อย่างญี่ปุ่นที่ดูปิดตัวจากตะวันตกมากกว่าสยามซะอีก ได้รับรู้เรื่องโลกภายนอกจากฮอลันดาอย่างเดียว ในขณะที่สยามรู้เรื่องตะวันตกมานานและตลอดเวลา ยุคล่าอาณานิคม ทำไมสยามพัฒนาชาติได้ช้ากว่าคนอื่นครับ