เรามีโอกาสในอยู่ในแวดวงของชาวพุทธรุ่นใหม่  ซึ่งเป็นเด็กวัยรุ่น ไล่ไปจนถึงคนทำงานอายุ 30 กว่าๆ
เราพบว่า  การได้พูดคุย ฟังข้อสงสัยของชาวพุทธรุ่นใหม่  ก็ได้แง่คิดสะกิดใจเราหลายอย่าง

ไม่นานมานี้ ในวงสนทนา ก็มีคนตั้งคำถามขึ้นมาว่า  
"พระอรหันต์   จะรู้ไปหมดทุกเรื่อง เก่งไปหมดทุกเรื่อง จริงหรือ?"

----------------------------------------

ซึ่งข้อสรุปจากการได้รับฟังความเห็นต่างๆ ออกมาประมาณนี้นะคะ  ซึ่งเราเองก็ไม่รู้ว่า มันถูกต้องมั้ย?   

- พระอรหันต์  หมายความว่า ท่านบรรลุธรรมในแง่ที่ขัดเกลากิเลส หรือดับกิเลสจนหมดสิ้น
แต่เรื่องอื่นๆ นอกจากนี้  ก็จะมีความแตกต่างกันหลายระดับ เช่น บางท่านมีฤทธิ์  มีความสามารถพิเศษอะไรบางอย่าง
มีความรู้บางอย่าง   แต่บางท่านก็จะมีไม่เหมือนกัน

เช่น  ถ้าพระอรหันต์ท่านหนึ่ง  ไม่เคยเรียนภาษาจีนมาก่อน  ก็ไม่ได้หมายความว่า
พอท่านบรรุอรหันต์แล้ว  อยู่ดีๆ ท่านก็จะพูดภาษาจีนได้  หรือพูดภาษาอื่นๆ ได้อย่างคล่องแคล่ว

หรือถ้าท่านไม่เคยรู้เรื่องซ่อมคอมพิวเตอร์มาก่อน 
พอบรรลุอรหันต์แล้ว  ท่านก็จะซ่อมคอมพิวเตอร์ได้ รู้ระบบกลไกทั้งหมด  มันไม่ใช่แบบนั้น!!

พระอรหันต์ท่านพัฒนา "ปัญญา" ในแง่ที่ทำให้ดับกิเลสได้สิ้นเชิง
มันเป็น "ปัญญาทางธรรม"  การเข้าใจสัจธรรมตามธรรมชาติ  
ไม่ใช่เกิดปัญญาทางโลก  ที่รู้นั่นรู้นี่ไปหมดทุกอย่าง

- (ข้อนี้ เด็กๆ ก็ยกตัวอย่างได้น่าสนใจ)
พระอรหันต์  ไม่ใช่ทุกคนที่จะมีฤทธิ์ มีความสามารถพิเศษเหนือมนุษย์ 
ไม่ใช่พระอรหันต์ทุกคน จะทายใจหรือรู้จิตใจของคนอื่น

เช่น  สมมติว่า  นาย B เป็นคนรวย มีชื่อเสียง  มีอำนาจหน้าที่ใหญ่โต  ชอบทำกุศล  ผู้คนต่างชื่นชม
(แต่จริงๆ แล้ว  เบื้องหลัง คือ นาย B  ทำดีเพื่อสร้างภาพ  มีธุรกิจผิดกฎหมายแอบแฝง ชอบเอาเปรียบกดขี่ผู้อื่น ฯลฯ)

พระ A เป็นพระอรหันต์  ซึ่งนาย B  ก็มาทำบุญ ถวายอาหาร ให้พระ A อยู่บ่อยๆ
ทั้งสองคนได้พูดคุยกันเรื่อยๆ  ตามสมควร  ไม่ได้มีความสนิทสนมอะไรเป็นพิเศษ

ขอถามว่า   พระ A  จะรู้ได้หรือไม่ ว่า นาย B  ไม่ใช่เป็นคนดีจริงๆ  แต่เป็นคนสร้างภาพหลอกลวงคนอื่น ??

ถ้าแค่ได้พูดคุยกันไม่กี่ครั้ง ไม่ได้สนิทสนมกัน 
ถึงแม้จะเป็นพระอรหันต์  ก็อาจจะดูไม่ออกก็ได้ใช่มั้ย?? ว่า นาย B เป็นคนดีจริงหรือไม่?
แต่ถ้ารู้จักกันมากขึ้น ได้พูดคุยกันมากขึ้น ก็อาจจะพอสังเกตได้ว่า ใครที่มีธรรมะจริงๆ  ใครที่ดีจริงๆ

สรุป คือ พระอรหันต์ ที่ไม่มีฤทธิ์  ก็ไม่ได้รู้จิตใจของคนอื่นได้ง่าย ๆ เช่นกัน
ยกเว้นพระอรหันต์ที่มีฤทธิ์  รู้จิตใจคนอื่น  ก็อาจจะมองออก

เพราะฉะนั้น ผลจากข้อนี้ คือ

การจะไปตัดสินคนอื่นในแง่จิตใจ  ไม่ใช่เรื่องง่าย และทางพุทธไม่สนับสนุน
เช่น  คนทั่วไป มักชอบไปยกยอ ตัดสินผู้อื่นว่า ใครเป็นพระอรหันต์  ใครบรรลุธรรมขั้นไหน???

