สาเหตุของการนอนไม่หลับ
โรคนอนไม่หลับ หรือที่เรารู้จักกันในชื่อโรค Insomnia เป็นโรคที่เกิดจากภาวะผิดปกติในวงจรการนอนหลับ ซึ่งในทางการแพทย์วินิจฉัยและสามารถแบ่งออกเป็นประเภทต่าง ๆ ได้ 3 ระดับ คือ

1) นอนหลับยาก อาการนี้จะเป็นอาการที่ส่งผลให้ท่านนอนหลับได้ยาก ซึ่งอาจจะต้องใช้ระยะเวลาเป็นชั่วโมง ถึงจะสามารถหลับได้
2) หลับไม่ทน อาการเกี่ยวข้องกับการนอนประเภทนี้จะเป็นปัญหาการนอนที่ท่านเอง มักจะตื่นกลางดึก เช่น ช่วงหัวค่ำอาจจะสามารถนอนหลับได้ตามปกติ แต่ตกดึกหรือไม่นานนัก จะตื่นซึ่งสำหรับบางรายอาจจะตื่นขึ้นโดยไม่สามารถกลับไปนอนได้อีก
3) หลับ ๆ ตื่น ๆ หรือมีอาการนอนหลับไม่สนิท ซึ่งอาการนี้จะส่งผลทำให้ท่านพักผ่อนไม่เพียงพอ แม้ว่าจะสามารถนอนหลับได้ แต่ด้วยอาการที่นอนหลับเป็นช่วง ๆ และไม่ต่อเนื่อง จะส่งผลให้เกิดปัญหาใกล้เคียงกับการนอนไม่หลับเช่นกัน

ทั้งนี้ สำหรับท่านที่มีอาการเหล่านี้ จากข้อมูลและคำแนะนำของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญพบว่า การนอนไม่หลับหรือหลับไม่ดีนั้นมีสาเหตุและต้นตอของปัญหาต่างรอบตัวท่าน ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้

สาเหตุจากสิ่งแวดล้อมรอบข้าง
สาเหตุแรกเริ่มที่ก่อให้เกิดปัญหาการนอนไม่หลับหรือนอนหลับยาก โดยในส่วนเป็นปัจจัยแวดล้อมที่ไม่เอื้อต่อการนอน เช่น เสียงดังรบกวน มีแสงสว่างมากเกินไป หรือห้องนอนมีอุณหภูมิที่ไม่เหมาะต่อการนอน ซึ่งสามารถเป็นไปได้ทั้งอากาศร้อนหรืออากาศเย็นเกินไป และนอกจากนี้ สำหรับหลาย ๆ ท่านที่เป็นบุคคลที่กลัวที่แคบ หรือกลัวพื้นที่กว้าง ๆ ก็อาจจะส่งผลให้เกิดอาการนอนยากได้เช่นกัน

สาเหตุด้านร่างกาย
อาการนอนหลับยากหรือนอนไม่หลับนั้น อาจจะมีสาเหตุมาจากปัญหาการเจ็บป่วยของตัวท่านเอง เช่น ปวดเมื่อยตามร่างกาย ปวดหัว เป็นโรคเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ มีอาการไอเรื้อรัง เป็นต้น

สาเหตุด้านจิตใจ
การมีความเครียดสะสม หรืออาการวิตกกังวล ซึมเศร้า ท้อแท้ หมดกำลังใจหรือสภาพที่ไม่พึ่งประสงค์อื่น ๆ ทุกประการนั้นสามารถเป็นสาเหตุสำหรับที่ส่งผลให้ท่านไม่สามารถนอนหลับพักผ่อนได้ตามปกติทั่วไป ทั้งนี้ความจิตตกกังวลนั้น นอกจากการกังวลเรื่องงาน เรื่องชีวิตแล้ว ความกังวลว่าจะนอนไม่หลับเอง ลึก ๆ ก็สามารถเป็นปัญหาด้านจิตใจที่จะทำให้คุณนอนไม่หลับจริง ๆ อีกด้วย
นอกจากประเด็นที่เรานำเสนอไปแล้วนั้น รูปแบบการดำเนินชีวิต ไลฟ์สไตล์ ก็สามารถส่งผลให้เกิดปัญหาการนอนไม่หลับหรือนอนหลับยากอีกด้วย เช่น การติดดื่มสุราหรือเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ติดกาแฟ ชา ติดบุหรี่ หรือมีการใช้ยาบางชนิดที่มีผลทำให้นอนหลับยาก ยิ่งไปกว่านั้นการรับประทานอาหารมากหรือน้อยเกินไป ก็สามารถส่งผลให้นอนหลับยากได้เช่นกัน สุดท้าย สำหรับท่านที่ประกอบอาชีพบางสายงานก็สามารถเป็นสาเหตุให้นอนหลับยากได้อีกด้วย อาทิ แพทย์และพยาบาล เจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัย นักเล่นหุ้น นักร้องนักดนตรีกลางคืน เป็นต้น
 
