน
โผล่ออกมาจากถ้ำ Bracken ในรัฐเท็กซัส
มีค้างคาวมากกว่า 15 ล้านตัวอาศัยอยู่ที่นั่น
ที่นี่เป็นอาณานิคมค้างคาวที่ใหญ่ที่สุดในโลก 
และมีสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมมากที่สุดในโลก 
© Ann Froschauer, USFWS
.
.
.

8. ความพยายามในการอนุรักษ์
ช่วยให้ค้างคาวอย่างน้อย 12 ชนิด
ในสหรัฐฟื้นตัวได้จากกำลังใกล้สูญพันธุ์ 
และยังมีอีกหลายชนิดที่ถูกคุกคาม 
ค้างคาวเผชิญกับภัยคุกคามมากมาย 
รวมถึงการสูญเสียถิ่นที่อยู่และโรคภัยไข้เจ็บ

แต่คนเรากำลังเปลี่ยนแปลงสิ่งนั้น 
ความร่วมมือด้านการอนุรักษ์ระดับนานาชาติ
ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวในสหรัฐอเมริกา
ทางตะวันตกเฉียงใต้และเม็กซิโก
กำลังดำเนินการเพื่อช่วยให้
ค้างคาวจมูกยาวสามารถฟื้นตัวได้
จนถึงจุดที่นำออกจากรายชื่อ
สัตว์ใกล้สูญพันธุ์ได้

ในปี 1988 
คาดว่ามีค้างคาวน้อยกว่า 1,000 ตัว
ใน 14 สายพันธุ์ที่รู้จัก
แต่ขณะนี้มีประมาณ 200,000 ตัว
ใน 75 สายพันธุ์ที่รู้จัก
.
.

.
บรรพบุรุษของค้างคาว Hoary ของฮาวาย
ที่ใกล้สูญพันธุ์เดินทางกว่า 3,600 กิโลเมตร
จากชายฝั่งแปซิฟิกเมื่อเกือบ 10,000 ปีก่อน
กลายเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมของรัฐฮาวาย 
© Frank Bonaccorso USGS
.
.
.

9. ค้างคาวที่มีอายุยืนที่สุดคือ 41 ปี 
ว่ากันว่ายิ่งสัตว์ตัวเล็ก อายุขัยยิ่งสั้นลง 
แต่ค้างคาวทำลายกฎการมีอายุยืนยาวนั้น 
ค้างคาวในป่าส่วนใหญ่จะมีชีวิตน้อยกว่า 20 ปี

แต่นักวิทยาศาสตร์ได้บันทึกข้อมูล
ค้างคาว 6 สายพันธุ์ที่มีชีวิตนานกว่า 30 ปี

ในปี 2006 ค้างคาวตัวเล็ก
จากไซบีเรียสร้างสถิติโลกที่ 41 ปี
.
.

.
อายุขัยเฉลี่ยค้างคาวหูใหญ่ทาวน์เซนด์
คือ 16 ปี © Ann Froschauer USFWS
.
.
.

10. เช่นเดียวกับแมว
ค้างคาวชอบทำความสะอาดตัวเอง 
ค้างคาวไม่ได้สกปรก 
แต่ใช้เวลาส่วนใหญ่ในการดูแลตนเอง 
เช่น ค้างคาวโคโลเนียล 
ถึงกับดูแลซึ่งกันและกัน 
นอกจากการมีขนที่เงางามแล้ว 
การทำความสะอาดลำตัว
ยังช่วยควบคุมปรสิตอีกด้วย
.
.

.
ค้างคาวลายจุด
มาจากลักษณะที่ปรากฏชัดเจน
ของขนลายจุดสีดำและสีขาว
มันมีหูที่ใหญ่ที่สุดในบรรดาค้างคาว
สายพันธุ์อเมริกาเหนือ
© Paul Cryan, USGS
.
.
.

11. ค้างคาวกลุ่มหนึ่งจะตั้งเป็นอาณานิคม
เช่นเดียวกับสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมอื่น ๆ 
แม่ค้างคาวให้นมแม่แก่ลูก ไม่ใช่แมลง 
ค้างคาวส่วนใหญ่จะมีลูกเพียงตัวเดียว
แต่มีหนึ่งสายพันธุ์ที่มักจะมีลูกฝาแฝด
นั่นคือ ค้างคาวแดงตะวันออก

ในฤดูใบไมัผลิ
แม่ค้างคาวจะก่อตัวเป็นอาณานิคม
ภายในถ้ำ ต้นไม้ที่ตายแล้ว และซอกหิน
.
.

