บ่ายคล้อยวันนั้น ในหุบห้วยน้ำไหลรินอันเป็นลำน้ำเชื่อมต่อกับแม่น้ำสาละวิน 
ผมกำลังเดินตามหลังซู อายุสิบห้าปี เด็กหนุ่มชาวกะเหรี่ยง ชื่อภาษาไทยคือสุรชัย 
อายุน้อยกว่าผมหนึ่งปี เราเป็นลูกพี่ลูกน้องกัน ช่วงปิดเทอม ผมขอตามพ่อมาเยี่ยมญาติ 
ซึ่งก็คือลุงที่มาตั้งรกรากเป็นเขยกะเหรี่ยง  อยู่ที่อำเภอแม่สะเรียง 

การเดินทาง เราขี่จักรยานยนต์ซ้อนกันเข้ามาในป่า 
ระยะไกลกว่าสิบกิโลเมตรจนสิ้นสุดทางที่จะไปต่อได้  
แล้วลงมาเดินเท้าตั้งแต่บ่าย รวมเวลาเดินกว่าสามชั่วโมงไม่มีหยุดพัก 
ทำเอาผมหายใจหอบ ถึงจะเป็นนักกีฬาของโรงเรียน 

ผมยอมรับว่าซูเดินอึดมาก  ดีนะว่าซูเลือกเดินมาตามลำธาร 
ในช่วงหน้าแล้ง มีสันดอนเกิดจากทรายโผล่ขึ้นมา จึงเดินได้ไม่ยาก 
ให้ระวังก็แต่โขดหินน้อยใหญ่ขวางทาง ที่จะทำให้สะดุดตลอดการเดิน

อาชีพหลักของครอบครัวซูคือทำไร่ กับหาของป่ามาขาย 
ในแต่ละปีจะมีฝูงหมูป่าลงมากินข้าวโพด ที่กำลังออกฝัก 
ทำให้เสียหายเป็นอันมาก ซูเรียนจบ ป. 6 ก็ช่วยพ่อทำไร่ 
จึงเป็นเดือดเป็นร้อนมาก  หากปีไหนไม่ได้ผลผลิตตามเป้า 

ซูถือตัวเป็นหนุ่มแล้ว ทำงานหนักตั้งแต่อายุน้อย 
อยากมีกางเกงยีนส์ไว้นุ่ง เอาไว้ใส่อวดผู้สาว ข้าวโพดยังไม่ได้ขายา 
ถ้าล้มหมูได้สักตัว เอาไปขาย จะมีพ่อค้าจากในเมืองมารับซื้อถึงที่ 
จะได้เงินมากพอซื้อของที่ต้องการได้ 

ต้นไม้ใหญ่สองฝั่งแผ่กิ่งโน้มเข้ามาจนมืดครึ้ม 
แดดสุดท้ายส่องเป็นลำลงมาให้เห็นหนทางเบื้องหน้า 
ซูเดินนำหน้าผม เร่งรุดไปตามขอบห้วย กลางลำธารมีโขดหินน้อยใหญ่ 
มีกระแสน้ำไหลรินใสเย็น ด้วยเป็นหน้าแล้ง  

แม้อากาศจะอบอ้าว  ยังพอให้รู้สึกชื่นใจ ผมขอหยุดพัก 
ใช้มือวักเอาน้ำมาลูบหน้าให้สดชื่นก็พอหายเหนื่อย  
บนบ่าของซูสะพายปืนแก๊ปของพ่อ พยักหน้าให้ผมเร่งเดินต่อไป  
เราสองคนตกลงกันว่า จะไปนั่งห้างยิงหมูป่า 
มันเป็นห้างเก่าของพวกพรานทำเอาไว้ 

ซูเคยตามพ่อมาตีผึ้งเมื่ออาทิตย์ก่อน 
มาพบเข้าเลยหมายตาเอาไว้แล้ว  เมื่อผมกับมาเยี่ยม 
ซูจึงไม่พลาดจะชวนผมมาด้วย 

ด้วยความที่ผมเป็นเด็กที่เติบโตมาในเมือง ป่าจึงเป็นอะไรที่น่ากลัว 
โดยเฉพาะกับป่าสาละวิน ที่ผมกำลังเดินตามซูอยู่ในขณะนี้ 
มันมีน่ากลัว พอ ๆ กับน่าค้นหาไปเสียทุกสิ่ง 

บรรดาสิ่งลี้ลับในป่า แฝงเร้นไปด้วยอันตราย 
แต่กลับเป็นสิ่งท้าทายเลือดนักผจญภัยในตัวของผม 
ให้เข้าไปเผชิญหน้ากับมัน  อาจจะด้วยวัยของผมในตอนนั้น 
คือวัยอยากรู้อยากลอง และกำลังมีความคิดเป็นของตนเอง 
ไม่ได้ถึงกับอยู่ในโอวาทของผู้ใหญ่มากนัก หรือจะพูดตรง ๆ 
คือหัวรั้น ซึ่งลุงแก้วมักบ่นว่าซู ที่มักเอาปืนของพ่อไปล่าสัตว์คนเดียว  
ทั้งที่อายุยังน้อย ยังขาดประสบการณ์ 