นอนไม่หลับควรพบแพทย์หรือไม่
สำหรับหลาย ๆ ท่านที่เริ่มมีอาการนอนไม่ค่อยได้หรืออาจจะนอนไม่หลับมาเป็นระยะเวลานานแล้ว หากท่านมีอาการเหล่านี้นานเกินกว่า 3 สัปดาห์หรือนานกว่า 1 เดือน เราขอแนะนำให้ท่านเข้าพบแพทย์ ซึ่งในส่วนนี้จะเป็นการเข้าขอคำปรึกษาจากจิตแพทย์หรือแพทย์ทั่วไปก็ได้ เนื่องจากปัญหาการนอนไม่หลับนั้น สามารถส่งกระทบต่อสภาวะทางอารมณ์ และสำหรับเด็กหรือวัยรุ่นนั้นจะส่งผลต่อพัฒนาการและการพัฒนาของสมอง ดังนั้น ทุกท่านไม่ควรปล่อยให้ปัญหาการนอนไม่หลับเหล่านี้ผ่านพ้นไป หรือไม่สนใจ ละเลย เพราะยิ่งพบสาเหตุเร็วก็จะสามารถรักษาได้เร็วเช่นกัน
 
นอนดึกทำไงให้นอนเร็ว
1.อยากนอนเร็ว สมองต้องหยุดคิด
อ้างอิงจากเอกสารทางการแพทย์ ซึ่งระบุว่าแสงสีฟ้าจากอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์นั้นจะทำให้ระดับเมลาโทนินใน่รางกายลดลงไปอยู่ในระดับเดียวกับช่วงกลางวัน และจะกดการหลั่งสารเมลาโทนินออกจากต่อมใต้สมอง ซึ่งจะส่งผลให้ท่านตาสว่างและนอนหลับได้ยาก ยิ่งท่านติดโทรศัพท์มือถือ แท็บเล็ต ต้องเล่นเกมส์ก่อนนอน สมองย่อมต้องทำงานอย่างต่อเนื่อง ซึ่งจะส่งผลให้นอนหลับยากมาก ๆ ดังนั้นหากท่านต้องการที่จะนอนหลับให้เร็ว และหลับได้ลึก การงดกิจกรรมทุกอย่างที่ใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ก่อนนอน จะเป็นทางเลือกที่ดีมาก ๆ และจะทำให้สมองของท่านหยุดคิดและร่างกายก็จะค่อย ๆ ปรับสภาพและพร้อมนอนได้ต่อไป

2.ปรับสิ่งแวดล้อมให้เหมาะสม
ห้องนอนควรเป็นห้องทีใช้สำหรับนอนพักผ่อนเท่านั้น ไม่ควรมีทีวี หรือสิ่งรบกวนอื่น ๆ ที่อาจจะทำให้ท่านนอนยาก เช่น เสียงรบกวนจากสัตว์เลี้ยง แสงจากตู้ปลาหรือไฟท้องถนนซึ่งสามารถแก้ไขได้ด้วยการติดผ้าม่าน หรือที่กรองแสง ทั้งนี้สำหรับหลาย ๆ ท่านที่ไม่สามารถปรับห้องนอนให้มีสภาพที่เหมาะสมได้ทั้งหมด เราแนะนำให้ท่านทดลองใช้ปิดตา หรือที่ปิดหู งดรับเสียงรบกวน และสำหรับท่านที่พอจะมีกำลังทรัพย์การติดตั้งเครื่องระบายอากาศหรือเครื่องปรับระดับความชื่นก็จะสามารถช่วยให้ห้องของท่านมีสภาพที่เหมาะสมต่อการนอนพักผ่อนเพิ่มเติมได้