.
ค้างคาวได้รับประโยชน์จากการดูแลกัน
ภายในกลุ่มอย่างใกล้ชิดกัน
เพิ่มความสำร็จในการสืบพันธุ์
และที่สำคัญคือ การเลี้ยงลูกแทนกัน
© Alan Cressler, USGS
.
.
.

12. ค้างคาวเป็นแรงบันดาลใจให้กับ
สิ่งมหัศจรรย์ทางการแพทย์ 
มียาประมาณ 80 ชนิด 
มาจากพืชที่อาศัยค้างคาวเพื่อความอยู่รอด 

แม้ว่าค้างคาวไม่ได้ตาบอด 
แต่การศึกษาพบว่า
ค้างคาวใช้ตำแหน่งเสียงสะท้อนได้อย่างไร
ช่วยให้นักวิทยาศาสตร์พัฒนา
เครื่องช่วยนำทางสำหรับคนตาบอดได้ 

การวิจัยเกี่ยวกับค้างคาวยังนำไปสู่
ความก้าวหน้าในด้านวัคซีนอีกด้วย
.
.

.
ค้างคาวลิ้นยาวเม็กซิกันทำหน้าที่เหมือนกับ
แมลงผสมเกสรที่สำคัญในระบบทะเลทราย
พวกมันมีลิ้นที่ยาวเหมือนขน
ทำให้สามารถจิบน้ำหวาน
จากอะกาเวและกระบองเพชรได้ © USFWS
.
.
.

13. สะดือจู๋หรือสะดือจุ่น
ไม่ใช่แต่คนเราที่มีสะดือ 
สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมเกือบทั้งหมด
มีสะดือเพราะเชื่อมกับรก(สายสะดือ)ของแม่
และค้างคาวก็ไม่แตกต่างกัน
.
.

.
เห็นสะดือของค้างคาวผลไม้ Mariana นี้ไหม
©  Julia Boland, USFWS
.
.


เรียบเรียง/ที่มา

https://bit.ly/3SMTMUr
.
.

เรื่องเล่าไร้สาระ


แถวบ้านที่ เขามี(นก)เกียด รัตภูมิ
มีถ้ำค้างคาวที่มีคนเข้าไปหาขี้ค้างคาว
มักมีความเสี่ยงจากโรคหลายชนิด
บางคนตายเพราะโรคพิษสุนัขบ้า
ถ้าค้างคาวที่เป็นโรคพิษสุนัขบ้ากัด
บางคนป่วยตายโดยไม่ทราบสาเหตุ
มักจะเชื่อกันว่า ผีเจ้าป่าเจ้าเขาลงโทษ

อีกแห่งทึ่เคยเป็นถ้ำค้างคาว
ตอนนี้ยังหลงเหลือค้างคาวอยู่บ้าง
เวลาเดินเข้าไปจะได้กลิ่นฉี่/ขี้ค้างคาว
คือ ถ้ำฤาษี เดิมใช้ทำพิธีกรรมแช่น้ำยาว่าน
ให้อยู่ยงคงกระพัน กันโรคภัยไข้เจ็บ
(นานปีจะมีสักหน เพราะฤกษ์กับว่านหายาก)
ของ สำนักตักศิลาไสยเวทของภาคใต้
วัดเขาอ้อ ที่ควนขนุน พัทลุง

เกจิอาจารย์สายวัดเขาอ้อ
พระอาจารย์นอโม(นะโม)
พระอาจารย์ทองเฒ่า
พระอาจารย์ปาน ปาลธัมโม
วัดดอนศาลา พระอาจารย์เอียด
พระอาจารย์ศรีเงิน พระครูกาชาด
พระอาจารย์นำ ชินวโร(แก้วจันทร์)
วัดบ้านสวน พระอาจารย์คง
วัดปากสระ พระอาจารย์ดิษฐ์ ดิสสโร

ศิษย์ฆราวาส
เสือ กลับ คำทอง (ตรัง) จอมโจรคู่ปรับ กับ
ขุนพันธรักษ์ราชเดช (บุตร พันธรักษ์)
ศิษย์พี่ศิษย์น้องสำนักวัดเขาอัอ





หัวช้างในถ้ำฤษี





เสือ กลับ  คำทอง
.
แก้ไขข้อความเมื่อ
แสดงความคิดเห็น
โปรดศึกษาและยอมรับนโยบายข้อมูลส่วนบุคคลก่อนเริ่มใช้งาน อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่