ฆราวาสที่อุปสมบทเป็นพระภิกษุสงฆ์แล้ว ก็ถือว่าละกิจของฆราวาสแล้ว
ต่อแต่นี้ไปต้องมุ่งประพฤติพรหมจรรย์ โดยมีกิจของสงฆ์ที่ต้องปฏิบัติ เพียง ๒ ประการ (ธุระ )
คือ...คันถธุระ...และวิปัสสนาธุระ
ดังพรรณาไว้ใน...
อรรถกถา ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท ยมกวรรคที่ ๑ ดังนี้...
พระมหาปาละทูลถามพระศาสดาว่า “พระเจ้าข้า ในพระศาสนานี้มีธุระกี่อย่าง?”
พระศาสดาตรัสตอบว่า “ภิกษุ ธุระมี ๒ อย่าง คือ คันถธุระ (กับ) วิปัสสนาธุระ เท่านั้น.”
พระมหาปาละทูลถามว่า “พระเจ้าข้า ก็คันถธุระเป็นอย่างไร? วิปัสสนาธุระเป็นอย่างไร?”
พระศาสดาตรัสตอบว่า " ธุระนี้ คือ การเรียนนิกายหนึ่งก็ดี สองนิกายก็ดี จบพุทธวจนะคือพระไตรปิฎกก็ดี ตามสมควรแก่ปัญญาของตนแล้วทรงไว้ กล่าวบอกพุทธวจนะนั้น ชื่อว่า คันถธุระ.
ส่วนการเริ่มตั้งความสิ้นและความเสื่อมไว้ในอัตภาพ ยังวิปัสสนาให้เจริญ ด้วยอำนาจ แห่งการติดต่อแล้ว ถือเอาพระอรหัตของภิกษุผู้มีความประพฤติแคล่วคล่อง ยินดียิ่ง แล้วในเสนาสนะอันสงัด ชื่อว่า วิปัสสนาธุระ.
พระมหาปาละทูลถามว่า " พระเจ้าข้า ข้าพระองค์บวชแล้วแต่เมื่อแก่ ไม่สามารถจะบำเพ็ญคันถธุระให้บริบูรณ์ ได้, แต่จักบำเพ็ญวิปัสสนาธุระให้บริบูรณ์, ขอพระองค์ตรัสบอกพระกรรมฐานแก่
ข้าพระองค์เถิด.
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้ใส่ข้อความ
อ้างอิง : https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=11&p=1
นอกจากนี้...พระสัมมาสัมพุทธเจ้ายังทรงวางหลักการปฎิบัติกิจวัตรของพระภิกษุไว้อีก ๑๐ ประการคือ
๑. ลงอุโบสถ
๒. บิณฑบาตเลี้ยงชีพ
๓. สวดมนต์ไหว้พระ
๔. กวาดอาวาสวิหารลานพระเจดีย์
๕. รักษาผ้าครอง
๖. อยู่ปริวาสกรรม
๗. โกนผมปลงหนวดตัดเล็บ
๘. ศึกษาสิกขาบทและปฏิบัติพระอาจารย์
๙. เทศนาบัติ
๑๐. พิจารณาปัจจเวกขณะทั้ง ๔ เป็นต้น..
บทบาทของวัดต่อชุมชนในสมัยก่อน มีความแตกต่างจากปัจจุบันเป็นอย่างมาก
รวมทั้งบริบทของสังคม การสื่อสาร ฯลฯ มีผลเปลี่ยนแปลงวิถีการดำเนินชีวิตอย่างมีนัยสำคัญ
ปัจจุบันนี้ มีพระภิกษุจำนวนมากที่มุ่งศึกษาในวิชาการทางโลกเพิ่มเติม จนกว่าจะเรียกชื่อจบก็เหนื่อยทีเดียว
เช่น พระครู.................,ผศ.ดร. เป็นต้น
บางท่านก็ไม่เห็นด้วย...กับการที่พระภิกษุจะไปศึกษาวิชาการทางโลก แทนที่จะมุ่งใช้ความเพียรและเวลาไปในการ
ปฏิบัติกิจของสงฆ์อย่างเต็มที่
ส่วนบางท่านก็เห็นว่า... การที่พระภิกษุมีความรู้ทางโลกมากขึ้น ก็จะเข้าใจและสามารถสื่อธรรมะกับญาติโยมได้ดีขึ้น
ในส่วนของพระภิกษุเอง...ก็อาจมีความจำเป็นที่จะต้องนำวุฒิการศึกษาไปใช้เป็นประโยชน์อย่างใดอย่างหนึ่ง
การศึกษาวิชาการทางโลกของพระภิกษุ...ดูจะเป็นการปฏิบัติที่นอกเหนือ คันถธุระ และ วิปัสสนาธุระ
แต่ก็คงเป็นประเด็นที่ไม่มีใครมาสนใจมากนัก
จำเป็นหรือไม่...ที่พระภิกษุสงฆ์ต้องศึกษาวิชาการทางโลกเพิ่มเติม ?
