อานาปานสติ คือ มีสติรู้ลมหายใจ เข้าออก รู้ลมเข้าออก สั้น หรือ ยาว มีสติรู้ลมหายใจมากๆ สติผู้รู้จะเด่นชัดขึ้น จิตจะสงบรวมเป็นอัปนาสมาธิ วิปัสสนา คือ หลังจากจิตสงบรวมเป็นสมาธิจากอานาปานสติจนเต็มอิ่มถอน

อวิชชามันฉลาดหลอกให้จิตหลงยึดขันธ์ 5 คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เป็นตัวเราของเรา คนทั่วไป 90% ที่ไม่ได้ศึกษาหลงยึดว่า รูป (กาย) เป็นตัวเรา เป็นจิต นักท่องตำราที่ขาดการปฏิบัติหลงยึดวิญญาณเป็นตัว