นิทานก่อนนอน
เรื่องวานรเจ้าปัญญา(ปัญหา)
ในอดีต ครั้งพระเจ้าพรหมทัตเสวยราชสมบัติในกรุงพาราณสี พวกชาวเมืองโฆษณาป่าวร้อง งานนักขัตฤกษ์ในพระนคร ตั้งแต่ได้ยินเสียงกลองประโคมในงานนักขัตฤกษ์ ชาวพระนครล้วนพากันเที่ยวเล่นอย่างสนุกสนาน
คราวนั้น ที่อุทยานของพระราชา มีฝูงลิงอาศัยอยู่เป็นอันมาก
นายอุทยานบาลคิดว่า ในเมืองมีงานนักขัตฤกษ์เอิกเกริก ถ้าเราบอกลิงเหล่านี้ในรดน้ำต้นไม้ให้ เราก็สามารถไปเที่ยวเล่นนักขัตฤกษ์ได้ คิดดังนี้แล้ว จึงไปหาวานรจ่าฝูง กล่าวว่า แนะ วานรผู้เป็นจ่าฝูง อุทยานนี้ มีอุปการะกับพวกท่านมานานแล้ว พวกท่านได้พากันเคี้ยวกินดอกผล และใบอ่อนในอุทยานนี้มาตลอด บัดนี้ในพระนครกำลังมีงานนักขัตฤกษ์กันอย่างเอิกเกริก เราจะไปเล่นงานนักขัตฤกษ์กับเขาบ้าง พวกท่านจงช่วยกันรดน้ำต้นไม้ที่เพิ่งปลูกใหม่ในสวนนี้ จนกว่าเราจะมา ได้หรือไม่
วานรจ่าฝูงรับคำว่า ได้ พวกเราจะรดน้ำให้
นายอุทยานบาลกำชับว่า ถ้าอย่างนั้น พวกท่านจงระมัดระวัง อย่าประมาท ว่าแล้วก็จัดหากระออมหนัง กระออมไม้สำหรับตักน้ำ ให้แก่พวกวานร แล้วจึงไป
พวกวานรพากันถือกระออมหนัง และกระออมไม้จะไปรดน้ำต้นไม้ ทีนั้น วานรจ่าฝูงพูดกับเหล่าวานรว่า ท่านผู้เจริญทั้งหลาย ธรรมดาน้ำเป็นสิ่งหายากพึงใ้ช้ให้พอเหมาะ พวกท่านเมื่อจะรดน้ำพึงถอนต้นไม้ขึ้นดูราก ต้นไหนรากหยั่งลึก ต้องรดน้ำให้มาก ต้นไหนรากหยั่งลงไปไม่ลึก รดแต่พอน้อย
พวกวานรต่างรับคำว่า ดีแล้ว พากันทำตามนั้น
คราวนั้น มีบุรุษผู้ฉลาดคนหนึ่ง เห็นพวกวานรทำอย่างนั้น จึงถามว่า แนะวานร เหตุไรพวกท่านจึงถอนต้นไม้อ่อนๆ ขึ้นแล้วรดน้ำตามประมาณรากอย่างนี้เล่า
พวกวานรตอบว่า วานรผู้เป็นจ่าฝูงบอกไว้อย่างนี้
บัณฑิตฟังดังนี้แล้ว คิดว่า อนาถหนอ ลิงโง่ ช่างไม่เฉลียวเลย คิดจะทำประโยชน์กลับทำความพินาศไปเสียฉิบ จึงกล่าวติเตียนวานรจ่าฝูงว่า
การทำประโยชน์ของผู้ไม่ฉลาดในสื่งที่เป็นประโยชน์ มิได้นำความสุขมาให้เลย คนโง่ๆ ทำประโยชน์ให้เสื่อม เหมือนลิงเฝ้าสวนฉะนั้น
ครั้นกล่าวดังนี้แล้ว ก็พาบริวารของตนออกจากสวนไป
เพราะการกระทำอย่างนี้ของพวกวานร ต้นไม้ได้ตายไปเป็นจำนวนมาก ด้วยประการฉะนี้
ข้อคิด
๑ การอวดฉลาด ไม่รู้ไม่เข้าใจ ทำนอกเหนือคำสั่ง มักนำความเสียหายมาให้เสมอ
๒ ความเสียหายทั้งหมด นายอุทยานบาลสมควรรับผิดชอบ ไม่อาจบ่ายเบี่ยงได้เลย สั่งงานใครไม่สั่ง สั่งลิง ก็สมควรแล้วที่ผลออกมาอย่างนี้
๓ ผลออกมาดีหรือไม่ดี ทุกอย่างเป็นประสบการณ์ เรียนรู้จากความผิดพลาด เมื่อไม่รู้ไม่เข้าใจควรถามให้กระจ่าง และเมื่อจะสั่งงานก็ให้มั่นใจว่าผู้รับคำสั่ง เข้าใจ และสามารถทำได้ งานจึงจะไม่เสียหาย
พบกันใหม่โอกาสหน้า
ราตรีสวัสดิ์พระรัตนไตร