ตาของซูคือเฒ่าอุ้ง เป็นพรานใหญ่เคยยิงเสือมาแล้วหลายตัว 
สมัยหนุ่ม ๆ แกเคยรับจ้างพวกฝรั่งสำรวจป่า เพื่อจะตัดไม้มีค่า
เช่น ไม้กระยาเลยออกมา ปางไม้ของพวกฝรั่งยังมีอยู่จนถึงทุกวันนี้  
เมื่อแก่ตัวมาก แกจึงมอบของขลังประจำตัวคือเขี้ยวหมูตันให้หลานชายคนเดียว 
พ่อของซูเป็นชาวไร่มากกว่าจะฝักใฝ่ในการเป็นพราน 
ทำให้ซูฮึกเหิมไม่กลัวสิ่งใดนับแต่นั้น

“แต่ว่า พ่อเฒ่าอุ้งพึ่งบอกว่า   ให้ไปได้แค่ดักยิงหมูป่า 
ที่มันจะลงมากินข้าวโพดไม่ใช่รึซู ไม่ให้ไปยิงสัตว์แถวปางไม้ร้าง 
ผีป่ามันแรง  ฉันก็ได้ยินมาเหมือนกันนะ”
“อย่าไปกลัว  เฮามีของดีอยู่กับตัว ตาให้ของขลังกับคาถากันผีกับเฮามาแล้ว”  
“แต่ตาอุ้งก็ห้ามไว้นะ ไม่ให้ไปที่โป่งน้ำซับ”

“อย่ากลัวไปเลยสมศักดิ์  ปีนี้หมูป่าไม่ลงมากินข้าวโพด 
ยังไม่มีข่าวคนที่นอนเฝ้าไร่ ยิงหมูได้สักตัว  แต่มีคนบอกเฮาว่า 
หมูป่ามันไปทางโป่งน้ำซับ  ปีนี้หัวเผือกป่ามันงาม 
หมูเลยไม่สนใจมากินข้าวโพด ถ้าปีนี้เฮาอยากยิงหมูให้ได้สักตัว 
เฮาต้องมาดักยิงมัน ที่โป่งน้ำซับ”   

เมื่อปีก่อนซูเคยชวนผมไปนอนเฝ้าไร่ข้าวโพด 
ส่วนพ่อกับลุงไปนั่งห้างดักยิงหมูป่า ก่อนที่มันจะลงกัดกินข้าวโพด 
ไร่อยู่ในป่า จึงมักมีสัตว์ป่าเข้ามารบกวนผลผลิต  
ผมจึงมีประสบการณ์เดินป่าครั้งแรก 
แม้ระยะทางจะไม่ได้ไกลนัก กลางคืนเรานอนคุยกันในกระท่อม 
จนกระทั่งได้ยินเสียงปืนมาจากลำห้วย คั่นกลางระหว่างไร่กับป่า 

เปรี้ยงงง! 

เสียงปืนดังมาจากท้องห้วย สะท้อนไปทั้งหุบเขา 
ตามมาด้วยเสียงหมูป่าร้องอี๊ด ๆ และเสียงฝีเท้าหมูในฝูงวิ่งหนีตาย  
เราสองคนดีใจกันมาก รู้ว่าพวกพ่อยิงหมูได้แล้ว  
ซูจึงหมายมั่นไว่ว่าสักวันจะล่าหมูให้ได้  

วันเวลาผ่านไป  ซูเดินป่าได้แข็งกว่าเดิม ติดตามพ่อไปได้ทุกหนแห่ง 
และใช้ปืนแก๊ปของพ่อได้เป็นอย่างดี  

มาปีนี้เมื่อผมกับพ่อมาเยี่ยม ซูจึงไม่รอช้าชักชวนผมออกท่องป่าสาละวิน 
โดยอ้างจะพากันไปนอนเฝ้าไร่ เป้าหมายจริง ๆ อยู่ที่โป่งน้ำซับ 
ซึ่งเป็นโป่งเปียก เป็นแหล่งต้นน้ำ มีน้ำขังตลอดทั้งปี 
และไหลลงเป็นต้นทางของลำห้วย สายที่เรากำลังเดินมุ่งหน้ากันอยู่นี่ 
ไม่ไกลกันนัก จะเป็นปางไม้ร้างของพวกฝรั่ง 
ซูบอกว่าขากลับจะพาผมแวะไปดู

