จิตที่ส่งออกนอกเพื่อรับสนองอารมณ์ ทั้งสิ้น  เป็นสมุทัย

ผลอันเกิดจากจิตส่งออกนอกแล้วหวั่นไหว เป็นทุกข์

จิตเห็นจิตอย่างแจ่มแจ้ง เป็นมรรค

ผลอันเกิดจากจิตเห็นจิตอย่างแจ่มแจ้ง  เป็นนิโรธ


ใจ   คิด   จักขุวิญญาณ  ผัสสะ......ฯ

ใจ  ธรรมารมณ์  มโนวิญญาณ  มโนสัมผัส(ผัสสะ)


รูป - ธรรมารมณ์ + ใจ + มโนวิญญูาณขันธ์  -> เวทนาขันธ์ -> สัญญาขันธ์ ->สังขารขันธ์    

                            ขันธ์ทั้ง๕