การพิจารณาเรื่องทาน ในทางศาสนา ส่วนนึงคือเรื่องผลบุญ สั่งสมบุญใช่ไหมครับ (เพื่อชาติหน้า เพื่อไปสวรรค์ พ้นทุกข์ พบพระเจ้า ฯลฯ)
แต่อีกส่วนคือ ผลทางใจ คือ การลดการยึดมั่นถือมั่น เป็นความสบายใจ
เป็นภาวะที่เราได้เห็นคนอื่นมีความสุขจากทานที่เรามอบให้คนที่ขัดสน หรือทุกข์ร้อนกว่าเรา

สมมติผมบอกว่า เรื่องบุญกรรม เป็นเรื่องหลอกเด็ก ไม่เชื่อศาสนาเลย
ผมมองว่า ทาน เป็นเพียงเงื่อนไขที่ศาสนาวางให้สังคมรู้จักแบ่งปัน เป็นครรลองให้มนุษย์อยู่ร่วมกันได้
คือ คนมีมากก็จะได้ไม่สะสมทรัพยากรหรือความมั่งคั่งไว้คนเดียว แบ่งคนอื่นให้ได้มีกำลังทรัพย์บ้าง เป็นต้น

ดังนั้น อาการของความรู้สึกตอนให้ทาน ก็เป็นเพียงกลไกทางจิตอย่างหนึ่ง นิยามบางคนอาจเรียกว่า อิ่มบุญ
คือ สบายใจ เย็นใจ ที่ได้แบ่งสิ่งที่ตัวเองมี ให้คนอื่น เกิดเป็นอารมณ์ขึ้นมา
ตัวบุญ นั้นจริงๆ ไม่มีอะไร วัดค่าไม่ได้ เป็นแค่ความอิ่มเอมทางใจ หรือสารหลั่งในสมอง

แต่คนได้รับของหรือเงิน ได้รับจริงๆ ต่อให้เราคิด หรือหวังประโยชน์ในทางภพชาติ เช่น ตายไปชาติหน้าจะได้ดี ไม่ตกทุกข์ได้ยาก
คนที่ได้รับของเขาก็ไม่แคร์เรื่องพรรค์นั้นหรอก หรือต่อให้เขารู้เจตนาทางศาสนาของเรา ของที่เขาได้รับไป ก็ไม่ได้ลดค่าหรือสูงค่าอะไรไปอยู่ดี

ดังนั้น ถ้าเราลดรูป ทาน ให้เหลือเพียง การให้ในทางสังคมอย่างเดียว ตัดเรื่องผลบุญ ผลลัพธ์ในเชิงความเชื่อที่ยึดโยงกับชาติภพ พระเจ้า ออกไป
มันจะดีกว่าไหมครับ ???