จิตเดิมผ่องใส เป็นจิตที่มีกิเลสเต็มตัว ได้ขัดเกลาด้วย ศีล สมาธิ ปัญญา ทำให้จิตผ่องใสเมื่อออกไปคลุกเคล้ากับ การงาน  ทางหู ตา จมูก ลิ้น กาย ใจ หรือเรียกว่า ทวารหก  ก็ทำให้จิตเศร้าหมอง เหมือนหิ

จิตเดิมแท้ในพระพุทธศาสนามีลักษณะดังนี้: 1. บริสุทธิ์และสงบ จิตเดิมแท้มีธรรมชาติที่บริสุทธิ์ ปราศจากมลทิน เปรียบเสมือนน้ำใสที่ไม่มีสิ่งเจือปน แม้เมื่อถูกกระทบด้วยอารมณ์ต่างๆ ก็ยังคงความสงบนิ่งอยู่ภายใ

คนดีและคนไม่ดีเป็นอนัตตา เราเลือกทำดีและทำชั่วเองได้ไหมครับ หรือคนดีและคนไม่ดีถูกกำหนดมาตั้งแต่เกิดแล้ว และคนดีและคนไม่ดีก็เป็นอนัตตา ดังนั้นจึงไม่มีอิสระที่จะเลือกว่าจะทำดีและทำชั่วเองได้ ผมเข้าใจถูก

(1/32)มนสิการในเรื่องผม ชื่อว่า ผม เหล่านี้ เกิดอยู่บนหนังหุ้มกระโหลกศีรษะ. ในเรื่องผมนั้น พึงมนสิการดังนี้-แม้หญ้าแฝกหอมเองก็ไม่รู้ว่าตัวเองเกิดอยู่บนจอมปลวก ฉันใด หนังหุ้มกระโหลกศีรษะก็ไม่รู้ว่า ผมเ