นิทานก่อนนอน เรื่องวานรเจ้าปัญญา(ปัญหา)
เรื่องวานรเจ้าปัญญา(ปัญหา)
ในอดีต ครั้งพระเจ้าพรหมทัตเสวยราชสมบัติในกรุงพาราณสี พวกชาวเมืองโฆษณาป่าวร้อง งานนักขัตฤกษ์ในพระนคร ตั้งแต่ได้ยินเสียงกลองประโคมในงานนักขัตฤกษ์ ชาวพระนครล้วนพากันเที่ยวเล่นอย่างสนุกสนาน
คราวนั้น ที่อุทยานของพระราชา มีฝูงลิงอาศัยอยู่เป็นอันมาก
นายอุทยานบาลคิดว่า ในเมืองมีงานนักขัตฤกษ์เอิกเกริก ถ้าเราบอกลิงเหล่านี้ในรดน้ำต้นไม้ให้ เราก็สามารถไปเที่ยวเล่นนักขัตฤกษ์ได้ คิดดังนี้แล้ว จึงไปหาวานรจ่าฝูง กล่าวว่า แนะ วานรผู้เป็นจ่าฝูง อุทยานนี้ มีอุปการะกับพวกท่านมานานแล้ว พวกท่านได้พากันเคี้ยวกินดอกผล และใบอ่อนในอุทยานนี้มาตลอด บัดนี้ในพระนครกำลังมีงานนักขัตฤกษ์กันอย่างเอิกเกริก เราจะไปเล่นงานนักขัตฤกษ์กับเขาบ้าง พวกท่านจงช่วยกันรดน้ำต้นไม้ที่เพิ่งปลูกใหม่ในสวนนี้ จนกว่าเราจะมา ได้หรือไม่
วานรจ่าฝูงรับคำว่า ได้ พวกเราจะรดน้ำให้
นายอุทยานบาลกำชับว่า ถ้าอย่างนั้น พวกท่านจงระมัดระวัง อย่าประมาท ว่าแล้วก็จัดหากระออมหนัง กระออมไม้สำหรับตักน้ำ ให้แก่พวกวานร แล้วจึงไป
พวกวานรพากันถือกระออมหนัง และกระออมไม้จะไปรดน้ำต้นไม้ ทีนั้น วานรจ่าฝูงพูดกับเหล่าวานรว่า ท่านผู้เจริญทั้งหลาย ธรรมดาน้ำเป็นสิ่งหายากพึงใ้ช้ให้พอเหมาะ พวกท่านเมื่อจะรดน้ำพึงถอนต้นไม้ขึ้นดูราก ต้นไหนรากหยั่งลึก ต้องรดน้ำให้มาก ต้นไหนรากหยั่งลงไปไม่ลึก รดแต่พอน้อย
พวกวานรต่างรับคำว่า ดีแล้ว พากันทำตามนั้น
คราวนั้น มีบุรุษผู้ฉลาดคนหนึ่ง เห็นพวกวานรทำอย่างนั้น จึงถามว่า แนะวานร เหตุไรพวกท่านจึงถอนต้นไม้อ่อนๆ ขึ้นแล้วรดน้ำตามประมาณรากอย่างนี้เล่า
พวกวานรตอบว่า วานรผู้เป็นจ่าฝูงบอกไว้อย่างนี้
บัณฑิตฟังดังนี้แล้ว คิดว่า อนาถหนอ ลิงโง่ ช่างไม่เฉลียวเลย คิดจะทำประโยชน์กลับทำความพินาศไปเสียฉิบ จึงกล่าวติเตียนวานรจ่าฝูงว่า
การทำประโยชน์ของผู้ไม่ฉลาดในสื่งที่เป็นประโยชน์ มิได้นำความสุขมาให้เลย คนโง่ๆ ทำประโยชน์ให้เสื่อม เหมือนลิงเฝ้าสวนฉะนั้น
ครั้นกล่าวดังนี้แล้ว ก็พาบริวารของตนออกจากสวนไป
เพราะการกระทำอย่างนี้ของพวกวานร ต้นไม้ได้ตายไปเป็นจำนวนมาก ด้วยประการฉะนี้
ข้อคิด
๑ การอวดฉลาด ไม่รู้ไม่เข้าใจ ทำนอกเหนือคำสั่ง มักนำความเสียหายมาให้เสมอ
๒ ความเสียหายทั้งหมด นายอุทยานบาลสมควรรับผิดชอบ ไม่อาจบ่ายเบี่ยงได้เลย สั่งงานใครไม่สั่ง สั่งลิง ก็สมควรแล้วที่ผลออกมาอย่างนี้
๓ ผลออกมาดีหรือไม่ดี ทุกอย่างเป็นประสบการณ์ เรียนรู้จากความผิดพลาด เมื่อไม่รู้ไม่เข้าใจควรถามให้กระจ่าง และเมื่อจะสั่งงานก็ให้มั่นใจว่าผู้รับคำสั่ง เข้าใจ และสามารถทำได้ งานจึงจะไม่เสียหาย
พบกันใหม่โอกาสหน้า
ราตรีสวัสดิ์พระรัตนไตร