สิ่งหนึ่งที่ทำให้ผมชอบดูซีรีย์พีเรียดเกาหลีสมัยโชซอนมากเลยก็คือ เครื่องแต่งกายของผู้หญิงสมัยโชซอนนี่แหละครับ ดูได้ไม่เบื่อ ซีรีย์ที่แต่งกายปัจจุบันนี่เมินไปเลย (จะดูจริงๆ ก็ต่อเมื่อนักแสดงที่ชอบแสดงเรื่องนั้นๆ) จุดเริ่มต้นของการดูซีรีย์แนวนี้ก็เริ่มตั้งแต่ตอนที่ช่อง 3 เอาซีรีย์เรื่อง แดจังกึม จอมนางแห่งวังหลวง มาฉาย จำได้ว่าตอนนั้น ชอบมากๆๆๆๆๆ ทั้งเครื่องแต่งกาย ทรงผม อาหารการกิน พูดได้เลยว่า เกาหลีประสบความสำเร็จเลยนะ กับการสร้างภาพจำให้กับชาวต่างชาติ



มาเข้าเรื่องเลย เท้าความเรื่องราชวงศ์โชซอนก่อนนะครับ ราชวงศ์โชซอน หรือที่ในประวัติศาสตร์เรียกกันว่า “ราชวงศ์ลีแห่งโชซอน” ที่เรียกเช่นนี้ เพราะดินแดนแถบนี้สมัยโบราณเรียกกันว่า “โชซอน” (조선 : 朝鲜) ยุคอันไกลโพ้นนั้นเรียกกันว่า “อาณาจักรโชซอนโบราณ” จนแผ่นดินแตกออกเป็น “สามอาณาจักร” ประกอบด้วย อาณาจักรโกคุรยอ (고구려) , อาณาจักรชิลลา (신라) และอาณาจักรแพกเจ (백제) อาณาจักรชิลลาเชื่อมสัมพันธ์กับทางราชวงศ์ถังของจีนจนพิชิตอีก 2 อาณาจักรได้สำเร็จ เกิดเป็นยุคอาณาจักรเหนือใต้แล้วเข้าสู่ยุคสามอาณาจักรหลังที่มีการรื้อฟื้นสามอาณาจักรที่เคยรุ่งเรืองคืนมา จนขุนพลวังกอน (왕건) ก่อตั้งอาณาจักรโครยอขึ้นมาหลังจากบำราบยอดขุนศึกทั่วสารทิศได้ แผ่นดินเหมือนจะผาสุก แต่ก็ต้องเสื่อมลงเพราะอำนาจมองโกลที่เข้ามารุกล้ำ ฝ่ายแม่ทัพอีซอง-กเย (이성계) ของโครยอจึงได้ปราบดาภิเษกตนขึ้นเป็นพระราชาแห่งราชวงศ์โชซอน

จะเห็นได้ว่าประวัติศาสตร์เกาหลีจะมีความสัมพันธ์กับทางจีนมาโดยตลอด ทั้งในทางลบและทางบวก อันจะส่งผลต่อวัฒนธรรมต่างๆ ของเกาหลีโบราณ ซึ่งจะเห็นได้ชัด จากเสื้อผ้าอาภรณ์ เครื่องประดับต่างๆ

ทั้งนี้ ราชวงศ์โชซอนมีการรับอิทธิพลการแต่งกายต่างๆ มาจากราชวงศ์โครยอซึ่งเป็นราชวงศ์ก่อนหน้า มีการประสานวัฒนธรรมต่างๆ ทั้งของจีนและมองโกล โดยผู้ที่ได้รับสมญาว่าเป็นผู้นำทางแฟชั่นของสตรีในยุคโครยอคือ องค์หญิงโนกุก (노국대장공주 : 鲁国大长公主) องค์หญิงในราชตระกูลมองโกลแห่งราชวงศ์หยวนของจีน ที่ประทานลงไปให้อภิเษกสมรสกับพระเจ้าคงมิน (공민) พระราชาองค์ที่ 31 ของราชวงศ์โครยอช่วงปลายใกล้ๆ ยุคล่มสลาย เพื่อจับตาดูและแผ่ขยายอำนาจไปในคาบสมุทรเกาหลี พระนางมีส่วนสำคัญในการเปลี่ยนแปลงการแต่งกายชาวโครยอโดยรับเอาวัฒนธรรมจีน-มองโกลเข้าไป จนออกมาในรูปแบบที่เห็น พระนางได้รับการเฉลิมพระนามภายหลังว่า “สมเด็จพระราชินีอินต๊อก” (인덕왕후)




