เมื่อ100ปีก่อนซึ่งเป็นยุคที่ก่อนที่จะมีอุปกรณ์การสื่อสาร ก่อนมีอิทธิพลของคำศัพท์ภาษากลางเข้าไปแทนที่คำในภาษาท้องถิ่นดั้งเดิม คนพูดภาษาคำเมืองแท้ๆกับภาษาปักษ์ใต้แท้ๆเมื่อราว100ปีก่อนคิดว่าสื่อสารกันได้เข้าใจมากน้อยแค่ไหน กี่เปอร์เซ็นต์
มีความแตกต่างเทียบได้กับความสัมพันธ์ระหว่างภาษาอังกฤษกับภาษาเยอรมัน ภาษาอิตาเลียนกับภาษาโปรตุเกส ภาษาแต้จิ๋วดั้งเดิมของคนจีนแต้จิ๋วโพ้นทะเลกับภาษาจีนกลางมั้ยคะ คือสื่อระหว่างกันแทบไม่เข้าใจเหมือนเป็นภาษาต่างประเทศเลยหรือเปล่าคะ ?