อากาศเย็นยะเยือกอย่างรวดเร็ว ความร้อนอบอ้าวจากการเดินทางไกล 
หายไปแทบจะทันที แม้ตะวันไม่ตกดิน แสงแดดแทบส่องไม่ถึงพื้น  
ซูพาผมเดินไปตามหนทางเดินเล็ก ๆ  คนหาของป่าใช้เส้นทางนี้จนเป็นร่อง 
จึงคลำทางได้ไม่ยาก  หลายครั้งต้องก้มตัวเดิน 
เพราะเส้นทางแทรกผ่านดงไม้ทึบ  ปืนแก๊ปกระบอกยาวเป็นอุปสรรค 
ต้องคอยระวังไม่ให้ไปเกี่ยวกับเถาวัลย์ กว่าจะเดินผ่านมาได้ก็ร่วมชั่วโมง  

เบื้องหน้าของเราเป็นป่าต้นน้ำ แม้โปร่งขึ้นมาหน่อย 
แต่อากาศไม่ถ่ายเท ได้กลิ่นอับ ๆ ของใบไม้เน่าอยู่ชั่วนาตาปี 
ผมใช้ไฟฉายส่องทาง 

ซูเร่งฝีเท้าเดิน เพื่อให้ทันขึ้นห้างก่อนพระอาทิตย์ตกดิน 
ทำให้หลายครั้งผมสะดุดรากไม้กับแง่หิน บ่อยเข้า 
ทำให้ปลายเท้ารู้สึกระบม ยอมรับว่าพรุ่งนี้ผมคงเดินไม่ได้เป็นวัน  
ผิดกับซูที่เดินได้อย่างคล่องแคล่ว รู้หลบรู้เลี่ยง ในเมื่อเดินป่าจนชินแล้ว 

ซูหยุดเดินพักหายใจ คล้ายมองหาทางเดินไปถึงที่หมายซึ่งอยู่ไม่ไกลแล้ว  
ป่าตอนนี้มัวซัวไม่สว่างไม่มืด มีแอ่งน้ำขังมากมาย ให้ต้องเดินเลี่ยงหลบ 
พื้นด้านล่างจะมีใบไม้เน่าทับถม น้ำจะมีสีเขียว หรือน้ำตาลเข้ม 
อันเกิดจากการหมักหมมตัวมาอย่างยาวนานของซากพืช ซากสัตว์ 

ซูบอกว่าตาอุ้งเคยล้มกระทิงได้ในโป่งน้ำซับ 
มันเป็นกระทิงตัวสุดท้าย ที่คนในหมู่บ้านยิงได้  
ครั้งหนึ่งสัตว์ป่าเคยเป็นแหล่งอาหารชั้นดี 
มีคนทำอาชีพพรานเป็นจำนวนมาก 
ปัจจุบันสัตว์ใหญ่หายเข้าไปป่าลึกฝั่งพม่า  
อาชีพพรานจึงลดน้อยถอยลง 

ผมฟังที่ซูพูด รู้สึกหายใจไม่ค่อยสะดวกนัก 
ในใจที่เริ่มสั่นอย่างบังคับไม่ได้ เพราะเป็นครั้งแรก 
ที่รู้สึกว่าเข้ามาในป่าลึก  มองฟ้ามองเดือนดาวใสกระจ่างกว่าท้องฟ้าในเมือง  
เสียงจิ้งหรีดร้องขึ้นพร้อมกัน แข่งกับเสียงกบเขียด 
บางครั้งทำเอาผมหูอื้อ แม้ป่าจะไม่เงียบ ความรู้สึกวังเวง ยังคงอยู่  

ซูก้ม ๆ เงย ๆ มองหาบางสิ่ง แล้วชี้ให้ผมดูตามพื้นดินอันนุ่มนิ่ม 
ชื้นแฉะ มีรอยเท้าสัตว์เดินย่ำไปมา มันคือดินโป่ง 
พื้นที่ตรงนี้ค่อนข้างโล่งกว้างประมาณไร่เศษ  
เลยมือชี้ออกไปอีกหน่อย จะมีต้นไม้ใหญ่ คาคบกว้างคล้ายต้นไม้สองต้นเคียงกัน  
มีสุมทุมขึ้นบดบัง เป็นบังไพรได้เป็นอย่างดี 

ต้นไม้ต้นหนึ่งมีห้างผูกไว้ คือที่หมายของเราสำหรับนั่งห้างในคืนนี้  
ซูบอก เราจะขึ้นไปนั่งกันบนนั้น  ซูเคยช่วยพ่อทำห้าง 
แต่มันต้องใช้เวลานานพอสมควร และต้องมั่นคงแข็งแรงพอ 
ให้คนถึงสองคนขึ้นไปนั่งได้  เลยเลือกจะมานั่งห้างเก่า 
ที่พวกพรานทำเอาไว้ ผมฟังแล้วรู้สึกตะขิดตะขวง เลยพูดเย้งไป

