พระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๑ พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๒๓ ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค
[๓๖๖] อุปกิเลส ๑๘ เป็นไฉน ย่อมเกิดขึ้น ฯ
เมื่อบุคคลใช้สติไปตามเบื้องต้น ท่ามกลางและที่สุด
แห่งลมหายใจออก
จิตถึงความฟุ้งซ่านในภายใน
ย่อมเป็นอันตรายแก่สมาธิ
เมื่อบุคคลใช้สติไปตามเบื้องต้น ท่ามกลางและที่สุด
แห่งลมหายใจเข้า
จิตถึงความฟุ้งซ่านในภายนอก
ย่อมเป็นอันตรายแก่สมาธิ
ความปรารถนา ความพอใจลมหายใจออก
การเที่ยวไปด้วยตัณหา เป็นอันตรายแก่สมาธิ
ความปรารถนา ความพอใจลมหายใจเข้า
การเที่ยวไปด้วยตัณหา เป็นอันตรายแก่สมาธิ
ความหลงในการได้ลมหายใจเข้า
แห่งบุคคลผู้ถูกลมหายใจออกเข้าครอบงำ
ย่อมเป็นอันตรายแก่สมาธิ
ความหลงในการได้ลมหายใจออก
แห่งบุคคลผู้ถูกลมหายใจเข้าครอบงำ
ย่อมเป็นอันตรายแก่สมาธิ ฯ
สติที่ไปตามลมหายใจออก ที่ไปตามลมหายใจเข้า
ที่ฟุ้งซ่านในภายใน ที่ฟุ้งซ่านในภายนอก
ความปรารถนาลมหายใจออก และความปรารถนาลมหายใจเข้า
อุปกิเลส ๖ ประการนี้ เป็น อันตรายแก่สมาธิอันสัมปยุตด้วยอานาปาณสติ
อุปกิเลส เหล่านั้น ถ้าจิตของบุคคลผู้หวั่นไหว ย่อมเป็นเครื่องไม่ให้ หลุดพ้นไป
และเป็นเหตุไม่ให้รู้ชัดซึ่งวิโมกข์ ให้ถึงความ เชื่อต่อผู้อื่น ฉะนี้แล ฯ
อุปกิเลส 18 เกิดเพราะขนิกสมาธิ