หรือแม้แต่พระอรหันต์จริงๆ  ท่านก็ไม่เที่ยวยกยอตัวเอง
หรือเที่ยวไปยกย่องผู้อื่น ไปตัดสินผู้อื่น แบบไม่จำเป็น
เพราะพระอรหันต์ทุกท่าน ก็ไม่ได้มีฤทธิ์ ไม่ได้มีความสามารถที่จะไปทำนายจิตใจคนอื่นได้

หรือ ญาติโยม ที่โยงว่า พระใดเป็นอรหันต์ 
แล้วพออรหันต์ไปชื่นชมใคร  ก็โยงไปว่า  คนๆ นั้นเป็นคนดี คุณธรรมสูง
ทั้งๆ ที่ ตัวพระอรหันต์บางท่าน ก็ไม่ได้มีฤทธิ์วิเศษที่จะไปรู้จิตใจใครได้ว่า 
ใครทำดีจริงๆ  หรือทำดีเพื่อสร้างภาพ ฯลฯ

เราจะไปยึดว่า พระอรหันต์ ต้องรู้ไปหมดทุกอย่าง  จึงไม่จริง?
พระอรหันต์ก็อาจจะไม่รู้ว่า ใครที่ทำดีบังหน้า สร้างภาพบังหน้า 
ใครเข้ามาใกล้ชิด หรือขอมีซีน ขอมี moment  เพื่อเอาไปแอบอ้างประโยชน์ให้ตนเอง ฯลฯ

จึงเป็นไปได้มั้ยว่า  พระอรหันต์ (ที่ไม่มีฤทธิ์รู้ใจคนอื่น)  ก็สามารถโดนผู้อื่นหลอกได้??
ยกตัวอย่างเช่น  มีคนมาหลอกเป็นคนจน น่าสงสาร  แล้วมาขอพักที่วัด
แล้วพอตกดึก  ก็แอบมาขโมยของวัดไป
... แบบนี้ ก็เป็นไปได้ ใช่มั้ยคะ??

-------------------------------

เราสรุปคร่าวๆ  เท่าที่จำได้นะคะ   แต่ทั้งหมดนี้ เราไม่แน่ใจว่า ถูกต้องหรือไม่?
มีคนอ้างอิงว่าให้ดูจาก  มิลินทปัญหา เมณฑกปัญหา วรรคที่ ๗

--------------------------------

ที่เรามองว่า ประเด็นนี้น่าสนใจ เพราะ  เราเห็นชาวพุทธไทยจำนวนหนึ่ง  มักมีข้อยึดมั่นแบบแปลกๆ เกี่ยวกับพระอรหันต์  เช่น

- ชาวพุทธหลายท่าน เชื่อมั่นว่า ตัวเองสามารถตัดสิน พิจารณาว่า ใครเป็นพระอรหันต์ได้ 
โดยกางตำรา  แล้วเอาปัญญาเท่าที่ตัวเองมี ไปพิจารณาคนอื่น (ทั้งๆ ที่ มองไม่เห็นลึกถึงสภาพจิตใจของผู้อื่น)
แล้วไปเทียบกับตำรา  แล้วก็ชี้ว่า คนนั้นคนนี้เป็นพระอรหันต์   ใครบรรลุธรรมขั้นไหน .... ฯลฯ

-  ชอบโยงอะไรสารพัดไปยังพระอรหันต์  เช่น  ถ้าใครเข้าหาหรือใกล้ชิด
หรือมี moment อะไรกับพระที่ชาวบ้านบางคน คิดว่า พระรูปนั้นเป็นพระอรหันต์ 
ไม่ว่าจะถ่ายภาพ  เคยมีกิจกรรมร่วมกัน  หรืออื่นๆ
ผู้คนก็จะโยงว่าคนๆ นั้น ถือว่าเป็นคนมีคุณธรรมไปด้วย เพราะได้มีโอกาสใกล้ชิด ได้มี moment กับพระอรหันต์

- เชื่อผิดๆ ว่า  พระอรหันต์ จะรู้ไปหมดทุกอย่าง!!
ไม่ว่าจะเรื่องวิทยาศาสตร์  การบ้านการเมือง  ศาสตร์ต่างๆ  ฯลฯ  โยงไปหาพระอรหันต์ว่า รู้ไปหมดทุกอย่าง
ถ้าเก่งจริง ต้องรอบรู้ไปหมดทุกเรื่อง  รวมถึงรู้จิตใจคนอื่นด้วย !!!

อันนี้ ก็ไม่น่าจะใช่นะคะ    พระอรหันต์นั้น  หลักๆ แล้ว ท่านมีปัญญารู้สัจธรรม ดับกิเลสได้
แต่ปัญญาเรื่องอื่นๆ  ท่านอาจจะรู้บ้าง ไม่รู้บ้าง  ตามแต่เหตุปัจจัย   จริงมั้ยคะ?

------------------------

รบกวนผู้รู้ ให้ข้อมูลเสริม  เพื่อเป็นประโยชน์ต่อชาวพุทธนะคะ^^