ต่อแต่นี้ไปต้องมุ่งประพฤติพรหมจรรย์ โดยมีกิจของสงฆ์ที่ต้องปฏิบัติ เพียง ๒ ประการ (ธุระ )
คือ...คันถธุระ...และวิปัสสนาธุระ
ดังพรรณาไว้ใน...
อรรถกถา ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท ยมกวรรคที่ ๑ ดังนี้...
พระมหาปาละทูลถามพระศาสดาว่า “พระเจ้าข้า ในพระศาสนานี้มีธุระกี่อย่าง?”
พระศาสดาตรัสตอบว่า “ภิกษุ ธุระมี ๒ อย่าง คือ คันถธุระ (กับ) วิปัสสนาธุระ เท่านั้น.”
พระมหาปาละทูลถามว่า “พระเจ้าข้า ก็คันถธุระเป็นอย่างไร? วิปัสสนาธุระเป็นอย่างไร?”
พระศาสดาตรัสตอบว่า " ธุระนี้ คือ การเรียนนิกายหนึ่งก็ดี สองนิกายก็ดี จบพุทธวจนะคือพระไตรปิฎกก็ดี ตามสมควรแก่ปัญญาของตนแล้วทรงไว้ กล่าวบอกพุทธวจนะนั้น ชื่อว่า คันถธุระ.
ส่วนการเริ่มตั้งความสิ้นและความเสื่อมไว้ในอัตภาพ ยังวิปัสสนาให้เจริญ ด้วยอำนาจ แห่งการติดต่อแล้ว ถือเอาพระอรหัตของภิกษุผู้มีความประพฤติแคล่วคล่อง ยินดียิ่ง แล้วในเสนาสนะอันสงัด ชื่อว่า วิปัสสนาธุระ.
พระมหาปาละทูลถามว่า " พระเจ้าข้า ข้าพระองค์บวชแล้วแต่เมื่อแก่ ไม่สามารถจะบำเพ็ญคันถธุระให้บริบูรณ์ ได้, แต่จักบำเพ็ญวิปัสสนาธุระให้บริบูรณ์, ขอพระองค์ตรัสบอกพระกรรมฐานแก่
ข้าพระองค์เถิด.
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้
นอกจากนี้...พระสัมมาสัมพุทธเจ้ายังทรงวางหลักการปฎิบัติกิจวัตรของพระภิกษุไว้อีก ๑๐ ประการคือ
๑. ลงอุโบสถ
๒. บิณฑบาตเลี้ยงชีพ
๓. สวดมนต์ไหว้พระ
๔. กวาดอาวาสวิหารลานพระเจดีย์
๕. รักษาผ้าครอง
๖. อยู่ปริวาสกรรม
๗. โกนผมปลงหนวดตัดเล็บ
๘. ศึกษาสิกขาบทและปฏิบัติพระอาจารย์
๙. เทศนาบัติ
๑๐. พิจารณาปัจจเวกขณะทั้ง ๔ เป็นต้น..
บทบาทของวัดต่อชุมชนในสมัยก่อน มีความแตกต่างจากปัจจุบันเป็นอย่างมาก
รวมทั้งบริบทของสังคม การสื่อสาร ฯลฯ มีผลเปลี่ยนแปลงวิถีการดำเนินชีวิตอย่างมีนัยสำคัญ
ปัจจุบันนี้ มีพระภิกษุจำนวนมากที่มุ่งศึกษาในวิชาการทางโลกเพิ่มเติม จนกว่าจะเรียกชื่อจบก็เหนื่อยทีเดียว
เช่น พระครู.................,ผศ.ดร. เป็นต้น
บางท่านก็ไม่เห็นด้วย...กับการที่พระภิกษุจะไปศึกษาวิชาการทางโลก แทนที่จะมุ่งใช้ความเพียรและเวลาไปในการ
ปฏิบัติกิจของสงฆ์อย่างเต็มที่
ส่วนบางท่านก็เห็นว่า... การที่พระภิกษุมีความรู้ทางโลกมากขึ้น ก็จะเข้าใจและสามารถสื่อธรรมะกับญาติโยมได้ดีขึ้น
ในส่วนของพระภิกษุเอง...ก็อาจมีความจำเป็นที่จะต้องนำวุฒิการศึกษาไปใช้เป็นประโยชน์อย่างใดอย่างหนึ่ง
การศึกษาวิชาการทางโลกของพระภิกษุ...ดูจะเป็นการปฏิบัติที่นอกเหนือ คันถธุระ และ วิปัสสนาธุระ
แต่ก็คงเป็นประเด็นที่ไม่มีใครมาสนใจมากนัก