เล่ม 20 ข้อ 62
พระผู้มีพระภาคตรัสว่า ภิกษุทั้งหลาย ที่เกิดแห่งทิฏฐิเป็นดุจท่า ๓ ประการ ซึ่งเมื่อถูกบัณฑิตไต่ถามซักไซ้ไล่เลียงเข้า ก็อ้างการถือสืบ ๆ กันมา ยืน กรานอยู่ในหลักอกิริยวาทะ ที่เกิดแห่งทิฏฐิเป็นดุจท่า ๓ ประการ อะไรบ้าง คือ
๑. สมณพราหมณ์พวกหนึ่งมีวาทะอย่างนี้ มีทิฏฐิอย่างนี้ว่า “สุข ทุกข์ หรือไม่ทุกข์ ไม่สุขที่บุรุษบุคคลนี้เสวย ทั้งหมดล้วน แต่มีกรรมที่ทำไว้ในปางก่อนเป็นเหตุ
๒. สมณพราหมณ์พวกหนึ่งมีวาทะอย่างนี้ มีทิฏฐิอย่างนี้ว่า “สุข ทุกข์ หรือไม่ทุกข์ ไม่สุขที่บุรุษบุคคลนี้เสวย ทั้งหมดล้วนแต่ มีการเนรมิตของพระเป็นเจ้าผู้ยิ่งใหญ่เป็นเหตุ”
๓. สมณพราหมณ์พวกหนึ่งมีวาทะอย่างนี้ มีทิฏฐิอย่างนี้ว่า “สุข ทุกข์ หรือไม่ทุกข์ ไม่สุข ที่บุรุษบุคคลนี้เสวย ทั้งหมดล้วนแต่ ไม่มีเหตุไม่มีปัจจัย”
ถ้าเราเชื่อตาม 3 ข้อนี้ เราก็ไม่ต้องเป็นอันทำอะไรแล้ว เพราะยังไงเสียบุพกรรมก็มีผลต่อชีวิตเราทั้งหมด หรือไปร้องขอวิงวอนต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ให้เราบรรลุเป้าหมายได้
ลัทธิความเชื่อที่มีมาก่อนพุทธกาลที่พระพุทธเจ้าปฏิเสธความเชื่อเหล่านี้
ที่สงสัยคือ ข้อ 2 นั่น หมายรวมถึงสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ของขลัง ของวิเศษต่างๆ ด้วยหรือไม่?
3 ลัทธิเดียรถีย์ รวมความเชื่อเรื่องของขลังด้วยหรือไม่?
พระผู้มีพระภาคตรัสว่า ภิกษุทั้งหลาย ที่เกิดแห่งทิฏฐิเป็นดุจท่า ๓ ประการ ซึ่งเมื่อถูกบัณฑิตไต่ถามซักไซ้ไล่เลียงเข้า ก็อ้างการถือสืบ ๆ กันมา ยืน กรานอยู่ในหลักอกิริยวาทะ ที่เกิดแห่งทิฏฐิเป็นดุจท่า ๓ ประการ อะไรบ้าง คือ
๑. สมณพราหมณ์พวกหนึ่งมีวาทะอย่างนี้ มีทิฏฐิอย่างนี้ว่า “สุข ทุกข์ หรือไม่ทุกข์ ไม่สุขที่บุรุษบุคคลนี้เสวย ทั้งหมดล้วน แต่มีกรรมที่ทำไว้ในปางก่อนเป็นเหตุ
๒. สมณพราหมณ์พวกหนึ่งมีวาทะอย่างนี้ มีทิฏฐิอย่างนี้ว่า “สุข ทุกข์ หรือไม่ทุกข์ ไม่สุขที่บุรุษบุคคลนี้เสวย ทั้งหมดล้วนแต่ มีการเนรมิตของพระเป็นเจ้าผู้ยิ่งใหญ่เป็นเหตุ”
๓. สมณพราหมณ์พวกหนึ่งมีวาทะอย่างนี้ มีทิฏฐิอย่างนี้ว่า “สุข ทุกข์ หรือไม่ทุกข์ ไม่สุข ที่บุรุษบุคคลนี้เสวย ทั้งหมดล้วนแต่ ไม่มีเหตุไม่มีปัจจัย”
ถ้าเราเชื่อตาม 3 ข้อนี้ เราก็ไม่ต้องเป็นอันทำอะไรแล้ว เพราะยังไงเสียบุพกรรมก็มีผลต่อชีวิตเราทั้งหมด หรือไปร้องขอวิงวอนต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ให้เราบรรลุเป้าหมายได้
ลัทธิความเชื่อที่มีมาก่อนพุทธกาลที่พระพุทธเจ้าปฏิเสธความเชื่อเหล่านี้
ที่สงสัยคือ ข้อ 2 นั่น หมายรวมถึงสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ของขลัง ของวิเศษต่างๆ ด้วยหรือไม่?