อวิชชามันฉลาดหลอกให้จิตหลงยึดขันธ์ 5 คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เป็นตัวเราของเรา คนทั่วไป 90% ที่ไม่ได้ศึกษาหลงยึดว่า รูป (กาย) เป็นตัวเรา เป็นจิต นักท่องตำราที่ขาดการปฏิบัติหลงยึดวิญญาณเป็นตัว

สรรพสัตว์และวัฏสงสาร เกิดจากธาตุ 4 คือ ดิน น้ำ ลม ไฟ มาประชุมกันเกิดเป็นขันธ์ 5 แล้วมีธาตุรู้ที่มีเชื้ออวิชชาหรือจิตมาครอง เวียนว่าย ตายเกิดไม่มีที่สุด เรียกว่า สัตว์ ธาตุทั้ง 6 เป็นอสังขตธาตุ อสังขต

ปุริสคติ 7 จิตสุดท้ายของอริยบุคคล สามารถปรินิพพานได้ 6 ระดับ อุปมาช่างตีเหล็กคือเมื่อตีเหล็กคือ เมื่อวิญญาณปรุงตัวขึ้นจากสังขาร ก่อนจะเกิดผัสสะ นิพพานได้ 3 ระดับ เกิดผัสสะแล้วนิพพานได้อีก 3 ระดับ พล

สัตว์เกิด มโน >>>> วิญญาณ ไปรับรู้ใน รูปเวทนาสัญญาสังขาร หรือ รูปรสกลิ่นเสียงสัมผัสธรรมารมณ์ >>>> เกิดเป็น จิต จังหวะ มโน >>>> วิญญาณ คือ กายสังขาร วจีสังขาร มโน

การเจริญสมถสมาธิ จนจิตรวมเป็นอัปนาสมาธิ ต่ำสุด คือ ฌาน 1 ยิ่งถึงฌาน 4 ได้ยิ่งดี เพราะฌาน 4 จะเหลือแต่จิตตั้งมั่น เด่นดวงเป็นเอกัคตาและที่สำคัญ คือ เกิดอุเบกขารมณ์ คือ ความเป็นกลางอย่างยิ่ง กิเลสอวิชชา

พระพุทธเจ้าสอนให้น้อมจิตเพื่ออมตธาตุ “ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุ ในธรรมวินัยนี้ บรรลุจตุตถฌาน ไม่มีทุกข์ไม่มีสุข เพราะละสุขละทุกข์และดับโสมนัสโทมนัสก่อนๆ ได้ มีอุเบกขาเป็นเหตุให้สติบริสุทธิ์อยู่ เ

ในขณะที่ทำเคลิ้มๆ เพื่อเข้าสมาธินั้น ก็รู้สึกวูบไป(นิโรธฯ) และสัปหงก2ครั้งติดๆ (ในสมาธิ)ออกจากนิโรธฯ หรือฌาน9 ทันที (อาการถอยลงมาสู่ฌาน8 ขณะนี้ยังอยู่ในสมาธิ) ไม่รับรู้เวลาที่ผ่านไปนานเกือบ 2 ชั่วโมง

หลายคนตั้งคำถามว่า จิต คือ เรา หรือไม่?? พระอาจารย์สุชาติ สอนเหมือนพระพุทธเจ้าเป๊ะ ว่าจิต คือ เรา พระอรหันต์ไม่สอนธรรมคลาดเคลื่อนจากพระพุทธเจ้า ใจ (จิต) ไม่ดับ ร่างกายจะดับก็ดับไป แต่ใจยังเป็นอกาลิโ