การพิจารณาธรรมต้องมีฌานกำกับ ขาดสมาธิทำการใดย่อมไม่สำเร็จ
1.น้อมธรรมจากความว่างข้างหน้ามาเติมให้เต็มจิต(รูปนาม) จะเกิดสมาธิ(ฌาน) เกิดตัวรู้
2.เอาตัวรู้ที่มีฌานกำกับ มาพิจารณา อาการทาง กาย เวทนา จิต ธรรม ด้วยความเป็นอุเบกขา และมีวสีในฌาน
3.ตัวรู้และอาการจะเกิดดับเป็นคู่ๆกันไป คู่เก่าดับไป คู่ใหม่เกิดขึ้น 
4.ความโล่ง เบา สงบ สุขในจิต (เจตสิก) ที่เริ่มมีจากข้อ1 จะเกิดละเอียดเป็นลำดับๆ หนาแน่นขึ้น แผ่ขยายออก เป็นปัจจัยให้มองเห็นธรรมในขณะต่อๆไป
5.พักจิต เมื่อมีความพอใจ หรือกำลังตก จะเห็นว่า เป็นการพักที่ประกอบด้วยการตื่นรู้ จะเห็นว่าจิตที่พักอยู่(มีวิหารธรรม)ประกอบด้วย สติ สมาธิ ปัญญา