“ซู ตกลงจะนั่งห้างเก่าเหรอ แต่ฉันเคยได้ยินพวกผู้ใหญ่บอกไว้ ไม่ให้นั่งห้างเก่า  
ถ้าเกิดมันมีอาถรรพ์ ที่พรานคนเก่า แก้ไม่ได้ คนมาใหม่จะได้รับอันตราย”
“สมศักดิ์อย่าไปกลัว เฮามีเขี้ยวหมูตัน กับคาถาไล่ผี ให้ผีมันมาตัวเท่าช้าง เฮาบ่กลัว”

พื้นดินในโป่งมันหนืดมาก บางช่วงจมลึกกว่าข้อเท้า 
เด็กสมัยนี้คงไม่รู้จักกลิ่นโคลนสาบควาย ผมคงบรรยายออกมาได้ไม่หมด  
หากจะนำมาเปรียบเทียบไอ้ที่มันมีส่วนคล้ายบ้างคงประมาณนี้  
กลิ่นของโคลนดินโป่ง จะต่างกันที่มีกลิ่นของใบไม้เน่า 
และกลิ่นสาบของตัวสัตว์ ซึ่งมีหลากชนิดกว่า 

กว่าที่เราสองคนจะไปถึงต้นไม้ที่ขัดห้าง ขึ้นไปนั่งได้ก็พอดีตะวันตกดิน 
ป่ารอบตัวมืดเหมือนสับสวิตช์ไฟ ซูเอาขวดพลาสติกให้ดู บอกถ้าปวดเบา 
ให้ปล่อยลงในขวด อย่าปล่อยลงไปตรง ๆ มันจะผิดป่า  
สัตว์ป่าจะได้กลิ่น เมื่อขึ้นมาแล้วห้ามลงไปจนกว่าจะสว่าง 
ซูสอนผมอีกหลายเรื่องเกี่ยวกับป่า ซึ่งเป็นแหล่งหากินของเขา  
ทำให้ผมรู้สึกว่าซูมีความคิดอ่านกว่าผมมาก ทั้งที่อายุน้อยกว่า 
ตัวผมยังต้องขอเงินจากพ่อมาใช้อยู่เลย

ดวงจันทร์คืนนี้ส่องสว่าง ไม่มีเมฆมาบดบัง 
แทบไม่ต้องใช้ไฟฉายก็มองเห็นเข้าไปในโป่งได้ทั่ว  
ผมเผลอหลับไปหลายทีจากวามเหน็ดเหนื่อยในการเดินทาง  
พื้นที่บนห้างไม่พอให้เหยียดตัวลงนอนได้  หากผมเผลอหลับไปจริง ๆ 
เกรงจะหล่นจากห้าง ที่มันสูงจากพื้นดินไม่น้อย  

เวลาตอนนี้ผ่านเที่ยงคืนมาแล้ว พอฝืนความง่วงไปได้พักหนึ่ง 
ผมตั้งใจมานั่งเป็นเพื่อนซู ความมุ่งมั่นจะยิงสัตว์ให้ได้  
ทำให้ไม่เคยย่นย่อต่อความง่วง  ในระหว่างที่ต้องรอคอย 
ผมบรรเทาความหิวด้วยข้าวเหนียวกับเนื้อเค็ม  แล้วตามด้วยดื่มน้ำดังเอื้อก 
ดูเหมือนมันจะดังไปเสียแล้วในป่าอันเงียบงัน  ใบไม้หล่นลงมายังได้ยิน  

กบเขียดที่เคยส่งเสียงขับขานได้พากันเงียบ  หรีดหริ่งเรไรแมลงในป่าทุกชนิด  
พร้อมใจกันหยุดขับขานกะทันหัน เหมือนว่าพวกมันหวาดกลัวต่ออำนาจใดก็ตาม 
ที่คุกคามเข้ามา  ผมรู้สึกขนลุกซู่อย่างบอกไม่ถูก 
คราวนี้มันเย็นจนเข้ากระดูก ให้ข่มตาหลับยังยากเลย  
ได้แต่บอกกับตัวเอง มันคงเป็นไปตามวิถีของป่า 
จะมามัวกลัวคงไม่ได้ประสบการณ์ที่ดีกลับไป  

อาศัยดูท่าทีของซู ไม่ได้มีความผิดปกติ  
เอาแต่จ้องมองหาทุกสิ่งที่เคลื่อนไหวในป่า 
แล้วก็ต้องถอนใจดังแรงหลายที

“ไม่เห็นหมูป่าจะเข้ามาเลย”  
ผมพูดเปรยขึ้นคำแรก สลายความเงียบ
“เฮาจะรอหมูป่าบ่ได้แล้ว มัน... มันกำลังจะมาแล้ว”