3.ใช้กลิ่นช่วยบำบัด
นอกจากเสียงเพลงเบา ๆ แล้วการใช้กลิ่นหอมบาง ๆ ก็สามารถช่วยให้ทุกท่านรู้สึกผ่อนคลายได้มากทีเดียว ทั้งนี้อโรม่าเธอราพี (Aromatherapy) หรือการใช้น้ำมันหอมระเหยจะสามารถช่วยสร้างความรู้สึกที่สดชื่น และยังเป็นอีกหนึ่งวิธีทำให้นอนหลับง่าย เพราะช่วยให้เกิดความผ่อนคลาย อีกทั้งยังช่วยลดปฏิกิริยาทางร่างกายที่มีต่อความเครียดได้อีกด้วย ดังนั้น อาจกล่าวได้ว่า การสูดดมน้ำมันหอมระเหยบาง ๆ จะสามารถเป็นวิธีที่ให้ผลทางร่างกายและระบบประสาทซึ่งจะสามารถช่วยให้ทุกท่านสามารถนอนหลับได้เร็ว โดยเฉพาะกลิ่นหอมจากน้ำมันหอมระเหยกลิ่นลาเวนเดอร์ ที่นอกจากช่วยให้นอนหลับง่ายแล้ว ยังช่วยปรับอารมณ์ให้เกิดความสมดุลและจิตใจสงบ ผ่อนคลายเมื่อหัวถึงหมอน ดังนั้น ท่านใดที่มีปัญหานอนไม่หลับสามารถเลือกกลิ่นหอม ๆ จากน้ำมันหอมระเหยมาใช้ได้ทันที

4.งดเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน แอลกอฮอล์ อย่างน้อย 4 ชั่วโมง
จากผลการศึกษาวิจัย พบว่ารสหวานและน้ำตาลจะกระตุ้นให้ร่างกายรู้สึกตื่นตัว ซึ่งจะส่งผลโดยตรงให้หลับยาก ดังนั้นก่อนเข้านอนอย่างน้อย 4 ชั่วโมง ทุกท่านควรเลี่ยงเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน เช่น ชา กาแฟ น้ำอัดลม รวมถึงเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์และบุหรี่ เนื่องจากส่วนประกอบในบุหรี่ที่จะเข้าสู่ร่างกายนั้น จะไปกระตุ้นการทำงานของสมอง ทั้งนี้หากท่านติดเครื่องดื่มก่อนนอน ในส่วนนี้เราขอแนะนำให้ดื่มชาคาโมมายล์อุ่น ๆ ซึ่งจะช่วยให้ท่านสามารถนอนหลับได้ง่ายขึ้นและหลับสบายขึ้น เนื่องจากเป็นสมุนไพรที่ช่วยทำให้อารมณ์รู้สึกผ่อนคลาย หรือจะเป็นชาเขียวที่ผ่านการสกัดคาเฟอีนออกไปแล้ว ก็เป็นอีกหนึ่งวิธีทำให้นอนหลับง่าย ช่วยให้ร่างกายผ่อนคลาย ลดความเครียด และช่วยให้นอนหลับได้ดีขึ้นเช่นกัน

5.จัดระเบียบชีวิต
จัดทุกอย่างให้เป็นเวลา ไม่ว่าท่านจะทำงานเสร็จดึกหรือมีโปรแกรมดูบอลดึก ๆ เมื่อถึงเวลานอนก็ควรจะทำให้เป็นกิจวัตร คือเข้านอนในระยะเวลาที่ใกล้เคียงกันให้เป็นปกติ หรือทำให้เป็นปกติติดต่อกันอย่างน้อย ๆ ก็ 5 – 7 วัน ซึ่งร่างกายของคนเราจะสามารถปรับตัวให้เข้ากับความเปลี่ยนแปลงนี้ได้ และเมื่อท่านทำจนเป็นระเบียบที่สม่ำเสมอแล้ว การนอนของท่านก็จะสามารถนอนได้เป็นปกติและไม่เป็นปัญหาอีกต่อไป

6.สมุนไพรอะไรช่วยให้นอนหลับ
ในส่วนนี้เป็นรายละเอียดพิเศษสำหรับทุกท่านที่เป็นสายคลีน และกำลังมองหาสมุนไพรที่สามารถช่วยให้นอนหลับได้ง่าย และที่สำคัญคืออาจจะเป็นสมุนไพรที่หาได้ง่ายทั้งจากตลาดสดหรือแปลงที่ปลูกไว้หลังบ้าน มาดูกัน

ตะไคร้ ตะไคร้เป็นสมุนไพรที่มีคุณสมบัติที่ช่วยผ่อนคลายและสร้างสภาวะผ่อนคลายให้กับร่างกายทั้งกลิ่นและรสขาติที่ได้จากการรับประทาน เช่น คุณสามารถเตรียมชาตะไคร้ดื่มก่อนนอนหลับเพื่อช่วยปลดปล่อยความตึงเครียดและสร้างสมาธิให้กับร่างกายได้

