การอ่านการฟังธรรมที่เข้าใจยากเนื้อหาซับซ้อน นอกจากระดับความเฉลียวฉลาดที่มีอยู่แล้ว
ก็ยังต้องอาศัย สัมมา สัมมา สัมมา ทั้งหลายในมรรค8 โดยเฉพาะสัมมาสติ เพราะต้องมีสติ
ถึงจะมีปัญญาได้ และทั้งสองอย่างเป็นเจตสิกที่เกิดกับจิตที่เป็นกุศลเท่านั้น

ใครเที่ยวค้นหาพุทธพจน์หรือคำเทศนาของสงฆ์ผู้ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ เพียงเพื่อให้ได้
คำที่ตนต้องการ เอามาโต้แย้ง เอามาแข่งขันเพื่อเอาชนะ เอามาเป็นเกราะป้องกันตัว
เอามาเป็นข้ออ้างเพื่อทำสิ่งสนองกิเลส เอามาทำร้ายผู้อื่นให้ทุกข์ร้อน เจ็บใจ
หรือแม้แต่อ่าน/ฟังโดยจับผิด เพ่งโทษ (บางอย่างเจ้าของกระทู้เคยทำมาก่อน)

การกระทำเช่นนี้จะทำให้ได้อะไร จะเข้าใจตรงตามที่ผู้สอนต้องการหรือไม่?
ในเมื่อการค้นหา การอ่าน/ฟัง มีเจตนาอันเป็นอกุศล นั่นก็แสดงว่าไม่มีสัมมาๆๆ
ตั้งแต่สัมมาสติ สัมมาสังกัปปะ สัมมาวายามะ (บางคนอาจไม่มีแม้แต่สัมมาทิฏฐิด้วย)

เมื่ออ่านด้วยเจตนาที่ไม่เป็นกุศลสติจึงไม่เกิด เมื่อไม่มีสติจึงไม่เกิดปัญญา
อ่าน/ฟังไปก็สักแต่เอาข้อความมา หลงดีใจว่าได้ไม้มาฟาดหัวศัตรูแล้ว
โดยมิได้ใส่ใจว่าการอ่านการฟังอย่างตั้งใจมีสติ เป็นปัจจัยให้เกิดปัญญาได้

ครั้นเมื่อได้ไม้นั้นมาก็ฮึกเหิมวิ่งเข้าไปฟาดหัวศัตรู ทว่าคนที่ถูกฟาดกลับไม่เจ็บ
ซ้ำยังแย่งไม้อันเดียวกันนี้เอามาฟาดกลับ เมื่อความพยายามอันมิชอบไม่เป็นผล
แทนที่จะฉุกคิดได้ว่าตนทำอะไรบางอย่างผิดไปหรือไม่ กลับแค้นเคืองหนักขึ้นกว่าเดิม
แล้ววิ่งตามหาไม้อันใหม่มาอีกไม่ยอมหยุด