ความหมาย "อุเบกขา" ที่ถูกต้องในธรรม

 อุเบกเขา (equanimity; neutrality; poise) รู้แจ้งแห่งภาวะธรรมนั้นๆ ยอมรับภาวะธรรมนั้นๆ กระทำตามภาวะธรรมนั้น

   รู้และเข้าใจยอมรับความจริงแห่งภาวะธรรมนั้นๆ หมายความว่า แล้วแต่เหตุเป็นเช่นใดยอมรับในผลนั้น เหตุย่อมเป็นไปตามผลนั้น   สร้างเหตุเช่นใดย่อมเป็นไปตามผลแห่งเหตุเช่นนั้นๆ

   ไม่ยึดมั่นถือมั่นในความเห็นทิฏฐิของตนและในการปล่อยวางสิ่งต่างๆ ย่อมให้เห็นเป็นไปตามวิถีแห่งธรรม ไม่มีอคติ มีความยุติธรรม และปัญญาที่รู้เข้าใจธรรมชาติ ยอมรับความเป็นจริงเป็นไปตามวิถีแห่งธรรมนั้นๆ ไม่ยึดมั่นถือมั่นตามธรรมที่เราต้องให้เป็นไปหรือให้อยู่ 

  เราทำดีแล้วมีคนชมเราดีอย่างนั้นอย่างนี้ แล้วเราหลงใหลกับคำชื่นชมเหล่านั้นไม่ชื่อว่าอุเบกขา ธรรมที่ใกล้เคียงกับอุเบกขา คือ อัญญาณุเบกขา (เฉยไม่รู้เรื่อง เฉยโง่ เฉยเมย) 

  ธรรมที่ตรงข้ามกับอุเบกขา คือ ราคะ บังคับข่มขืนจิตใจ และ ปฏิฆะ คือ สะใจ ชอบใจและขัดใจ

  เข้าใจธรรม ทุกสิ่งทุกอย่างเป็นไปตามธรรม ธรรมชาติของธรรมเป็นเช่นนี้ เป็นเรื่องปกติธรรมดา ฉะนั้นเราจึงต้องไปทำกิจของตนโดยธรรม กำหนดจิตของเราให้เป็นไปตามวิถีแห่งธรรม โดยธรรม 

  อุเบกขาจะทำให้เกิดความสมดุล ไม่โอเวอร์ฮีท (Over Heat) เกินไป