หอมหัวใหญ่ หอมใหญ่เป็นสมุนไพรที่มีคุณสมบัติที่ช่วยลดความตึงเครียดและสร้างความผ่อนคลายให้กับร่างกาย  ดังนั้น คุณจึงสามารถใช้น้ำมันหอมหัวใหญ่ใส่ในอ่างน้ำอุ่นและทำการอบสมุนไพรเหล่านี้เพื่อช่วยผ่อนคลายกล้ามเนื้อและสร้างสภาวะผ่อนคลายให้กับร่างกายก่อนนอนหลับ หรืออาจจะรับประทานอาหารที่มีหอมหัวใหญ่เป็นวัตถุดิบก็เป็นได้

พริกไทย พริกไทยเป็นสมุนไพรที่มีสรรพคุณในการช่วยกระตุ้นระบบประสาท ดังนั้นการบริโภคพริกไทยจะสามารถช่วยเพิ่มความสะดวกในการหลับให้กับร่างกายได้

มะเขือเทศ มะเขือเทศมีสารที่ช่วยปลดปล่อยความเครียดในร่างกาย คุณสามารถรับประทานมะเขือเทศเป็นอาหารหรือส่วนผสมในเครื่องดื่มก่อนนอนเพื่อช่วยสร้างสภาวะผ่อนคลายและสมาธิให้กับร่างกาย

กระถิน เป็นผักพื้นเมืองของไทยมีสรรพคุณทางยาซึ่งทราบกันมาอย่างยาวนานว่าเป็นยาอายุวัฒนะ และมีประโยชน์อย่างมากต่อร่างกาย ซึ่งเมล็ดแก่ของกระถินช่วยรักษาอาการนอนไม่หลับได้เป็นอย่างดี

มะระ แม้จะมีรสขมแต่มะระเป็นผักที่มีมีฤทธิ์เย็น และช่วยลดธาตุไฟในร่างกาย ซึ่งสามารถช่วยแก้อาการนอนไม่หลับ อีกทั้งรสขมของมะระยังมีฤทธิ์ช่วยกระตุ้นความรู้สึกอยากอาหารและยังช่วยให้น้ำย่อยในกระเพาะอาหารทำงานได้ดีขึ้น

โหระพา เป็นสมุนไพรที่มีกลิ่นหอม ใบโหระพาสดมีน้ำมันหอมระเหย มีกลิ่นหอมช่วยผ่อนคลายความเครียด แก้นอนไม่หลับ นอนสะดุ้งผวา ลดอาการซึมเศร้า

ขิง มีฤทธิ์ในการลดการอักเสบในร่างกาย ช่วยบรรเทาอาการปวดศีรษะ ช่วยในการผ่อนคลาย แก้อาการนอนไม่หลับ และทำให้ระบบไหลเวียนโลหิตในร่างกายดีขึ้นด้วย เพียงแค่น้ำขิงผสมน้ำตาลทรายแดงก็สามารถช่วยให้นอนหลับสบายได้ทันที

มะกรูด กลิ่นน้ำมันหอมระเหยจากผิวมะกรูด ช่วยผ่อนคลายความตึงเครียด คลายความกังวล อีกทั้งยังช่วยสร้างบรรยากาศให้ผ่อนคลาย สมองปลอดโปร่ง ทำให้นอนหลับสบาย

ต้นสมุนไพรอื่น ๆ เช่น ผักชี ใบมะกรูด ต้นหอม ขมิ้นชัน และบัวบก เป็นต้น ทั้งหมดนั้นก็เป็นสมุนไพรที่มีคุณสมบัติที่ช่วยผ่อนคลายและสร้างสภาวะผ่อนคลายให้กับร่างกายได้ ทั้งนี้ ทุกท่านควรพิจารณาก่อนไว้ว่าผลกระทบของสมุนไพรต่อการนอนหลับอาจแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล คุณอาจลองใช้สมุนไพรต่าง ๆ เพื่อดูว่าสมุนไพรชนิดใดเหมาะสมและมีผลกระทบที่ดีกับคุณส่วนตัวมากที่สุด อย่างไรก็ตาม หากคุณมีปัญหาเรื่องการนอนหลับอย่างรุนแรง คุณควรพบแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์เพื่อรับคำแนะนำและการดูแลที่เหมาะสมเพิ่มเติม

อ่านบทความสาระดีๆ เพิ่มเติมได้ที่ www.bkklovehoro.com หรือ YouTube Bkklovehoro Channel