อย่างที่หลายท่านรู้กันคือ การครองราชย์ของเจ้าฟ้ามงกุฎนั้นมีปัญหามากมายหลังจากการสวรรคตของรัชกาลที่ 2 จนทำให้องค์ชายทับ ได้รับพระราชสมบัติไปแทนนานถึงหลายสิบปี หลังจากที่ท่านได้รับอัญเชิญขึ้นครองราชย์แล้ว ทำให้พบกับสิ่งที่น่าประหลาดใจหลายอย่างคือ
- การที่มีผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ในขณะที่พระองค์ยังทรงมีสุขภาพสมบูรณ์ และยังอยู่ในพระราชอาณาจักรอยู่ ซึ่งไม่อาจเห็นได้ในสมัยหลังที่จะมีผู้สำเร็จราชกาลตอนที่พระมหากษัตริย์ยังทรงพระเยาว์ (ร.5,ร.8 - 9), พระมหากษัตริย์ทรงพระประชวร (ร.6), พระมหากษัตริย์เสด็จไปต่างแดน (ร.5,6,7,8,9), พระมหากษัติรย์องค์ก่อนสวรรคต (ร.10)
- การมีพระมหากษัตริย์ที่เทียบเท่าเป็นองค์ที่ 2 แทนที่จะเป็นสมเด็จวังหน้า/วังหลังที่มีความเป็นรองที่ชัดเจน หรือ มกุฎราชกุมาร ที่เป็นรัชทายาทอย่างชัดเจน
เมื่อเทียบแล้ว ทำให้เกิดผู้ที่มีอำนาจในการปกครองที่แทบจะเทียบเคียงกันได้ถึง 3 คนกระจายกันอยู่ รวมไปถึงคนของตระกูลบุนนาคที่เข้ามามีเอี่ยวอย่างสูงด้วย เป็นตารางคร่าวๆคือ
รัชกาลที่ 4 ------ พระปิ่นเกล้า กษัตริย์วังหน้า ------ สมเด็จเจ้าพระยา ดิศ บุนนาค ผู้สำเร็จราชการทั่วราชอาณาจักร
+
+
+
+
+
+
กลุ่มตระกูลบุนนาค (สมเด็จเจ้าพระยาองค์เล็ก, ท่านช่วง, เจ้าพระยารวิวงศ์)
ก่อให้เกิดปัญหาครุ่นคิดว่า จริงๆแล้ว ร.4 นั้นท่านมีอำนาจมากน้อยเพียงใด ขนาดที่ต้อง ยอยศ อวยยศ เจ้าฟ้า ขุนนางรอบข้าง จนอำนาจใกล้เคียงกันมากเช่นนี้มากมาย เมื่อเทียบกับสมัย ร.1 - 3 และ ร.5 - 7 ที่เรียกว่าอำนาจหลายอย่างค่อนข้างเบ็ดเสร็จเด็ดขาด
พระราชอำนาจของ รัชกาลที่ 4 นั้น มีมากน้อยเพียงใด
- การที่มีผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ในขณะที่พระองค์ยังทรงมีสุขภาพสมบูรณ์ และยังอยู่ในพระราชอาณาจักรอยู่ ซึ่งไม่อาจเห็นได้ในสมัยหลังที่จะมีผู้สำเร็จราชกาลตอนที่พระมหากษัตริย์ยังทรงพระเยาว์ (ร.5,ร.8 - 9), พระมหากษัตริย์ทรงพระประชวร (ร.6), พระมหากษัตริย์เสด็จไปต่างแดน (ร.5,6,7,8,9), พระมหากษัติรย์องค์ก่อนสวรรคต (ร.10)
- การมีพระมหากษัตริย์ที่เทียบเท่าเป็นองค์ที่ 2 แทนที่จะเป็นสมเด็จวังหน้า/วังหลังที่มีความเป็นรองที่ชัดเจน หรือ มกุฎราชกุมาร ที่เป็นรัชทายาทอย่างชัดเจน
เมื่อเทียบแล้ว ทำให้เกิดผู้ที่มีอำนาจในการปกครองที่แทบจะเทียบเคียงกันได้ถึง 3 คนกระจายกันอยู่ รวมไปถึงคนของตระกูลบุนนาคที่เข้ามามีเอี่ยวอย่างสูงด้วย เป็นตารางคร่าวๆคือ
รัชกาลที่ 4 ------ พระปิ่นเกล้า กษัตริย์วังหน้า ------ สมเด็จเจ้าพระยา ดิศ บุนนาค ผู้สำเร็จราชการทั่วราชอาณาจักร
+
+
+
+
+
+
กลุ่มตระกูลบุนนาค (สมเด็จเจ้าพระยาองค์เล็ก, ท่านช่วง, เจ้าพระยารวิวงศ์)
ก่อให้เกิดปัญหาครุ่นคิดว่า จริงๆแล้ว ร.4 นั้นท่านมีอำนาจมากน้อยเพียงใด ขนาดที่ต้อง ยอยศ อวยยศ เจ้าฟ้า ขุนนางรอบข้าง จนอำนาจใกล้เคียงกันมากเช่นนี้มากมาย เมื่อเทียบกับสมัย ร.1 - 3 และ ร.5 - 7 ที่เรียกว่าอำนาจหลายอย่างค่อนข้างเบ็ดเสร็จเด็ดขาด