เมื่อเข้าสู่ยุคราชวงศ์โชซอน การแต่งกายและการประดับผม เครื่องประดับต่างๆ ยังคงเห็นอยู่บ้างประปราย และเห็นได้ชัดจากชุดในราชสำนักและชุดพิธีการ แต่ในส่วนชุดธรรมดาทั่วไป ก็มีการเปลี่ยนแปลงไปตามยุคสมัย

มาเริ่มกันที่คำว่า “ฮันบก” (한복 : 韩服) ที่เราคุ้นหู ซึ่งคำนี้เป็นคำเรียกทั่วๆ ไปของชุดเกาหลี แต่มันยังมีแยกย่อยลงไปอีก ตั้งต้นที่ชุด “จอโกรี” (저고리) ครับ



ชุดจอโกรี คือชุดที่มีตัวเสื้อและกระโปรงยาว ใช้สำหรับสตรีทั่วไปไม่จำกัดเพศและวัย ซึ่งรูปทรงและความยาวมีความแตกต่างด้านยุคสมัย โดยมีหลักฐานจากชุดจอโกรีที่เป็นตัวเสื้อโบราณที่ตกทอดมาดังรูป



ในรูป รูปบนซ้าย คือเสื้อจอโกรีของ ซังชิม ตระกูลซง (상침 송씨) นางในถวายตัวคนหนึ่งของพระเจ้าเซโจ พระราชาองค์ที่ 7 ของราชวงศ์โชซอน จะเห็นได้ว่า ตัวเสื้อจะยาวและใหญ่ คล้ายๆ ชุดสมัยราชวงศ์โครยอ แต่ลดขนาดลงพอควร
รูปที่สอง บนขวา เป็นฉลองพระองค์ของพระสนมซุกอึย (숙의) ตระกูลฮงแห่งนัมยาง พระสนมในพระเจ้าซองจง พระราชาองค์ที่ 9 ตัวชุดลดขนาดลงมาจากชุดที่ 1 มาก ส่วนแขนมีความเว้ากว่า แต่ความยาวยังคงยาวอยู่
รูปที่สาม เป็นฉลองพระองค์ของพระชายาอันดงกุนบูอิน (안동군부인) ตระกูลวอนแห่งอันดง พระชายาในองค์ชายอึยวอน (의원군) พระปนัดดาในพระเจ้าอินโจ พระราชาองค์ที่ 16 แห่งราชวงศ์โชซอน ตัวเสื้อและแขนจะรัดรูปมากขึ้น
รูปที่ 4 เป็นรูปเสื้อจอโกรีของอียองอึง (ค.ศ.1818-1879) สตรีในยุคปลายราชวงศ์โชซอนก่อนเข้าสู่ยุคปัจจุบัน ตัวชุดสั้น แขนกระชับเข้ารูป

กล่าวโดยสรุป ชุดจอโกรีแบ่งออกได้ 5 สมัย เรียงตามรูปจากซ้ายไปขวา คือ



สมัยที่ 1 ต้นราชวงศ์โชซอน ยังคงเอกลักษณ์ของเครื่องแต่งกายสมัยราชวงศ์โครยอ
สมัยที่ 2 ประมาณรัชสมัยพระเจ้าเซโจ ตัวเสื้อลดขนาดจากชุดจอโกรีในสมัยที่ 1 แต่ไม่ทิ้งเอกลักษณ์ราชวงศ์โครยอ
สมัยที่ 3 ประมาณรัชสมัยพระเจ้าซองจงเป็นต้นมา ตัวเสื้อมีลดขนาดลงมาบ้าง และเพิ่มส่วนเว้าส่วนโค้งของตัวชุด
สมัยที่ 4 ประมาณรัชสมัยพระเจ้ายองโจเป็นต้นมา ตัวเสื้อเล็กลงอย่างเห็นได้ชัด
สมัยที่ 5 ชุดจอโกรีในปัจจุบัน มีความงามสมส่วน พอดีกับตัว