เราอาจจะเห็นว่าเด็กที่ชอบกินลูกอมมีความสุขในปัจจุบัน แต่พอนานวันเขาฟันผุทำให้เป็นทุกข์ซึ่งเป็นสิ่งที่เด็กมักมองไม่เห็น

จุดสังเกตของเราสั้นเกินไปครับ จึงทำให้มองภาพรวมของกรรมไม่ออก เพราะอายุเราสั้นมากอย่างเก่งก็ร้อยปี อีกทั้งเรายังระลึกชาติไม่ได้ จึงไม่สามารถเห็นผลของกรรมอย่างชัดเจน

แต่ถ้าเราระลึกชาติได้จะเห็นชัดเลยว่าการส่งผลของกรรมนั้นน่ากลัวมาก ที่เห็นทุกข์ในโลกนี่เทียบไม่ติดเลย ขอทานหลายคนเคยเป็นเศรษฐีมาก่อน เศรษฐีหลายคนก็เคยเป็นขอทานมาก่อน ที่คนเราเกิดมาแตกต่างกันก็เพราะกรรมที่ทำไว้เป็นตัวกำหนด แต่เพราะเราระลึกชาติไม่ได้ จึงไม่มีใครเห็นว่าเป็นเพราะอะไร ทำให้ประมาทและคิดไปว่าตัวเองโชคดีกว่าคนอื่น ในเมื่อกิเลสยังไม่หมด คนเราก็หลงระเริงไปกับสิ่งที่ตัวเองมี ทำความชั่วต่าง ๆ โดยที่ยังไม่ต้องรับผลเพราะบุญเก่ายังค้ำไว้อยู่ เปรียบเหมือนเหล็กที่ไม่จมน้ำเพราะมีเรือคอยพยุงนั่นเอง

แต่ถ้าเราเห็นว่าเมื่อตายแล้วเขาจะเจออะไร จะไม่อิจฉาเขาเลย จะสมเพชเวทนาด้วยซ้ำ เพราะเขาจะได้รับทุกข์แสนสาหัสจนพูดได้คำเดียวว่ารู้งี้ไม่น่าทำแบบนั้นเลย

การให้ผลของกรรมมีหลายระดับและมีระยะเวลาฝักตัวช้าเร็วไม่เท่ากัน โดยเฉพาะกรรมใหญ่ก็ใช้เวลาฝักตัวนานเปรียบเหมือนต้นไม้ใหญ่ที่ต้องใช้เวลาหลายปีในการเจริญเติบโต กรรมหนัก ๆ ส่วนมากจึงให้ผลข้ามชาติ และรอเวลาที่ร่างกายเราดับเสียก่อน กรรมจึงทะลักถาโถมเข้ามาเหมือนเขื่อนแตก ร่างกายของมนุษย์เป็นเหมือนเขื่อนที่กักเก็บบุญบาปไว้ได้ กรรมที่มนุษย์ทำจึงให้ผลช้าและให้ผลน้อย จนกว่าจะมาเกิดใหม่

โลกหลังความตายไม่ใช่สิ่งเลื่อนลอย แม้เราจะจำชาติเดิมไม่ได้ แต่เราจะยังรับรู้ความทุกข์ทรมานได้อยู่เสมอ เหมือนฝันร้ายที่ไม่มีวันจบที่เราไม่รู้ว่าเราเป็นใครรู้แค่เพียงว่ามันทุกข์ทรมานจนอยากจะตื่นแต่ตื่นไม่ได้นั่นเอง และเวลาในโลกหลังความตายมันเป็นเวลาที่ยาวนานมากครับ บางทีเป็นพันปี หมื่นปี แสนปี ล้านปี หลาย ๆ ล้านปี กว่าจะได้กลับมาเป็นมนุษย์อีก ซึ่งอายุมนุษย์แค่เพียงหลักสิบหลักร้อยเท่านั้น

แม้โลกและจักรวาลนี้จะกว้างใหญ่ แต่ยังไม่ใช่โลกที่แท้จริงครับ เราถูกจำกัดการรับรู้เอาไว้แค่นี้และกว่าจะรู้ว่ามันไม่ใช่ก็ต้องรอตายก่อนซึ่งมันก็มักจะสายไปแล้ว พระพุทธเจ้าจึงสอนเราตั้งแต่ธรรมในโลก ธรรมเหนือโลก และธรรมพ้นโลกครับ เรื่องกรรมก็มีในทุกระดับ แต่จะเห็นได้ชัดในระดับเหนือโลกนั่นเองครับ กรรมเป็นสิ่งที่เห็นได้ยาก แต่พระพุทธเจ้าก็ทรงนำมาสอนทั้ง ๆ ที่เป็นเรื่องเข้าใจยากเพราะมันเป็นประโยชน์ต่อเราครับ ซึ่งสมัยนี้เราก็รู้แล้วว่าทุกอย่างในโลกล้วนโยงใยกันเป็นเหตุเป็นผลเสมอ ไม่มีอะไรที่บังเอิญเกิดขึ้นมาลอย ๆ ฉะนั้น การที่คนเราแตกต่างกันก็เพราะกรรมที่ทำมาแตกต่างกันนั่นเองครับ

คนที่เขาทำชั่วแล้วยังไม่ได้รับผลชั่วก็เพราะผลแห่งความดีที่เขาเคยทำไว้ยังคุ้มครองอยู่ แต่ผลชั่วไม่เคยหายไปไหนครับ ถ้ามีช่องก็จะโดนจนได้ แม้พระพุทธเจ้าเองในขณะทรงมีพระชนม์ชีพอยู่ก็ยังหนีกรรมไม่พ้นครับ