สัตว์บุคคลไม่มีในขันธ์ ๕  ทิฐิ ที่เกิดจากอโยนิโสมนสิการค้นหาสัตว์บุคคลในขันธ์ ๕

พระผู้มีพระภาคตรัสถามว่า ดูกรอนุราธะ เธอจะสำคัญความข้อนั้นเป็นไฉน
รูปเที่ยงหรือไม่เที่ยง?
             อ. ไม่เที่ยง พระเจ้าข้า.
             พ. ก็สิ่งใดไม่เที่ยง สิ่งนั้นเป็นทุกข์หรือเป็นสุขเล่า?
             อ. เป็นทุกข์ พระเจ้าข้า.
             พ. ก็สิ่งใดไม่เที่ยง เป็นทุกข์ มีความแปรปรวนเป็นธรรมดา ควรหรือหนอ ที่จะตาม
เห็นสิ่งนั้นว่า นั่นของเรา นั่นเป็นเรา นั่นเป็นตัวตนของเรา?
             อ. ไม่ควรเห็นอย่างนั้น พระเจ้าข้า.
             พ. เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เที่ยงหรือไม่เที่ยง?
             อ. ไม่เที่ยง พระเจ้าข้า.
             พ. เพราะเหตุนี้แล ฯลฯ อริยสาวกผู้ได้สดับแล้ว เห็นอยู่อย่างนี้ ฯลฯ ย่อมรู้ชัดว่า
ฯลฯ กิจอื่นเพื่อความเป็นอย่างนี้มิได้มี.
             พ. ดูกรอนุราธะ เธอจะสำคัญความข้อนั้นเป็นไฉน เธอย่อมเห็นรูปว่า
เป็นสัตว์บุคคลหรือ?
             อ. ไม่ใช่อย่างนั้น พระเจ้าข้า.
             พ. เธอย่อมเห็นเวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณว่า เป็นสัตว์บุคคลหรือ?
             อ. ไม่ใช่อย่างนั้น พระเจ้าข้า.
              พ. ดูกรอนุราธะ เธอจะสำคัญความข้อนั้นเป็นไฉน เธอย่อมเห็นว่า
สัตว์บุคคลในรูปหรือ?
             อ. ไม่ใช่อย่างนั้น พระเจ้าข้า.
             พ. เธอย่อมเห็นว่า สัตว์บุคคลอื่นจากรูปหรือ?
             อ. ไม่ใช่อย่างนั้น พระเจ้าข้า.
             พ. เธอย่อมเห็นว่า สัตว์บุคคลในเวทนาหรือ?
             อ. ไม่ใช่อย่างนั้น พระเจ้าข้า.
             พ. เธอย่อมเห็นว่า สัตว์บุคคลอื่นจากเวทนาหรือ?
             อ. ไม่ใช่อย่างนั้น พระเจ้าข้า.
             พ. เธอย่อมเห็นว่า สัตว์บุคคลในสัญญาหรือ?
             อ. ไม่ใช่อย่างนั้น พระเจ้าข้า.
             พ. เธอย่อมเห็นว่า สัตว์บุคคลอื่นจากสัญญาหรือ?
             อ. ไม่ใช่อย่างนั้น พระเจ้าข้า.
             พ. เธอย่อมเห็นว่า สัตว์บุคคลในสังขารหรือ?
             อ. ไม่ใช่อย่างนั้น พระเจ้าข้า.
             พ. เธอย่อมเห็นว่า สัตว์บุคคลอื่นจากสังขารหรือ?
             อ. ไม่ใช่อย่างนั้น พระเจ้าข้า.
             พ. เธอย่อมเห็นว่า สัตว์บุคคลในวิญญาณหรือ?
             อ. ไม่ใช่อย่างนั้น พระเจ้าข้า.
             พ. เธอย่อมเห็นว่า สัตว์บุคคลอื่นจากวิญญาณหรือ?
             อ. ไม่ใช่อย่างนั้น พระเจ้าข้า.
              พ. ดูกรอนุราธะ เธอจะสำคัญความข้อนั้นเป็นไฉน เธอย่อมเห็นว่า สัตว์
บุคคลมีรูป มีเวทนา มีสัญญา มีสังขาร มีวิญญาณ อย่างนั้นหรือ?
             อ. ไม่ใช่อย่างนั้น พระเจ้าข้า.
              พ. ดูกรอนุราธะ เธอจะสำคัญความข้อนั้นเป็นไฉน เธอย่อมเห็นว่า สัตว์
บุคคลนี้ไม่มีรูป ไม่มีเวทนา ไม่มีสัญญา ไม่มีสังขาร ไม่มีวิญญาณ อย่างนั้นหรือ?
             อ. ไม่ใช่อย่างนั้น พระเจ้าข้า.
             พ. ดูกรอนุราธะ ก็โดยที่จริง โดยที่แท้ เธอค้นหาสัตว์บุคคลในขันธ์ ๕ เหล่านี้ใน
ปัจจุบันไม่ได้เลย (เพราะคือ อโยนิโสมนสิการ)
http://84000.org/tipitaka/read/?12/12/16
ควรแลหรือที่เธอจะพยากรณ์ว่า พระตถาคตเป็นอุดมบุรุษ เป็นยอดบุรุษ ถึง
ความบรรลุชั้นเยี่ยม เมื่อจะบัญญัติ ย่อมบัญญัติเว้นจากฐานะ ๔ เหล่านี้ คือ สัตว์เบื้องหน้าแต่
ตายแล้ว ย่อมเกิดอีก ๑ ย่อมไม่เกิดอีก ๑ ย่อมเกิดอีกก็มี ย่อมไม่เกิดอีกก็มี ๑ ย่อมเกิดอีก
ก็หามิได้ ย่อมไม่เกิดอีกก็หามิได้ ๑?
             อ. ข้อนั้นไม่ควรเลย พระเจ้าข้า.
             พ. ถูกละๆ อนุราธะ ทั้งเมื่อก่อนและทั้งบัดนี้ เราย่อมบัญญัติทุกข์ และความดับทุกข์