อาการนอนไม่หลับอาจเป็นอาการจากปัญหาอื่น ๆ ทั้งปัญหาจากสิ่งแวดล้อมภายนอกหรือเกิดจากปัญหาภายในร่างกายและจิตใจของผู้นั้น สาเหตุของการนอนไม่หลับที่พบบ่อย ได้แก่...
>> ปัญหาจากสิ่งแวดล้อม
สภาพแวดล้อมขณะเข้านอนเป็นสิ่งหนึ่งที่มักทำให้นอนไม่หลับ เช่น ความสว่าง เสียงรบกวน อุณหภูมิ เป็นต้น

>>ปัญหาจากอาการทางร่างกาย
การเจ็บป่วยทางร่างกาย เช่น อาการปวดท้อง ปวดศีรษะ คันตามตัว หายใจขัด ปวดข้อ ปวดปัสสาวะบ่อย อาจเป็นสาเหตุให้เกิดอาการนอนไม่หลับได้ ซึ่งอาการต่าง ๆ เหล่านี้อาจเป็นอาการหนึ่งของโรคทางกาย อาทิเช่น โรคทางระบบประสาท โรคการนอนหลับที่สัมพันธ์กับการหายใจ โรคภูมิแพ้ เป็นต้น อาการและโรคเหล่านี้ล้วนมีผลกระทบกับการนอนทั้งสิ้น

>>ปัญหาด้านจิตใจ
ความเครียดจากการทำงาน ความวิตกกังวล หรือแม้แต่โรคทางจิตเวช เช่น โรคซึมเศร้า โรคอารมณ์
สองขั้ว โรควิตกกังวล อาจเป็นสาเหตุของการนอนไม่หลับได้เช่นกัน

>>สาเหตุจากพฤติกรรมการใช้ชีวิตที่ไม่ถูกสุขลักษณะ
การดื่มเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนมากเกินไป การดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ การปล่อยให้หิวหรืออิ่ม
มากจนเกินไป พฤติกรรมการนอนที่ไม่เป็นเวลา นอนหลับกลางวันมากเกินไป ก่อให้เกิดปัญหาการนอนหลับได้

✦ ผลกระทบของการนอนไม่หลับ ✦
นอกจากโรคทางกายและโรคทางจิตใจจะเป็นสาเหตุหนึ่งของการนอนไม่หลับ ในทางกลับกันการนอนไม่หลับเองก็ย่อมมีผลกระทบต่อร่างกายและจิตใจด้วยเช่นกัน  รวมทั้งยังกระทบไปถึงการใช้ชีวิตประจำวันอีกด้วย 

ผลกระทบของการนอนไม่หลับ ได้แก่
➤ มีอาการง่วงตอนกลางวัน
➤ สมาธิลดลง
➤ ความจำลดลง
➤ ประสิทธิภาพในการทำงานลดลง
➤ การร่วมกิจกรรมทางสังคมลดลง
➤ ผลกระทบต่อการเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์ ความรู้สึก เช่น หงุดหงิด เบื่อหน่าย ท้อแท้ เป็นต้น

ผลกระทบเหล่านี้ หากเกิดขึ้นเป็นระยะเวลานานอาจก่อให้เกิดเป็นโรคอื่น ๆ ตามมาได้ ทั้งโรคทาง
ร่างกาย และโรคทางจิตใจ 

ดังนั้น หากท่านมีอาการนอนไม่หลับ และไม่สามารถกลับสู่การนอนหลับตามปกติได้ด้วยตัวเอง ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ก่อนที่ปัญหาการนอนจะมีผลกระทบในด้านอื่น ๆ ตามมา

การรักษาอาการนอนไม่หลับ
เนื่องจากอาการนอนไม่หลับอาจเป็นอาการของโรคอื่น ๆ ได้ ดังนั้นจึงต้องวินิจฉัยเพื่อหาสาเหตุของการนอนไม่หลับ และรักษาตามสาเหตุที่ค้นพบ หากอาการนอนไม่หลับของผู้ป่วยมีสาเหตุมาจากโรคนอนไม่หลับโดยตรง มีวิธีการรักษาอยู่หลายวิธีด้วยกัน ดังนี้
1.ปรับพฤติกรรมการนอนให้ถูกสุขอนามัย
 อาทิเช่น การเข้านอนให้ตรงเวลา การจัดสิ่งแวดล้อมให้เหมาะแก่การนอนหลับ หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่
มีส่วนผสมของคาเฟอีนหรือแอลกอฮอล์ เป็นต้น

2. เทคนิควิธีการผ่อนคลายความเครียด (Relaxation technique)
ผู้ที่นอนไม่หลับเรื้อรัง มักมีความวิตกกังวลสูง การเรียนรู้เรื่องวิธีการผ่อนคลายจะทำให้หลับได้ดีขึ้น
เทคนิคการผ่อนคลาย อาทิเช่น การผ่อนคลายด้วยฝึกการหายใจ เทคนิคการผ่อนคลายกล้ามเนื้อ เป็นต้น

3. การรักษาด้วยยา
เป้าหมายในการรักษาด้วยยา คือ เพื่อช่วยให้วงจรการนอนกลับสู่ภาวะปกติ การใช้ยาช่วยนอนอย่าง
ถูกวิธีจะช่วยให้การนอนกลับสู่วงจรปกติได้ดีขึ้น และเมื่อการนอนกลับสู่ภาวะปกติการใช้ยาช่วยนอนไม่ได้มีความจำเป็นอีกต่อไป
 
อย่างไรก็ตามการรักษาอาการนอนไม่หลับที่ดีที่สุดไม่ใช่วิธีการใดวิธีการหนึ่งเพียงอย่างเดียว แต่ควรใช้หลายวิธีควบคู่กันไปจะทำให้การรักษามีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
         
เนื่องจากการนอนหลับเป็นกลไกเพื่อฟื้นฟูซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ รวมทั้งคงความสมดุลในการทำงานส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย
ดังนั้นการนอนหลับจึงเป็นสิ่งสำคัญที่ทำให้มนุษย์อยู่ในภาวะสมดุลของร่างกายและจิตใจ ไม่ควรปล่อยให้อาการนอนไม่หลับคงอยู่เป็นเวลานาน หากได้รับผลกระทบจากการนอนไม่หลับควรรีบปรึกษาแพทย์

[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้บทความโดย : พญ.พรทิพย์ ศรีโสภิต โรงพยาบาลพระรามเก้า