พระสาติวงกลม (ที่เชื่อว่ามีจิตถาวรล่องลอยไปเกิด).
ไม่มีในบาลีเลย
พวกลัทธิสวาท อภิธรรมรังหนู
ชอบดัดแปลงคำสอน
พระผู้มีพระภาคตรัสถามว่า
ดูกรสาติวงกลม วิญญาณนั้นเป็นอย่างไร?
สาติภิกษุทูลว่า
สภาวะที่พูดได้ รับรู้ได้
ย่อมเสวยวิบากของกรรมทั้งหลาย
ทั้งส่วนดี ทั้งส่วนชั่วในที่นั้นๆ นั่นเป็นวิญญาณ
พระผู้มีพระภาคตรัสว่า
ดูกรโมฆบุรุษ( วงกลม)
เธอรู้ธรรมอย่างนี้ที่เราแสดงแก่ใครเล่า
ดูกรโมฆบุรุษ (วงกลมไปดัดแปลง วิญญาณว่าเป็นจิตถาวร)
วิญญาณอาศัยปัจจัยประชุมกันเกิดขึ้น
เรากล่าวแล้วโดยปริยายเป็นอเนกมิใช่หรือ
ความ เกิดแห่งวิญญาณ เว้นจากปัจจัย มิได้มี
ดูกรโมฆบุรุษ( วงกลม)
ก็เมื่อเป็นดังนั้น เธอกล่าวตู่เราด้วย ขุดตนเสียด้วย
จะประสพบาปมิใช่บุญมากด้วย เพราะทิฏฐิที่ตนถือชั่วแล้ว
ดูกรโมฆบุรุษ(วงกลม)
ก็ความเห็นนั้นของเธอ
จักเป็นไปเพื่อโทษไม่เป็นประโยชน์
เพื่อทุกข์ตลอดกาลนาน
จิตเกิดก่อนแล้วจึงปฏิสนธิวิญญาณ ตามอายตนะ6 เกิดดับตามเหตุปัจจัย
คือ เกิดการสัมผัส ของอายตนะภายใน+อายตนะภายนอก เกิดวิญญาณ
สัตว์ มีรูป อาศัย กรรม อุตุ จิต อาหาร
ถ้าไม่มีจิตก็เป็นได้แค่ต้นไม้ใบหญ้า
ต้นไม้จะไม่มีจิต แต่ก็มีวิญญาณ มีรูปไปรับรู้ กรรม อุตุ อาหาร
เมื่อไม่มีจิตก็ปฏิสนธิวิญญาณไม่ได้
ไม่สามารถไปปฏิบัติธรรม รับรสนิพพานได้